Hình ảnh thường thấy tại các cuộc họp chi bộ dân phố, các cuộc vận động khu dân cư Hà Nội là những người về hưu, có độ tuổi từ 60 đến 65.

Xung phong đảm nhận nhiệm vụ khó

Đầu tháng 7/2020, theo đúng quy chế, chi bộ 5 (phường Láng Hạ, quận Đống Đa) sau khi hợp nhất đã tiến hành họp thống nhất về công tác công tác tổ chức và bàn về công việc trong tháng xây dựng phong trào đảm bảo trật tự đô thị, phòng chống dịch COVID-19 trong tình hình mới.

Dưới sự chủ trì của bà Nguyễn Thị Ngọc Lan (71 tuổi), bí thư chi bộ 5, các đảng viên thảo luận sôi nổi góp ý xây dựng về xây dựng phong trào khu dân cư mới được mở rộng gấp đôi so với trước khi sáp nhập 4 tổ dân phố thành tổ 8. Mục tiêu hàng đầu là đoàn kết các tổ dân phố thành một khối, phát huy phong trào cơ sở xây dựng văn minh đô thị. Cụ thể là triển khai kế hoạch 183 – KH/TU và đề án sắp xếp, kiện toàn tổ chức chính trị - xã hội thành phố theo Quy định 212- QĐ/TW của Ban bí thư và tiếp tục thực hiện hiệu quả Đề án số 21-ĐA/TU của Ban Thường vụ Thành ủy về sắp xếp bố trí các chức danh người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn tổ dân phố.

Vào công việc cụ thể, sau khi thống nhất với các thành viên trong cấp ủy, rà soát những điểm mạnh điểm yếu của 6 khu tập thể, chi bộ thống nhất rà soát lại để củng cố khu tập thể B4, nơi được đánh giá còn yếu về công tác quản lý trật tự, địa bàn.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Bí thư Đảng ủy phường Láng Hạ cho biết, theo chủ trương chung, từ cuối tháng 6, đầu tháng 7, một số tổ dân phố trên địa bàn sắp xếp lại, điển hình là khu dân cư số 5 gộp 4 tổ dân phố khu tập thể cũ và nhà liền kề. Có những người xin thôi tham gia do sức khỏe yếu, có những người tâm tư vì phong trào địa bàn. Ngay họp chi ủy khu dân cư khi sát nhập, do yêu cầu 3 chức danh (bí thư, tổ trưởng, Trưởng ban công tác mặt trận) theo Đề án 21-ĐA/TU chỉ có 2 người và công việc tổ trưởng “khá nặng” nhưng bà Lan đã xung phong, gương mẫu đảm nhiệm vị trí tổ trưởng và được người dân tín nhiệm bầu.

Tổ dân phố mới lên tới 331 hộ, gấp 4 lần trước đây nên nhiệm vụ vừa làm bí thư chi bộ, vừa làm tổ trưởng là thách thức không nhỏ. Để vận hành được “bộ máy” ở khối dân cư mới, bà Lan dựa vào chính những cán bộ tổ trưởng, tổ phó cũ làm “vệ tinh” để thực hiện phong trào. Qua rà soát, sau khi sáp nhập, số đảng viên chi bộ 5 mới là 157 đảng viên (có 42 đảng viên được miễn sinh hoạt do tuổi cao, sức yếu); 185 đảng viên sinh hoạt 2 chiều. Đảng viên thấp tuổi nhất là 28 tuổi (sinh hoạt ghép), cao tuổi nhất là 96 tuổi.

“Đảng viên trên địa bàn sẽ là hạt nhân tham gia các phong trào địa phương, vận động người nhà đảm bảo giữ vệ sinh môi trường, trật tự đô thị. Đơn cử như chợ cóc trên tuyến phố Hoàng Ngọc Phách, trước tiên là nhà nào có đảng viên khi cho thuê hoặc bán hàng không được lấn chiếm vỉa hè, đổ rác đúng nơi quy định và vận động hàng xóm cùng tuân thủ… Nhờ đó chợ cóc Hoàng Ngọc Phách đã sắp xếp đúng quy định”, bà Lan chia sẻ kinh nghiệm.

Clip một buổi sinh hoạt của tổ dân phố thuộc chi bộ 5, phường Láng Hạ, Đống Đa:

Trong khi đó, ở khu dân cư số 1, phường Lê Đại Hành (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), những ngày đầu tháng 7, Bí thư chi bộ Nguyễn Đức Hậu cũng tất bật với công việc xác nhận hộ khó khăn hưởng chế độ COVID-19 theo gói 62.000 tỷ đồng. Ông Hậu cho biết: “Trước đây theo khảo sát, trước khi có Nghị quyết 42 của Chính phủ thì số người ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 là khoảng 80 người. Sau này khảo sát theo hướng dẫn của Quyết định 15 chỉ khoanh vùng 47 người và đây là những hộ thật sự khó khăn. Nhưng do vướng thủ tục giấy tờ về nơi cư trú, chứng minh thu nhập… nên việc xét duyệt chậm. Tôi đã cùng chi ủy đi tất cả các hộ để khảo sát, nắm tình hình, có nhà như gia đình anh Nguyễn Hùng Long, cả ngày chỉ nấu 1 bữa cơm do mất việc làm. Tôi luôn đề xuất để các trường hợp này được hưởng dù thiếu rất nhiều giấy tờ nhưng qua đó để thấy chính quyền cơ sở quan tâm đến người dân, tăng tính đoàn kết và sau này khi phát động các phong trào, người dân sẽ nghe theo”.

