Nêu tình trạng bạo hành nhân viên y tế dù đã cảnh báo từ lâu song vẫn đang gia tăng và nghiêm trọng hơn, đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) dẫn ra vụ việc xảy ra gần đây tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An, trong đó một nữ điều dưỡng bị đâm 11 nhát, có 4 vết thương thấu ngực và đứt 2 nhánh động mạch dưới đòn. Theo đại biểu, cần bổ sung vào Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 nội dung: Trường hợp dùng vũ lực, đe dọa vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở cán bộ, nhân viên y tế khi thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở y tế là hành vi chống người đang thi hành công vụ, đồng thời nghiên cứu công nhận liệt sĩ đối với trường hợp nhân viên y tế hy sinh và công nhận là thương binh khi nhân viên y tế bị thương khi làm nhiệm vụ, trên cơ sở điều chỉnh Pháp lệnh Người có công và Nghị định số 131 của Chính phủ năm 2021.

Cũng bày tỏ quan ngại về môi trường làm việc chưa được đảm bảo và tình trạng bạo hành, bạo lực trong các cơ sở y tế, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Thành phố Hồ Chí Minh) đặt vấn đề về chính sách đãi ngộ và thu nhập của nhân viên y tế hầu như chưa có sự thay đổi, nhất là đối với lĩnh vực y tế dự phòng. Đại biểu cho rằng thu nhập thấp là một trong những nguyên nhân dẫn đến tiêu cực trong ngành y tế.

Ghi nhận những thành tựu của ngành y tế, song đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Hưng Yên) cũng chỉ ra những bất cập, hạn chế trong lĩnh vực đào tạo nhân lực y tế như số lượng cơ sở đào tạo tăng nhanh với 66 cơ sở đại học đào tạo y tế, nhưng chỉ có 20 cơ sở đào tạo chuyên ngành; rất ít cơ sở đào tạo có bệnh viện thực hành trực thuộc (chỉ 25/66 cơ sở đại học); điểm xét tuyển đầu vào giữa các trường chênh lệch lớn (khối đại học chênh nhau tới 10 điểm); tình trạng tuyển sinh vượt chỉ tiêu phổ biến, cá biệt gấp ba đến năm lần chỉ tiêu được giao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng đào tạo; việc sáp nhập các trường chuyên ngành và trường đa ngành chưa có đánh giá tác động đầy đủ.

Đại biểu đề nghị siết chặt các điều kiện và tăng cường vai trò thẩm định của Bộ Y tế khi thành lập cơ sở đào tạo khối ngành sức khỏe. Quan trọng hơn, cần đẩy nhanh quá trình thực hiện đánh giá năng lực hành nghề của Hội đồng Y khoa Quốc gia theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh và đóng cửa các cơ sở đào tạo có tỉ lệ sinh viên vượt qua kỳ thi đánh giá năng lực thấp.

Phản ánh nhiều doanh nghiệp y tế từng đóng góp, cho vay mượn trong giai đoạn phòng, chống dịch COVID-19 đến nay vẫn “chưa được thanh toán” do vướng mắc về thủ tục và cơ chế tài chính, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Lâm Đồng) nhấn mạnh vấn đề này đã được nêu từ Kỳ họp thứ 6 nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo giải quyết dứt điểm kinh phí liên quan đến các doanh nghiệp này.

Bày tỏ sự trăn trở về tốc độ già hóa dân số, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) cho biết dù số lượng người cao tuổi gia tăng song mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu. Đại biểu chỉ ra điểm nghẽn lớn là “thiếu cơ chế thu hút đầu tư” và các rào cản về thiếu ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính, quy hoạch chưa rõ ràng và khó khăn trong tiếp cận đất đai; kiến nghị, rà soát sửa đổi Luật Người cao tuổi và xây dựng khung pháp lý chuyên biệt và xúc tiến xây dựng, sớm ban hành quy hoạch hệ thống chăm sóc người cao tuổi toàn quốc.

