Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã phải đối mặt với một quyết định khó khăn về việc hạ lãi suất nhanh như thế nào sau khi tái khởi động các đợt cắt giảm lãi suất vào tháng trước. Nhưng quyết định đó sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều nếu việc chính phủ đóng cửa khiến Fed mất đi những dữ liệu quan trọng giúp đánh giá tình hình nền kinh tế.

Theo tờ New York Times, Cục Thống kê Lao động cho biết họ sẽ không công bố báo cáo việc làm được mong đợi vào ngày 3/10 như kế hoạch do chính phủ đóng cửa. Các công bố dữ liệu quan trọng khác, bao gồm báo cáo Chỉ số Giá tiêu dùng tiếp theo, cũng đang có nguy cơ nếu Quốc hội và Tổng thống Mỹ Donald Trump không sớm đạt được thỏa thuận ngân sách cho các cơ quan liên bang.

Việc không nắm bắt được các dữ liệu thiết yếu sẽ khiến Fed có cái nhìn mờ mịt về nền kinh tế. Nhất là khi các quan chức ngân hàng trung ương vốn đã bất đồng về cách tiếp cận cắt giảm lãi suất trước cuộc bỏ phiếu cuối tháng này.

"Tôi rất lấy làm tiếc khi chúng ta sẽ không nhận được số liệu thống kê chính thức vào đúng thời điểm chúng ta đang cố gắng tìm hiểu xem nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi hay không", ông Austan Goolsbee, Chủ tịch Fed nhánh Chicago và là thành viên bỏ phiếu trong ủy ban hoạch định chính sách năm nay, cho biết.

Các nhà hoạch định chính sách muốn biết là họ đang kiềm chế nền kinh tế đến mức nào thông qua các chính sách của mình. Đánh giá đó sẽ khó khăn hơn nếu họ không có nguồn dữ liệu kinh tế để phân tích.

Nếu lãi suất chỉ kìm hãm tăng trưởng một ít, Fed có thể không còn nhiều khả năng để giảm chi phí vay trước khi đạt đến mức mà các quan chức gọi là "trung lập". Đó là mức mà các thiết lập chính sách của Fed không thúc đẩy cũng không cản trở hoạt động kinh tế. Việc đạt được mục tiêu đó quá nhanh, hoặc vượt quá mục tiêu đó, sẽ có nguy cơ làm trầm trọng thêm áp lực lạm phát bắt nguồn từ thuế quan của Tổng thống Trump. Nhưng nếu lãi suất đang kìm hãm tăng trưởng đáng kể, các nhà hoạch định chính sách có thể cần phải nhanh chóng đưa ra nhiều biện pháp cứu trợ.

"Có sự bất đồng lớn về mức độ trung lập. Bạn có thể hiểu tại sao một số người lại vội vã và những người khác thì không hề vội vã", Stephen Stanley, nhà kinh tế trưởng tại Santander, cho biết.

Ông Stanley nhận định việc chính phủ đóng cửa kéo dài sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách có thêm một lý do để lo ngại về triển vọng. Các nhà kinh tế ước tính rằng mỗi tuần các hoạt động liên bang đóng cửa có thể làm giảm khoảng một phần mười điểm phần trăm sản lượng kinh tế của quốc gia trong quý đó.

Nhưng việc chính phủ đóng cửa không phải là rủi ro duy nhất mà các quan chức Fed phải đối phó. Sự chậm lại trong tăng trưởng việc làm hàng tháng đã làm gia tăng lo ngại về thị trường lao động, mặc dù có nhiều quan điểm khác nhau về mức độ dễ bị tổn thương của thị trường này, xét đến việc tỷ lệ thất nghiệp vẫn tương đối ổn định ở mức 4,3%.

Đồng thời, lạm phát đã rời xa mục tiêu 2% của Fed khi giá các mặt hàng chịu thuế quan nhiều nhất đã tăng cao. Nhiều quan chức dự đoán những sức ép đó sẽ giảm dần theo thời gian. Tuy nhiên, mỗi đợt áp thuế, bao gồm cả những đợt mà tổng thống vừa công bố gần đây đối với đồ nội thất, tủ bếp và gỗ, có thể kéo dài quá trình này.

Trước khi chính phủ đóng cửa, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã bày tỏ ủng hộ tiếp tục giảm dần lãi suất, vốn đã ở mức từ 4% đến 4,25% sau đợt cắt giảm hồi tháng 9. Ông cho biết động thái ban đầu này là một phần của chiến lược "quản lý rủi ro" nhằm ngăn chặn thị trường lao động tiếp tục suy yếu. Ông Powell sau đó nhấn mạnh đây là biện pháp cứu trợ mà Fed có thể triển khai, xét đến kỳ vọng của ông rằng lạm phát gắn liền với thuế quan sẽ chỉ là tạm thời.

Giống như ông Powell, nhiều quan chức tiếp tục mô tả lãi suất là "hạn chế vừa phải". Nhưng không phải tất cả các nhà hoạch định chính sách đều nhìn nhận như vậy.

Stephen Miran, thành viên mới nhất của Hội đồng Thống đốc Fed kiêm cố vấn cấp cao kinh tế tại Nhà Trắng, lại coi lãi suất là "rất hạn chế". Gần đây, ông cảnh báo rằng việc không nhanh chóng cắt giảm hai điểm phần trăm sẽ dẫn đến nguy cơ "sa thải không cần thiết và tỷ lệ thất nghiệp cao hơn".

Đối với Vincent Reinhart, cựu chuyên gia kinh tế của Fed, lập luận của ông Miran bị bác bỏ vì nền kinh tế, mặc dù tăng trưởng chậm hơn, nhưng dường như không bên bờ vực sụp đổ. Các công ty không sa thải hàng loạt công nhân và người Mỹ vẫn đang chi tiêu.

"Dựa trên tình hình tiêu dùng hiện tại, lãi suất trung lập không thể thấp đến vậy được", ông nói.

Tuy nhiên, đối với Steven Blitz, chuyên gia kinh tế trưởng của GlobalData TS Lombard tại Mỹ, nếu ông Miran đúng, điều đó cho thấy chính quyền đang gây hại cho nền kinh tế thay vì thúc đẩy nó. "Thông điệp của ông ấy là chính quyền đã áp dụng một loạt chính sách sẽ làm chậm tăng trưởng nếu như Fed không cắt giảm lãi suất", ông Steven nói.

Susan Collins, Chủ tịch Fed chi nhánh Boston và cũng là một thành viên trong hội đồng bỏ phiếu năm nay, cho biết thị trường chứng khoán đạt mức cao kỷ lục và điều kiện tín dụng dễ dàng đang "tạo ra một chút động lực cho tăng trưởng kinh tế" khi bà cảnh báo không nên hạ lãi suất vay quá nhanh.

Jeffrey Schmid, Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City, và Beth Hammack tại Fed chi nhánh Cleveland cho rằng lãi suất đang rất gần với mức trung lập. Họ lập luận việc duy trì một số biện pháp kiềm chế đối với nền kinh tế là rất quan trọng để kiềm chế bất kỳ áp lực lạm phát nào xuất phát từ thuế quan.

Những dấu hiệu rõ ràng cho thấy thị trường lao động đang suy yếu sẽ giúp củng cố lập luận cho việc cắt giảm lãi suất thêm. Tuy nhiên, việc thu thập bằng chứng đó sẽ khó khăn hơn nếu tình trạng đóng cửa kéo dài.