Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương thay thế Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003 với nhiều điểm mới cơ bản.
Những quy định mới này ảnh hưởng như thế nào đến cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND tới đây, đặc biệt là đối với 10 tỉnh, thành phố đang thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND. Ông Phan Văn Hùng, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ đã trao đổi với phóng viên TTXVN về vấn đề này.
PV: Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 thì tất cả các đơn vị hành chính đều tổ chức HĐND và UBND. Như vậy tại 10 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường, công tác bầu cử sẽ thực hiện như thế nào, thưa ông?
Ông Phan Văn Hùng: Như chúng ta đã biết, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 thông qua, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2016. Tại Khoản 2, Điều 142 của Luật đã quy định chấm dứt việc thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND ở huyện, quận, phường theo Nghị quyết số 26/2008/QH12 của Quốc hội và Nghị quyết số 724/2009/UBTVQH12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội từ ngày 1/1/2016. Tuy nhiên, cơ cấu tổ chức và việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND ở huyện, quận, phường thực hiện thí điểm vẫn thực hiện theo Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003, Nghị quyết số 26/2008/QH12 của Quốc hội và Nghị quyết số 725/2009/UBTVQH12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho đến khi bầu ra chính quyền địa phương ở huyện, quận, phường trong nhiệm kỳ 2016 - 2021.
Ông Phan Văn Hùng, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ. |
Như vậy, trong cuộc bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 sắp tới, tại 67 huyện, 32 quận, 483 phường thuộc 10 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND sẽ tiến hành bầu cử đại biểu HĐND, bầu ra HĐND và UBND như các địa phương khác. Quy trình tổ chức thực hiện cuộc bầu cử này đã được quy định ở Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015 cũng như những văn bản pháp luật có liên quan.
PV: Một trong những điểm mới của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 là quy định số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp căn cứ theo phân loại đơn vị hành chính. Trong khi hiện nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa ban hành Nghị quyết về phân loại đơn vị hành chính đã gây lúng túng cho địa phương khi dự kiến nhân sự Phó Chủ tịch UBND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?
Ông Phan Văn Hùng: Trước khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 được Quốc hội thông qua, số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp căn cứ theo diện tích, quy mô dân số và số đơn vị hành chính trực thuộc (trừ Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh). Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Nghị định số 08/2016/NĐ-CP ngày 25/1/2016 của Chính phủ quy định số lượng Phó Chủ tịch UBND và quy trình, thủ tục bầu, từ chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức thành viên UBND, số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp căn cứ theo phân loại đơn vị hành chính các cấp đã được cơ quan có thẩm quyền công nhận.
Để triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết quy định về việc phân loại đơn vị hành chính. Trong thời gian Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa ban hành Nghị quyết nêu trên, để kịp thời chuẩn bị nhân sự cho cuộc bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, Bộ Nội vụ đã báo cáo với cơ quan có thẩm quyền theo hướng cho tiếp tục thực hiện quy định tại Nghị định số 15/2007/NĐ-CP ngày 26/1/2007 về phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện và Nghị định số 159/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về phân loại đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn cho đến khi Nghị quyết quy định về việc phân loại đơn vị hành chính được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành và có hiệu lực thi hành.
PV: Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp bắt đầu từ nhiệm kỳ 2016 - 2021 sẽ phải giảm đi so với quy định hiện nay, vậy số lượng cấp phó dôi dư sẽ được giải quyết thế nào, thưa ông?
Số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016 được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003; Nghị định số 107/2004/NĐ-CP quy định số lượng Phó Chủ tịch và cơ cấu thành viên UBND các cấp và văn bản của cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ.
Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 thì việc phân loại đơn vị hành chính là căn cứ để tính số lượng Phó Chủ tịch. Đến nay, một số địa phương đã có văn bản báo cáo về số lượng Phó Chủ tịch dôi dư, đặc biệt ở cấp xã. Để giải quyết số lượng Phó Chủ tịch dôi dư, chính quyền các cấp phải rà soát, bố trí, sắp xếp các vị trí cho phù hợp, trong đó có nhiều phương án để thực hiện. Ví dụ: Thứ nhất, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 đã quy định chức vụ Phó Chủ tịch HĐND thay cho Ủy viên thường trực HĐND ở cấp huyện; Thứ hai, ở những nơi thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường, chức vụ Phó Chủ tịch HĐND sẽ được bầu theo quy định. Trường hợp không sắp xếp, bố trí được, địa phương chủ động thực hiện các chính sách về công tác cán bộ theo quy định hiện hành.
Trân trọng cảm ơn ông!