Ông Hậu năm nay cũng đã hơn 71 tuổi nhưng khi sáp nhập 2 chi bộ ông vẫn được tín nhiệm bầu làm bí thư chi bộ số 1. Chi bộ có 56 đảng viên với tuổi trung bình 69. Đảng viên cao tuổi nhất là đồng chí lão thành cách mạng Bùi Thị Chương, 94 tuổi. Đảng viên trẻ nhất là cán bộ công chức của UBND phường về sinh hoạt cùng cơ sở, mới 29 tuổi. Còn lại toàn những đảng viên trên 60 tuổi.

Là tuyến phố trung tâm của Thủ đô, nhưng những hộ có điều kiện tại mặt phố Bà Triệu thì cho thuê và không ở đây. Còn phía trong thì không phải hộ nào cũng khá giả. “Nó cũng là điểm yếu trong hoạt động tại khu dân cư, nhiều người có tuổi và tâm lý ngại va chạm. Do đó, cấp ủy phải phát huy vai trò của người đảng viên để lôi kéo mọi người tham gia”, ông Hậu cho biết.

Mong tìm người có tâm huyết

Ông Nguyễn Hoài Nam, Bí thư Đảng ủy phường Láng Hạ cho biết: Phường có trên 2.500, là đảng bộ phường đông nhất quận Đống Đa. Địa bàn phường đặc trưng của phường mở rộng đô thị có dân cư cổ của làng Láng, khu tập thể cũ, nhà liền kề và khu chung cư và có một số trường, cơ quan đóng trên địa bàn. Phường có 26 chi bộ, trong đó có 21 chi bộ khu dân cư với 32 tổ dân phố.

Việc sắp xếp lại tổ chức chi bộ và tổ dân phố tạo ra những “áp lực” với cán bộ tuyến cơ sở, đặc biệt là tìm người đứng mũi chịu sào ở khu dân cư. Đây là “cánh tay nối dài” của phường trong công tác xây dựng các phong trào tại địa phương như sáng – xanh – sạch; chế độ chính sách với người có công; đoàn kết khu dân cư; môi trường đô thị, phòng chống dịch bệnh… Mọi thứ đều đến tay nên nếu không phải là người tâm huyết khó tạo dựng được phong trào tại địa phương.

Ông Bùi Thanh Hải, Phó Bí thư Đảng ủy phường Lê Đại Hành nhận định: Những cán bộ cao tuổi, về hưu tham gia công tác tại cơ sở vừa là điểm mạnh nhưng cũng là điểm yếu. Nếu người có nhiệt tình công tác, vì cộng đồng thì phong trào cơ sở chuyển biến rõ nét, nếu nội bộ không đoàn kết hoặc chỉ làm tròn vai thì rất khó tạo dựng phong trào.

“Lãnh đạo phường thường xuyên đến gặp các bác bí thư chi bộ, tổ dân phố để nắm thông tin, tư tưởng đảng viên và người dân, qua đó giải quyết các vấn đề phát sinh. Nơi nào có những người tâm huyết như bác Hậu thì khối dân cư đoàn kết, các phong trào phát triển, ngược lại những địa bàn nào có mâu thuẫn thì phường cũng phải điều chỉnh, trong đó cử đảng viên là cán bộ phường tham gia giúp đỡ, tổ chức lại để gây dựng lại phong trào cũng như quản lý địa bàn”, ông Hải chia sẻ.

Đánh giá về vai trò của các bí thư chi bộ ở khu dân cư, bà Đặng Thị Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy phường Mai Động (Hoàng Mai) cũng cho biết: Đảng bộ phường Mai Động có 1.100 đảng viên sinh hoạt tại 18 chi bộ, trong đó có 14 chi bộ dân cư, phần lớn các đảng viên tại cơ sở là người về hưu trong khi quá trình đô thị hóa mạnh cũng là những khó khăn với cán bộ cơ sở. Nhưng ngược lại, các bác vừa được bầu làm bí thư chi bộ là những người nhiệt huyết, vì phong trào. Đặc biệt, tính nêu gương của đảng viên sẽ tạo ra những động lực mới tại địa phương. Do đó, phường rà soát, tìm nguồn và tìm người có năng lực, lấy phiếu tín nhiệm trước khi bầu và thực tế những người được tín nhiệm được bầu trong dịp vừa qua đang tạo những điểm nhấn, cách làm mới thay đổi bộ mặt của khu dân cư.

Bài 2: Những cách làm thích ứng với tình hình mới