Giải trình, làm rõ các nội dung mà đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến lĩnh vực Bộ quản lý, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan bày tỏ đồng tình với ý kiến của đại biểu Quốc hội về vấn nạn bạo hành nhân viên y tế, nhấn mạnh: “Những vụ bạo hành này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến vấn đề an ninh, an toàn bệnh viện mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của nhân viên y tế, người bệnh và người thân của người bệnh tại bệnh viện và gây bức xúc trong dư luận xã hội, làm tổn thương tâm lý, giảm sút tinh thần làm việc của đội ngũ nhân viên ngành y tế”.

Bộ trưởng Y tế cho biết Bộ đã có quy chế phối hợp với Bộ Công an để đảm bảo an ninh trật tự và tăng cường giải pháp giảm tải quá tải, nâng cao chất lượng dịch vụ, Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi năm 2023 cũng đã quy định nội dung đảm bảo an ninh an toàn bệnh viện và cấm xâm phạm tính mạng, sức khỏe của nhân viên y tế khi đang làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, lại "chưa đưa được nội dung hành vi bạo hành nhân viên y tế khi làm việc là hành vi chống người thi hành công vụ vào trong Luật".

Bộ trưởng Đào Hồng Lan mong muốn Quốc hội ủng hộ đề xuất đưa nội dung: hành hung nhân viên y tế khi đang thực hiện nhiệm vụ khám bệnh chữa bệnh cứu người là “một hình thức chống người thi hành công vụ” vào nghị quyết của Quốc hội để có giải pháp xử lý mạnh mẽ mang tính răn đe.

Về già hóa dân số và chăm sóc người cao tuổi, Bộ trưởng cho biết Việt Nam hiện có 16,5 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 16% dân số, và dự kiến tăng lên 20% vào năm 2036. Để triển khai nhiệm vụ cấp bách này, Bộ Y tế đang trình Quốc hội Luật Dân số; rà soát đánh giá tổng kết để sửa đổi Luật Người cao tuổi; tham mưu Chính phủ triển khai các giải pháp căn cơ, bao gồm cả việc xây dựng luật, trình các quyết định đặc thù và chương trình mục tiêu quốc gia để có nguồn lực thực hiện...

Bộ trưởng cũng kêu gọi các địa phương quan tâm và hỗ trợ nguồn lực để phát triển hệ thống chăm sóc người cao tuổi.

Về đào tạo nhân lực y tế, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng cho biết Bộ sẽ phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát việc triển khai các bệnh viện thực hành, cũng như thực hiện nhiệm vụ của Hội đồng Y khoa Quốc gia.

Về tiền lương của nhân viên y tế, Bộ trưởng báo cáo nội dung này đang triển khai theo quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện liên quan đến tiền lương và phụ cấp ưu đãi đối với ngành y tế theo Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân”.

Đối với vấn đề mua sắm và đấu thầu lĩnh vực y tế, Bộ trưởng nhận định các cơ chế chính sách cơ bản đã được giải quyết khi Quốc hội thông qua các luật như Luật Đấu thầu sửa đổi năm 2024 và sửa đổi năm 2025. Những vướng mắc hiện tại chủ yếu là khách quan (đứt gãy nguồn cung, giá cả tăng cao) và chủ quan (cần nâng cao năng lực đấu thầu của từng cơ sở y tế, từng địa phương).

Đối với vấn đề vấn đề tài chính tồn đọng sau phòng, chống dịch COVID-19, Bộ trưởng xác nhận tổng số tiền đặt hàng chưa có đơn giá hoặc chưa có hợp đồng là 1257 tỷ đồng và số tiền vay mượn là 1834 tỷ đồng. Vấn đề khó khăn là chưa có quy định pháp luật rõ ràng để giải quyết. Theo đó, Luật Quản lý tài sản công chưa có quy định về việc vay mượn tài sản công đối với đơn vị sự nghiệp công lập; còn Bộ luật Dân sự quy định vay/mượn phải trả lại bằng đúng hình thức, số lượng tài sản đó, điều này là không hợp lý đối với thuốc, vật tư y tế chống dịch và có thể gây lãng phí.

Chính phủ đã có Tờ trình báo cáo xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội để ban hành Nghị định triển khai thực hiện nội dung này, theo đúng tinh thần Nghị quyết số 99/2023/QH15 của Quốc hội về "Giám sát chuyên đề về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng".