Kinh tế số toàn cầu đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ; trong đó, tài sản mã hóa nổi lên với tốc độ tăng trưởng nhanh chưa từng có. Do đó, cần hành lang pháp lý mới để thị trường minh bạch.
Các chuyên gia, nhà quản lý trao đổi về thách thức khi triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa. Ảnh: Hoàng Vân/TTXVN
Phát biểu tại Diễn đàn “Thị trường tài sản số: Từ xu hướng tới bứt phá” được Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cùng nhiều đơn vị liên quan tổ chức ngày 2/10, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) cho biết, kinh tế số toàn cầu đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ; trong đó, tài sản mã hóa nổi lên với tốc độ tăng trưởng nhanh chưa từng có. Do đó, cần hành lang pháp lý mới để thị trường minh bạch.
Ông Vũ Quốc Huy cho biết, số liệu từ Chainalysis (Công ty phân tích blockchain của Mỹ có trụ sở tại New York) cho thấy giá trị giao dịch trên chuỗi tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương tăng từ khoảng 81 tỷ USD vào tháng 7/2022, lên mức kỷ lục 244 tỷ USD vào tháng 12/2024, gấp 3 lần chỉ trong 30 tháng và xác lập vị thế là một khu vực tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã trở thành thị trường phát triển tiền số nhanh nhất thế giới; trong đó, Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực, với dòng vốn chảy vào thị trường tiền số, tài sản mã hóa vượt 220 tỉ USD.
“Nhưng phần lớn hoạt động giao dịch tiền số của Việt Nam diễn ra trên các sàn quốc tế, gây tổn hại về thuế, ảnh hưởng đến công tác phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, phòng chống tội phạm công nghệ cao. Điều này đặt ra yêu cầu xây dựng thị trường tiền số trong nước minh bạch, có kiểm soát và bảo và quyền lợi các bên liên quan”, ông Huy cho hay.
Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, đánh giá token (mã) hóa tài sản thực đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược. Dự báo quy mô tài sản mã hóa, tài sản số toàn cầu đạt 19.000 tỉ USD vào năm 2033, tương đương hơn 10% GDP toàn cầu. Xu hướng này ngày càng rõ nét khi hàng loạt dự án do các định chế tài chính hàng đầu thế giới triển khai như JPMorgan vận hành Tokenized Collateral Network với khối lượng giao dịch tích lũy hơn 1.500 tỉ USD, giá trị giao dịch trung bình 2 tỉ USD/ngày trong năm 2025.
"Chúng ta đang ở kỷ nguyên token hóa. Đây là một bước đột phá trong đổi mới tài chính, có thể so sánh với sự ra đời của quỹ tương hỗ vào thập niên 1970, và quỹ hoán đổi danh mục (ETFs) vào thập niên 1990. Với các khuôn khổ pháp lý phù hợp, tác động của mã hóa tài sản sẽ trở nên phổ biến hơn nhiều, cho phép bất kỳ loại tài sản nào cũng có thể được số hóa và giao dịch trên blockchain", ông Trung nhận định.
Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam, chia sẻ về thị trường tài sản mã hóa. Ảnh: Hoàng Vân/TTXVN
Đồng quan điểm, ông David Chan, Giám đốc phát triển thị trường tại HongKong (Trung Quốc) của Boston Consulting Group chia sẻ, tài sản mã hoá là phần mở đầu của một xu thế kinh tế hoạt động và giao dịch trực tiếp trên blockchain. Tuy nhiên, tài sản kỹ thuật số cũng có những rủi ro mới nên các quốc gia cần có quy định và hướng dẫn hợp tác công tư hướng tới sự phát triển bền vững.
Về phía cơ quan quản lý, ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho hay, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hoá được Chính phủ ban hành ngày 9/9/2025 là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường tài sản mã hoá trong nước.
Nghị quyết quy định rõ điều kiện phát hành, yêu cầu doanh nghiệp phát hành phải là pháp nhân tại Việt Nam và dựa trên tài sản thực; đồng thời thiết lập các chuẩn mực chặt chẽ đối với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá (VASP).
Theo đó, các VASP phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 49%, và hạ tầng công nghệ đáp ứng chuẩn an toàn cấp độ 4 trên thang 5 cấp độ. Ngoài việc cung cấp dịch vụ giao dịch và lưu ký, doanh nghiệp buộc phải công bố thông tin minh bạch, tách bạch tài sản khách hàng, có cơ chế giải quyết tranh chấp và bồi thường khi có sự cố.
Ông Hòa cho rằng, cơ chế thí điểm này không chỉ mở đường cho đổi mới sáng tạo, mà còn đóng vai trò bộ lọc, loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro. Nhờ đó, thị trường có thể vận hành minh bạch, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời giúp Việt Nam hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế trong quản lý tài sản mã hóa.
Vấn đề này cũng được Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Phó trưởng phòng 4, Cục A05 cho rằng, giao dịch tài sản mã hoá tại các sàn giao dịch nội địa được cấp phép không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền và phòng, chống tài trợ khủng bố, mà còn trực tiếp đảm bảo quyền lợi khách hàng khi có tranh chấp xảy ra.
Trong 5 năm (2019 - 2024) đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo, liên quan đến hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỉ đồng. Trong các vụ án, vụ việc lừa đảo chiếm đoạt sản trên không gian mạng, phần lớn tiền do phạm tội mà có được chuyển thành tài sản mã hóa thông qua giao dịch trao đổi, mua bán ngang hàng, được tổ chức tại các sàn quốc tế như Binance, HTX, OKX… với giá trị giao dịch hằng ngày lên tới hàng ngàn tỉ đồng.
Vì vậy, việc cấp phép các sàn giao dịch tài sản mã hóa nội địa không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố mà còn trực tiếp đảm bảo quyền lợi khách hàng khi có tranh chấp xảy ra, đại diện A05 cho biết thêm…