Sạt lở “ăn” sâu vào khu dân cư ven sông

Tại khu 20, xã Dân Chủ, những mảng đất lớn ven sông bị nước cuốn trôi, để lại những hàm vực sâu hoắm, kéo dài hàng trăm mét. Chỉ trong một thời gian ngắn, những khu vườn xanh tốt trồng rau màu và các loại cây ăn quả của người dân biến mất, nhường chỗ cho dòng nước đục ngầu đang gặm dần vào bờ.

Ông Nguyễn Xuân Sang, một trong ba hộ dân bị ảnh hưởng nặng nề nhất, đứng lặng bên khoảng đất trống nơi từng là vườn cây trĩu quả của gia đình, giọng nghẹn ngào nói “Tôi sống ở đây hơn 40 năm rồi, nhưng chưa bao giờ thấy sạt lở dữ như thế này. Chỉ trong nửa ngày, toàn bộ khu vườn dài gần 30 m, cùng cây cối, công trình phụ đều bị nước cuốn đi. Giờ sạt lở đã vào sát sân nhà, chỉ còn cách tường chừng vài mét. Vợ chồng con cái tôi giờ không dám ngủ trong nhà nữa, phải tạm sang nhà người thân để ở nhờ”.

Theo thống kê của UBND xã Dân Chủ, đoạn sạt lở kéo dài từ Km36+500 đến Km37+350, với tổng chiều dài khoảng 850 m, ảnh hưởng trực tiếp đến 17 hộ dân với 70 nhân khẩu. Mỗi khi mưa lớn kéo dài, toàn bộ khu vực này đều có nguy cơ bị sạt lở hoặc ngập lụt nghiêm trọng.

Ông Lê Phúc Tuất, Phó Chủ tịch UBND xã Dân Chủ cho biết, ngay sau khi phát hiện tình trạng sạt lở, xã đã cử lực lượng túc trực, căng dây cảnh báo khu vực nguy hiểm, đồng thời tuyên truyền, vận động các hộ dân di chuyển tài sản, vật dụng cần thiết đến nơi an toàn. Chúng tôi cũng đã báo cáo nhanh với các cơ quan chức năng của tỉnh, đề nghị hỗ trợ khẩn cấp và khảo sát để sớm có giải pháp kè chống sạt lở lâu dài

Theo ông Tuất, tuyến bờ sông tại xã Dân Chủ có đặc điểm địa hình đất pha cát, độ dốc lớn. Khi mưa lớn kết hợp với dòng chảy xiết của sông Lô, nước dễ dàng xói sâu vào chân bờ, gây sụt lún nhanh. Không chỉ đe dọa trực tiếp đến nhà cửa, hoa màu của người dân, tình trạng này còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến tuyến giao thông dân sinh chạy dọc bờ sông.

Kiến nghị đầu tư kè chống sạt lở khẩn cấp

Sạt lở không chỉ diễn ra ở xã Dân Chủ, xã Phú Mỹ cũng đang phải đối mặt với diễn biến sạt lở phức tạp. Theo báo cáo nhanh của UBND xã, hiện trên địa bàn đã ghi nhận 4 điểm sạt lở đất bờ, vở sông; trong đó, nặng nhất là khu vực khu 9 (xã Phú Mỹ cũ), tính theo tuyến đê Tỉnh lộ 323, từ Km32+550 đến Km30+800. Đoạn sạt lở này dài khoảng 100m, ăn sâu vào phía chân đê gần 8m, đe dọa trực tiếp đến an toàn tuyến đê điều và đời sống người dân hai bên bờ.

Còn tại tại khu 7 (xã Lệ Mỹ cũ), hiện tượng sạt lở xuất hiện ở cả hai bên cửa cống ngòi Dầu và cống Chanh. Nước sông dâng cao đã làm sạt mái ta luy, cuốn trôi hàng chục tấn gỗ, tre của doanh nghiệp và người dân đang tập kết gần bờ.

Ông Lê Xuân Hòa, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Mỹ xã Phú Mỹ, cho biết, ngay sau khi xảy ra sạt lở xẩy ra, chính quyền xã đã tiến hành kiểm tra mức độ sạt lở ở từng khu, để có biện pháp xử lý kịp thời. Những điểm sạt lở nghiêm trọng, xã đã lập báo cáo gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường để có biện pháp xử lý kịp thời. Hiện mực nước sông đã giảm, nhưng xã vẫn chỉ đạo các bộ phận chuyên môn liên quan theo dõi sát mực nước sông Lô, cắm biển cảnh báo, thường xuyên tổ chức tuần tra những khu vực sạt lở để cảnh báo cho người dân…

Theo thống kê sơ bộ, toàn xã Dân Chủ hiện có gần 1 km bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng, trong khi xã Phú Mỹ cũng có hơn 4 điểm sạt lở lớn nhỏ, tổng chiều dài hàng trăm mét. Mỗi đợt mưa lớn, nước sông dâng cao, chảy xiết, hàng chục hộ dân sống ven sông lại nơm nớp lo sợ, thậm chí phải sơ tán để đảm bảo an toàn.

Các địa phương đã và đang tích cực triển khai phương án “bốn tại chỗ”: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ; huy động dân quân tự vệ, công an xã, đoàn viên thanh niên tham gia hỗ trợ người dân vùng sạt lở. Tuy nhiên, việc khắc phục mới chỉ dừng ở mức tạm thời, trong khi nguyên nhân gốc rễ là xói mòn và dòng chảy xiết của sông Lô vẫn chưa được kiểm soát.

Lãnh đạo xã Dân Chủ và Phú Mỹ cho biết, người dân mong muốn tỉnh Phú Thọ, các sở, ngành liên quan sớm khảo sát, đầu tư dự án kè chống sạt lở bờ sông theo hình thức khẩn cấp, đặc biệt tại những đoạn xung yếu gần khu dân cư và tuyến đê. Bên cạnh đó, cũng mong cấp trên xem xét hỗ trợ kinh phí di dời những hộ dân trong vùng nguy hiểm để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản…

Trong buổi kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó khắc phục hoàn lưu bão số 10 tại xã Dân Chủ ngày 1/10 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông chỉ đạo, chính quyền địa phương triển khai ngay biện pháp đảm bảo an toàn cho người dân khu vực, đặc biệt là khi nước sông Lô rút xuống nguy cơ sạt lở rất cao, cần phải di dời ngay các hộ dân có nguy cơ sạt lở đến nơi an toàn trước ngày 1/10. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Sở Xây dựng tiến hành rà soát khu vực sạt lở, đánh giá tổng thể phương án để triển khai kè bờ sông, xử lý khẩn cấp sạt lở bờ phải đê sông Lô tại km36+500 đến km37+350 tại xã Dân Chủ.

Trong khi chờ các cấp chính quyền xử lý tình trạng sạt lở bờ sông Lô ở xã Dân Chủ và Phú Mỹ, thì hàng chục hộ dân nơi đây vẫn đang từng ngày sống trong nỗi lo sợ khi đất dưới chân mình có thể sụp xuống bất cứ lúc nào. Những lời khẩn cầu “sớm được kè bờ” vang lên như một mong ước chính đáng, bởi chỉ khi dòng sông được thuần phục, bà con mới có thể an tâm dựng xây cuộc sống bền vững bên dòng Lô hiền hòa.