Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 23/2006/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác y tế trong các trường học, công tác này bước đầu đã có những cải thiện nhất định. Tuy nhiên, một trong những điểm yếu của y tế trường học là đội ngũ cán bộ y tế còn chưa đáp ứng yêu cầu cả về số lượng và chất lượng.

70% cán bộ y tế trường học là kiêm nhiệm

Một vấn đề được đặt ra sau 5 năm triển khai Chỉ thị 23/2006/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ là cần phải tăng cường về đội ngũ cán bộ y tế trường học. Hiện nay, cán bộ y tế kiêm nhiệm trong cơ sở giáo dục chiếm tới 70%, chỉ có số ít là được đào tạo và làm việc chuyên về y tế.

Điệp khúc "thiếu và yếu"

Chia sẻ về tầm quan trọng của việc tăng cường y tế trong trường học, Thứ trưởng Bộ GD – ĐT Trần Quang Quý cho biết, sức khỏe là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng học tập, sáng tạo và phát triển của học sinh, sinh viên. Với gần 22 triệu học sinh, sinh viên (chiếm khoảng 26% dân số cả nước), chăm sóc, bảo đảm sức khỏe tốt cho học sinh, sinh viên là một mục tiêu quan trọng của giáo dục toàn diện trong nhà trường.

Lực lượng cán bộ y tế trường học còn rất thiếu.

Tuy nhiên, phát triển y tế trường học được coi là một trong những mũi nhọn để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện nhưng công tác này vẫn còn thiếu và yếu. Thứ trưởng Trần Quang Quý bày tỏ: “Hiện nay, những văn bản hướng dẫn về định biên cán bộ y tế trong các nhà trường còn chưa thống nhất. Một số tỉnh chưa có Ban chỉ đạo y tế trường học cấp tỉnh; đội ngũ cán bộ y tế trường học vừa thiếu và yếu lại chưa được đãi ngộ thỏa đáng; kế hoạch đầu tư cho bảo vệ và chăm sóc sức khỏe học sinh, sinh viên hàng năm chưa được quan tâm đúng mức; nguồn kinh phí dành cho y tế trường học còn thiếu. Đặc biệt, ở các vùng sâu, vùng xa, hải đảo, công tác y tế trường học còn gặp nhiều khó khăn về nhân lực, cơ sở vật chất.

Bà Lê Thị Việt An, Phòng Giáo dục Trung học, Sở GD - ĐT Phú Thọ cho biết, hiện nay cán bộ y tế kiêm nhiệm chiếm tới 70%. Đa số cán bộ y tế trường học đều chưa được biên chế, chủ yếu làm việc theo chế độ hợp đồng nên thu nhập không cao. "Một số cán bộ y tế có chuyên môn sau một thời gian làm công tác y tế trường học đã chuyển chỗ làm khác để có thu nhập cao hơn. Còn những cán bộ y tế kiêm nhiệm thì không thật sự chuyên tâm với công việc” - bà Lê Thị Việt An chia sẻ.

Không chỉ ở khu vực nông thôn, ngay ở nhiều thành phố lớn, tình trạng thiếu cán bộ y tế trường học cũng khá nghiêm trọng. Ông Mai Sỹ Nhật, Trưởng phòng Công tác Học sinh, sinh viên, Sở GD - ĐT Hà Nội cho biết, Hà Nội hiện nay còn thiếu 309 cán bộ y tế chuyên trách trong các trường dân lập, tư thục; các trường mầm non nội thành rất khó tuyển cán bộ y tế trường học do lương thấp và không có phụ cấp ưu đãi thu hút. Trong khi đó, các trường mầm non chưa có chỉ tiêu định biên biên chế y tế trường học để thu hút lực lượng này.

Trách nhiệm ở địa phương?

Theo ông Thái Quang Toản, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Biên chế, Bộ Nội vụ, hiện nay đối với các trường ĐH, CĐ, TCCN, các trường THPT, THCS, tiểu học, trường mầm non, trường chuyên biệt đều có quy định về mức biên chế cho đội ngũ y tế trường học. Hiện nay, viên chức làm công tác y tế tại các trường học, từ cơ sở giáo dục mầm non đến đại học đều được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định. Tình trạng thiếu cán bộ y tế trong trường học là do địa phương chưa quan tâm đến công tác này. Tuy nhiên, có nơi do nhận thức chưa đầy đủ, chưa quan tâm đến công tác y tế học đường còn bố trí thiếu hoặc thậm chí không bố trí y tế học đường.

Để hiện thực hóa các quy định đã có về công tác này, theo ông Thái Quang Toản, các Sở GD - ĐT phải chủ động báo cáo với UBND cấp tỉnh về biên chế về số lượng cán bộ y tế để tuyển dụng. Và phải đảm bảo những người được tuyển làm y tế trường học phải có đủ chuyên môn.

Còn bà Nguyễn Thị Xuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng thừa nhận thực trạng, hiện nay hệ thống văn bản về cơ bản đã được thực hiện, tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong tuyển cán bộ y tế. Bộ Y tế sẽ xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, đồng thời cùng với Bộ Nội vụ xây dựng cơ chế chính sách sử dụng nhân lực phù hợp nhằm khuyến khích động viên giúp cán bộ y tế gắn bó lâu dài với nghề.

Cán bộ y tế trường học kiêm nhiệm chỉ là “giải pháp tình thế” Ông Ngũ Duy Anh (ảnh), Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh, sinh viên, Bộ GD - ĐT cho biết: Sau 5 năm triển khai Chỉ thị số 23/2006/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác y tế trong các trường học, số lượng cán bộ y tế trường học đã tăng hơn trước nhưng chưa được phủ khắp trong tất cả các cơ sở giáo dục trong các cơ sở y tế. Tình trạng cán bộ y tế trường học làm hợp đồng và kiêm nhiệm còn phổ biến. Thực tế việc đội ngũ cán bộ y tế trường học phải kiêm nhiệm làm công tác y tế trường học chỉ là giải pháp tình thế trong điều kiện hiện nay. Nhưng, để thực hiện “giấc mơ” chuẩn hóa đội ngũ cũng cần phải có thời gian và lộ trình. Không phải cứ quyết là có thể thực hiện ngay. Vì vậy, muốn thực hiện được mục tiêu chuẩn hóa đội ngũ y tế trường học cả về số lượng và chất lượng cần có sự đồng lòng, hợp lực của ngành giáo dục, ngành y tế và các địa phương. Trước mắt, chúng tôi xác định nhiệm vụ chính của ngành giáo dục là việc tuyên truyền đến giáo viên, học sinh nhằm phòng tránh được những bệnh học đường. Bộ GD - ĐT cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan thường xuyên tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ y tế chuyên trách và kiêm nhiệm. Cán bộ y tế trường học kiêm nhiệm sẽ có những phân bố hợp lý về giờ dạy để nâng cao hiệu quả công việc.

Lê Vân