Cần điều tra, xử lý doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế; ngăn chặn hành vi trục lợi bảo hiểm y tế là những ý kiến đề xuất của các đại biểu trong phiên họp của Quốc hội sáng nay 7/11.
Doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm gần 12.000 tỷ đồng
Theo các đại biểu, hiện nay doanh nghiệp nợ và trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp với số tiền không nhỏ. Tuy nhiên, việc khởi kiện các doanh nghiệp này không nhiều.
Theo đại biểu Bùi Văn Cường (Gia Lai),Chủ tịch Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, việc không khởi kiện được các vụ việc liên quan đến nợ bảo hiểm xã hội khiến nợ bảo hiểm xã hội ngày càng gia tăng. Từ 2016 đến nay, tổng số nợ thu hồi chỉ gần 600 tỷ đồng.
Việc khởi kiện nợ bảo hiểm xã hội ra tòa án sau gần hai năm thực hiện, các cấp công đoàn đã tiếp nhận 2.700 hồ sơ do cơ quan bảo hiểm xã hội chuyển sang; 20 liên đoàn lao động tỉnh, thành phố gửi đơn khởi kiện đến các cấp tòa án với 187 vụ doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội. Trong 187 vụ do công đoàn khởi kiện, đã có 48 vụ trả lại hồ sơ, nhiều vụ không thụ lý giải quyết hồ sơ.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai Bùi Văn Cường phát biểu ý kiến. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN |
Số liệu Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cũng cho thấy, hiện nay doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế ước tính gần 12.000 tỷ đồng.
Ngoài ra còn có hơn 2.000 tỷ đồng nợ bảo hiểm xã hội của các doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể, tồn tại cầm chừng hoặc trốn không thể thu hồi. Điều này có nghĩa là quyền lợi của 193.000 người lao động vẫn bị những doanh nghiệp “treo” mà chưa có hướng giải quyết.
“Việc doanh nghiệp trốn đóng nợ bảo hiểm xã hội không chỉ xâm phạm quyền hợp pháp chính đáng của người lao động còn tác động xấu đến nguồn quỹ, đảm bảo an toàn an sinh xã hội, hướng tới phát triển bền vững đất nước trong khi đó khung pháp lý của Việt Nam còn nhiều bất cập, việc thực thi pháp luật trên thực tế chưa nghiêm”, đại biểu Bùi Văn Cường khẳng định.
Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) cũng khẳng định, dư luận cũng cho thấy quỹ bảo hiểm y tế đang bị trục lợi một cách nghiêm trọng. Các chuyên gia ví “bảo hiểm bảo hiểm y tế như chùm khế ngọt đang được đua nhau hái”.
Đại biểu Nguyễn Thị Xuân cũng cho rằng, việc trục lợi bảo hiểm y tế chính là hành vi tham nhũng và “tham nhũng ở lĩnh vực bảo hiểm y tế rất nguy cấp”. “Từ vụ VN Pharma buôn thuốc thuốc ung thư giả đưa ra câu chuyện đấu thầu thuốc chữa bệnh, dư luận cử tri rất đau lòng và bất bình khi thuốc chui lọt vào cơ sở khám chữa bệnh thì được đội giá cao gấp nhiều lần. Tham nhũng là ở đây”, đại biểu Nguyễn Thị Xuân khẳng định.
Đại biểu này cũng dẫn ra con số, chỉ riêng 4 tháng đầu năm 2017, Bảo hiểm xã hội đã từ chối thanh toán 3.000 tỷ đồng do việc đề nghị thanh toán khám chữa bệnh bảo hiểm y tế từ các cơ sở y tế chưa hợp lệ.
“Câu hỏi đặt ra là trong số hàng nghìn tỷ đồng này có bao nhiêu trăm tỷ bị vẽ ra để thanh toán tiền chữa khám bệnh từ quỹ bảo hiểm y tế? Theo đánh giá của các chuyên gia thì giá thuốc và vật tư y tế chiếm 65% chi phí khám chữa bệnh do đó thất thoát tham nhũng, chuộc lợi trong đấu thầu thuốc vật tư y tế chỉ cần lợi dụng 1 ít thôi thì đã nghiêm trọng”, đại biểu Xuân đặt vấn đề.
Ngăn chặn hành vi trục lợi bảo hiểm y tế
Trước các con số thực tế nêu trên, đại biểu Nguyễn Thị Xuân cho rằng, nếu quản lý tốt và theo đúng nghĩa thì bảo hiểm y tế vừa để chữa bệnh và phòng bệnh. Vì vậy, đề nghị cần thanh tra làm rõ, công khai, minh bạch trong khám chữa bệnh để người dân được khám chữa bệnh chăm sóc tốt hơn.
“Trong phương hướng, nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng năm 2018 cũng cần bổ sung việc kiểm tra, tính minh bạch, ngăn chặn hành vi trục lợi bảo hiểm y tế”, đại biểu Nguyễn Thị Xuân đề xuất.
Còn theo đại biểu Bùi Văn Cường, nguyên nhân mà các vụ nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp như đã nêu là do vướng mắc quy định của pháp luật dẫn đến không khởi kiện được các vụ này. Để có thể giải quyết tình trạng này, đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao cho Ủy ban các vấn đề xã hội phối hợp với cơ quan liên quan rà soát các quy định hiện hành để xử lý vi phạm về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, nhất là trốn đóng nợ bảo hiểm xã hội.
“Nếu thấy có những quy định chưa cụ thể, còn có những cách hiểu khác nhau thì cần giải thích, thống nhất trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu, giải thích thống nhất một cách hiểu. Những quy định mâu thuẫn, chồng chéo thì Quốc hội giao Chính phủ nghiên cứu xem xét trình Quốc hội hội xem xét sửa đổi, bổ sung”, đại biểu Cường nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ngành bảo hiểm xã hội, chính quyền cần thực hiện tốt thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm tình trạng nợ đọng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, giải quyết kịp thời tranh chấp lao động tập thể ủy quyền.
Đặc biệt, “Bộ Công an ủy quyền nắm tình hình, phối hợp các tổ chức công đoàn điều tra những doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp…; Tòa án sớm đưa ra xử lý những vụ việc này để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.