Theo hãng tin Reuters ngày 24/11, các đồng minh đã cung cấp vũ khí và thiết bị quân sự cho Ukraine kể từ khi Nga thực hiện chiến dịch đặc biệt ngày 24/2, khiến kho vũ khí của chính các nước này đang cạn dần.

Một chương trình theo dõi của Viện Kiel cho thấy Mỹ và Anh đã cam kết viện trợ quân sự trực tiếp nhiều nhất cho Ukraine trong khoảng thời gian từ ngày 24/1 đến ngày 3/10, còn Ba Lan đứng ở vị trí thứ ba và Cộng hòa Séc đứng thứ 9.

Gần chục quan chức chính phủ và công ty cũng như các nhà phân tích cho biết cuộc xung đột ở Ukraine đã mang đến những cơ hội mới cho ngành công nghiệp vũ khí của khu vực.

Ông Sebastian Chwalek, Giám đốc điều hành tập đoàn PGZ của Ba Lan, nói: “Xét thực tế của cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine và xu hướng rõ ràng là nhiều quốc gia tăng chi tiêu trong lĩnh vực ngân sách quốc phòng, có cơ hội thực sự để thâm nhập thị trường mới và tăng doanh thu xuất khẩu trong những năm tới”.

Tập đoàn PGZ kiểm soát hơn 50 công ty sản xuất vũ khí và đạn dược, từ xe vận chuyển bọc thép đến hệ thống máy bay không người lái. Tập đoàn này nắm giữ cổ phần trong hàng chục công ty khác.

Ông Chwalek cho biết PGZ hiện có kế hoạch đầu tư tới 1,8 tỷ USD trong thập kỷ tới, nhiều hơn gấp đôi so với mục tiêu trước xung đột ở Ukraine. Các khoản đầu tư này được rót vào xây các cơ sở mới nằm cách xa biên giới với Belarus vì lý do an ninh.

Các công ty và quan chức chính phủ Ba Lan, Slovakia và Cộng hòa Séc cho biết các nhà sản xuất khác cũng đang tăng công suất sản xuất và chạy đua để thuê công nhân.

Ngay sau khi nổ ra xung đột ở Ukraine, một số quân đội và nhà sản xuất ở Đông Âu đã bắt đầu cạn kho vũ khí và đạn dược thời Liên Xô để gửi cho Ukraine.

Khi những kho vũ khí dự trữ cạn kiệt, các nhà sản xuất đã tăng cường sản xuất cả thiết bị cũ và thiết bị hiện đại để duy trì nguồn cung cho Ukraine. Dòng vũ khí đã giúp Ukraine đẩy lùi lực lượng Nga và giành lại nhiều vùng lãnh thổ.

Ông Chwalek cho biết PGZ sẽ sản xuất 1.000 hệ thống phòng không Piorun vác vai di động vào năm 2023 so với 600 hệ thống vào năm 2022 và 300 - 350 trong những năm trước. Tuy nhiên, không phải toàn bộ 1.000 hệ thống này đều dành cho Ukraine.

Năm 2022, PGZ có khả năng vượt qua mục tiêu doanh thu đặt ra trước xung đột.

Ngành công nghiệp vũ khí của Đông Âu có từ thế kỷ 19, khi ông Emil Skoda người Séc bắt đầu sản xuất vũ khí cho Đế quốc Áo - Hung.

Thời đó, các nhà máy lớn ở Tiệp Khắc (nước sản xuất vũ khí lớn thứ hai thuộc khối Hiệp ước Warsaw), Ba Lan và các nước khác trong khu vực đã giúp người dân có việc làm thông qua sản xuất vũ khí cho các cuộc xung đột thời Chiến tranh Lạnh.

Đại sứ Séc tại NATO Jakub Landovsky nói với Reuters: “Cộng hòa Séc là một trong những cường quốc xuất khẩu vũ khí và chúng tôi có nhân sự, cơ sở vật chất, dây chuyền sản xuất cần thiết để tăng công suất”.

Séc đã giao đến Ukraine đạn cho lựu pháo 152mm và rocket 122mm mà các công ty phương Tây không sản xuất. Ukraine đã mua vũ khí và thiết bị thông qua tiền quyên góp từ các chính phủ và hợp đồng thương mại trực tiếp giữa Ukraine và các nhà sản xuất.

Ông Christoph Trebesch, Giáo sư tại Viện Kiel, cho biết: “Các nước Đông Âu hỗ trợ Ukraine một cách đáng kể. Đồng thời, đây là cơ hội để họ xây dựng ngành công nghiệp sản xuất quân sự của mình”.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Séc Tomas Kopecny nói rằng Ukraine đã nhận được vũ khí và thiết bị trị giá gần 2,1 tỷ USD từ các công ty Séc, khoảng 95% trong số đó là giao hàng thương mại. Ông cho biết xuất khẩu vũ khí của Séc năm nay sẽ cao nhất kể từ năm 1989, khi nhiều công ty trong lĩnh vực này tăng thêm việc làm và công suất.

Ông David Hac, Giám đốc điều hành Tập đoàn STV của Séc, đã vạch kế hoạch bổ sung dây chuyền sản xuất đạn cỡ nhỏ và cho biết họ đang xem xét mở rộng công suất sản xuất đạn cỡ lớn. Trong một thị trường lao động khan hiếm, công ty này đang cố gắng lôi kéo công nhân từ ngành ô tô vốn đang chậm lại.

Doanh số quốc phòng đã giúp Tập đoàn Czechoslovak tăng gần gấp đôi doanh thu nửa đầu năm so với một năm trước đó. Người phát ngôn Andrej Cirtek cho biết công ty này đang tăng cường sản xuất cả đạn cỡ nòng 155mm và 152mm, đồng thời tân trang lại các phương tiện chiến đấu bộ binh và xe tăng T-72 thời Liên Xô.