Trao đổi bên hàng lang Quốc hội, một số đại biểu bày tỏ quan điểm cần bổ sung quy định về chia sẻ doanh thu giữa các trang mạng xã hội với các nhà báo để bảo vệ những người làm báo chân chính, phát triển nền báo chí chuyên nghiệp, hiệu năng, hiệu quả.

Nêu quan điểm, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) đánh giá, dự án Luật Báo chí (sửa đổi) lần này chủ yếu xây dựng các quy định liên quan đến báo chí truyền thống. Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin như hiện nay, nhất là lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đang phát triển rất nhanh chóng và mạnh mẽ, đã tạo ra áp lực vô cùng lớn đối với các quy định hiện hành trong Luật Báo chí. Các quy định hiện nay chưa đủ hành lang pháp lý để bảo vệ những người làm báo chân chính trước sự xuất hiện của các sản phẩm trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo đại biểu, các sản phẩm của các nhà báo chân chính đang đối mặt với nguy cơ bị xâm hại, bị vi phạm bản quyền một cách công khai và được cải biên thành rất nhiều thể loại thông tin khác nhau để thu hút độc giả. Những thể loại thông tin được biên tập lại bởi công nghệ trí tuệ nhân tạo theo hướng đáp ứng sự tò mò của độc giả đang ngày càng có xu thế chiếm lĩnh thị phần trên các nền tảng xã hội. Việc này không những ảnh hưởng đến người làm báo chân chính bằng sức lao động, trí tuệ thực sự của mình đưa ra các thông tin quý giá đến với người đọc mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền sở hữu trí tuệ, đến doanh thu của các toà soạn và những người làm báo.

Do vậy, đại biểu cho rằng cần có các quy định về quyền liên quan của báo chí nói chung và các phóng viên nói riêng. Khi các nền tảng mạng xã hội khai thác sản phẩm báo chí có bản quyền cần phải đảm bảo việc xin phép tác giả và có cơ chế chia sẻ doanh thu với các tác giả. Các quy định liên quan đến vấn đề này đã được các nước trong Liên minh châu Âu, Australia hay Canada thực hiện rất tốt và từ rất lâu. Họ đưa ra những quy định chặt chẽ về việc chia sẻ doanh thu giữa các trang mạng xã hội và các tác giả nhằm đảm bảo lợi ích cho các nhà báo chân chính.

Đại biểu nhấn mạnh, nếu chúng ta thực hiện được điều này, nền báo chí của Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội để phát triển một cách công bằng và cạnh tranh lành mạnh...

Đánh giá về những yêu cầu mới đối với báo chí trong giai đoạn hiện nay, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tất cả các địa phương, các ngành nghề đều phải thích ứng với mọi chuyển động mới, mọi yêu cầu mới mà đất nước đang đặt ra. Trong việc thích ứng này, lĩnh vực báo chí là một trong lĩnh vực cần thích ứng cao hơn vì đây là lĩnh vực truyền thông thiết yếu của quốc gia trong giai đoạn cách mạng công nghiệp 4.0, thời kỳ của cách mạng số, thời kỳ của thông tin, của dữ liệu và tuyên truyền.

Đại biểu nhấn mạnh, nếu báo chí không có thay đổi lớn, người dân sẽ gánh chịu thiệt thòi. Người dân sẽ như mất phương hướng vì tiếp cận quá nhiều luồng thông tin nhưng không phân biệt được đâu là nguồn tin đáng tin cậy. Từ đó dẫn đến tình trạng hiểu sai, hiểu nhầm, thậm chí lúng túng, mất phương hướng trong hoạt động. Do vậy, việc phát huy truyền thống quý giá và vai trò tốt đẹp của báo chí cách mạng trong kỷ nguyên mới này là vô cùng quan trọng.

Cũng theo đại biểu, thực tiễn đặt ra yêu cầu cấp thiết hiện nay đối với báo chí. Đó là phải có cách làm mới để đưa thông tin nhanh nhất, chính xác nhất đến người dân. Từ đó giúp người dân nắm rõ và thông suốt mọi chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, các quy định của luật pháp, bám sát mọi chuyển động thực tiễn của cuộc sống. Người dân có cái nhìn toàn diện, khách quan từ đó chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó, phòng chống với các nguy cơ và tranh thủ mọi thời cơ để phát triển.

Như vậy có nghĩa là yêu cầu cấp thiết đang đặt ra cho báo chí là phải có tính chuyên nghiệp. Các cơ quan báo chí cần có công cụ hiệu quả, báo chí phải thực hiện tốt chức năng kết nối giữa con người với con người, kết nối được trong nước với quốc tế và đặc biệt báo chí phải thể hiện vai trò quan trọng, đóng góp cho đất nước trong kỷ nguyên mới.

Đại biểu cho rằng, đối với các địa bàn trọng điểm như Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế, chính trị của cả nước, nơi người dân thường xuyên tiếp cận với những công nghệ tiên tiến của thế giới, nhu cầu tìm kiếm thông tin của người dân tại đây cũng rất lớn và đòi hỏi rất sâu và rộng. Do vậy, cần tính toán đến phương án cơ cấu lại hệ thống báo chí tại hai địa bàn trọng điểm này theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; đồng thời cần tính đến phương án phát triển các tập đoàn thông tin, truyền thông của Việt Nam được thế giới biết đến giống như các tập đoàn truyền thông quốc tế nổi tiếng của các quốc gia phát triển hiện nay.

Đại biểu nhấn mạnh đến việc xây dựng thương hiệu của các tập đoàn truyền thông lớn mạnh, tầm cỡ quốc tế để góp phần cùng cả nước thực hiện mục tiêu bước vào kỷ nguyên mới; đồng thời tạo ra tiếng nói có trọng lượng, đấu tranh chống luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch trên không gian mạng dưới chiêu bài tự do báo chí…