Theo phóng viên TTXVN tại Trung Quốc, với chủ đề "Cùng chung tay thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại ASEAN-Trung Quốc", diễn đàn được tổ chức theo hình thức trực tuyến kết hợp trực tiếp. Lãnh đạo Bộ kinh tế, Thương mại các nước ASEAN và Trung Quốc, cùng Đại sứ các nước ASEAN tại Trung Quốc, trong đó có Đại sứ Việt Nam Phạm Sao Mai, đã tham dự diễn đàn. Thứ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Đỗ Thắng Hải đã dự và phát biểu tại diễn đàn theo hình thức ghi hình trước từ Hà Nội.

Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, trong 30 năm qua, hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc luôn được củng cố và phát triển trên cơ sở cùng có lợi, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực cũng như trên thế giới. Hợp tác kinh tế chứng kiến những tiến triển hết sức năng động. Kim ngạch thương mại hai chiều trong 30 năm tăng tới 80 lần, đưa ASEAN và Trung Quốc trở thành đối tác thương mại số 1 của nhau. Hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc đã chứng kiến những kết quả rất đáng khích lệ bao trùm nhiều lĩnh vực từ đầu tư, kết nối, phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo… đến trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển, ứng phó thách thức xuyên quốc gia. 

Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc, được hình thành và đi vào hoạt động từ năm 2010, với nỗ lực đẩy mạnh hợp tác của cả hai bên, đã trở thành khu vực thương mại tự do lớn thứ 3 thế giới. Năm 2020, mặc dù phải gồng mình chống lại dịch bệnh COVID-19, nhưng quan hệ thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc đã được nâng lên cả về quy mô và chất lượng. Hợp tác song phương vẫn được duy trì và tăng trưởng tốt, kim ngạch thương mại ASEAN-Trung Quốc tăng 32,9% và chiếm 15% toàn bộ kim ngạch thương mại của Trung Quốc. Lần đầu tiên ASEAN đã vượt qua Liên minh châu Âu (EU) để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, trong sự phát triển chung của mối quan hệ đó, Việt Nam với vai trò là cửa ngõ Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc và làm cầu nối hiệu quả giữa ASEAN với Trung Quốc, quan hệ kinh tế thương mại Việt-Trung tăng trưởng ổn định và mạnh mẽ, kim ngạch thương mại hai chiều tăng nhanh với tốc độ tăng trưởng trung bình trong 5 năm gần đây đạt trên 20% /năm.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, theo thống kê của Hải quan Việt Nam, năm 2020, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt-Trung đạt 133,1 tỷ USD, tăng 13,82% so với năm 2019. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 48,9 tỷ USD, tăng 17,95%; nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 84,18 tỷ USD, tăng 11,55%. Trong 7 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch thương mại Việt Nam-Trung Quốc đạt 91,41 tỷ USD, tăng 40,4% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó xuất khẩu đạt 28,54 tỷ USD (tăng 23,25%) còn nhập khẩu đạt 62,86 tỷ USD (tăng 49, 87%). Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam cũng đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong các nước ASEAN. 

CAEXPO do Chính phủ Trung Quốc khởi xướng và nhận được sự đồng thuận của chính phủ các nước ASEAN. Hội chợ được tổ chức thường niên từ năm 2004 đã trở thành một trong những hoạt động hợp tác đa phương quan trọng, minh chứng cụ thể sự hợp tác hiệu quả về kinh tế và trên nhiều lĩnh vực giữa ASEAN và Trung Quốc, góp phần thúc đẩy phát triển Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc. 

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhận định, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 đã làm gián đoạn các hoạt động ngoại thương truyền thống, từ năm 2020, CAEXPO được tổ chức kết hợp hình thức trực tiếp và trực tuyến đã phát huy vai trò trong khối cộng đồng ASEAN, thể hiện tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau, đạt được nhận thức chung quan trọng trong việc chia sẻ kinh nghiệm phòng chống dịch, hợp tác vật tư y tế cũng như đảm bảo sự ổn định của chuỗi cung ứng, chuỗi ngành nghề khu vực.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết năm 2021, Việt Nam tiếp tục tham gia Hội chợ với quy mô lớn, nội dung phong phú và đa dạng. Đặc biệt, nhằm ứng phó với những tác động tiêu cực của dịch COVID-19, Bộ Công Thương Việt Nam đã tăng cường ứng dụng các nền tảng công nghệ thông tin, kỹ thuật số nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp trong hoạt động kết nối giao thương tại kỳ Hội chợ năm nay.

Theo Thứ trưởng, đẩy mạnh nỗ lực khôi phục các hoạt động kinh tế, giao thương là ưu tiên hiện nay giữa ASEAN và Trung Quốc. Hai bên đang tích cực hợp tác triển khai hiệu quả các hiệp định khung về "Hợp tác Kinh tế toàn diện (ACFTA)", "Năm hợp tác kinh tế số ASEAN-Trung Quốc 2020", đồng thời tạo điều kiện để doanh nghiệp hai bên trao đổi thương mại-đầu tư, hỗ trợ các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, khắc phục tác động của dịch bệnh…

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải bày tỏ tin tưởng và hy vọng rằng "Diễn đàn Hợp tác kinh tế thương mại kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc" sẽ trở thành cầu nối hiệu quả cho cộng đồng doanh nghiệp ASEAN và Trung Quốc gắn kết hơn nữa để cùng vượt qua đại dịch COVID-19.