Nông dân phấn khởi vào vụ thu hoạch

Những ngày này, gia đình ông Trương Văn Minh (ấp Lộc Hòa, xã Bình Giã) đang bước vào cao điểm thu hoạch 7 sào cà phê xanh lùn. Gắn bó với cây cà phê gần 20 năm, ông Minh cho biết, trước đây gia đình tôi trồng giống cà phê địa phương cho năng suất thấp, hiệu quả kinh tế không cao. Nhận thấy sự cần thiết phải thay đổi, tôi đã mạnh dạn chuyển sang giống cà phê xanh lùn, phù hợp thổ nhưỡng, khí hậu, ít sâu bệnh và cho năng suất ổn định. “Cây cà phê ít công, chi phí chăm sóc, thu hái nên rất phù hợp với những gia đình lao động lớn tuổi như chúng tôi”, ông Minh nói.

Theo ông Minh, vụ cà phê năm nay gia đình ông thu ước đạt hơn 1,4 tấn nhân thay vì 6 tạ nhân như năm ngoái. Hiện mức giá cà phê đang dao động từ 100.000 đồng đến 105.000 đồng/kg, sản lượng cà phê tăng, giá bán cũng khá ổn định nên ông Minh rất phấn khởi. “Sau khi trừ chi phí, gia đình tôi dự kiến thu lãi hơn 100 triệu đồng. Với nông dân trồng cà phê, đây là mức thu nhập rất đáng mừng”, ông Minh chia sẻ.

Cùng chung niềm vui, ông Nguyễn Văn Cường (ấp Lạc Long, xã Kim Long) đang thu hoạch hơn 1 ha cà phê xanh lùn trồng được 6 - 7 năm. Dự kiến sản lượng năm nay đạt trên 3 tấn nhân. Với chi phí chăm sóc khoảng hơn 90 triệu đồng/vụ, mức giá bán 105.000 đồng/kg giúp ông Cường thu lãi khoảng 200 triệu đồng/ha. “Cà phê năm nay vừa được giá, vừa dễ tiêu thụ. Thương lái đến tận vườn thu mua, có bao nhiêu bán hết bấy nhiêu”, ông Cường phấn khởi nói.

Theo ghi nhận, sau thời gian dài xuống thấp, giá cà phê đã bắt đầu phục hồi từ mùa vụ năm 2023. Đến vụ 2024, giá cà phê nhân tăng gần gấp đôi, từ mức 65.000 đồng/kg lên 115.000 - 120.000 đồng/kg. Dù sang năm 2025, giá có điều chỉnh giảm so với đỉnh năm trước, song vẫn duy trì ở mức cao, dao động từ 100.000 - 105.000 đồng/kg - mức giá đủ để người trồng cà phê có lãi và yên tâm sản xuất.

Nhiều nông dân cho rằng, trong bối cảnh chi phí đầu vào tăng, việc giá cà phê giữ ổn định ở mức cao giúp bà con có điều kiện tái đầu tư, cải tạo vườn cây, áp dụng kỹ thuật canh tác mới và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đây cũng là tiền đề quan trọng để các vùng chuyên canh cà phê của TP Hồ Chí Minh tiếp tục duy trì vai trò cây trồng chủ lực.

Không chạy theo phong trào mở rộng diện tích, nhiều hộ trồng cà phê đang lựa chọn hướng đi thận trọng, tập trung tái canh và nâng cao chất lượng vườn cây hiện hữu.

Ông Hồ Xuân Hương (ấp Sơn Lập, xã Xuân Sơn) hiện có hơn 6 sào cà phê tái canh đang cho thu hoạch. Theo ông Hương, sau nhiều năm thử nghiệm chuyển đổi các loại cây trồng khác nhau, cà phê vẫn là cây trồng “dễ tính”, chi phí chăm sóc và thu hoạch không quá cao. “Giá cà phê tăng mang lại lợi nhuận tốt, nhưng tôi không vì thế mà mở rộng diện tích ồ ạt. Từ lúc trồng đến khi cho thu hoạch mất ít nhất 3 năm, trong khi giá cả luôn biến động. Tôi chọn cách chăm sóc tốt vườn cà phê tái canh để cho ra sản phẩm chất lượng, bảo đảm an toàn thực phẩm”, ông Hương chia sẻ.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Cường cũng vừa trồng mới 5 sào cà phê xanh lùn được hơn một năm và đã cho thu bói. Ông đánh giá giống cà phê xanh lùn sinh trưởng nhanh, ít sâu bệnh, thích hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng địa phương. Chỉ sau hơn một năm, cây đã cao trên 1m, tán rộng, hoa nhiều, trái to và đều. “Qua nhiều lần chuyển đổi cây trồng, tôi nhận thấy cà phê vẫn là loại cây dễ trồng, chi phí phân thuốc không nhiều, giúp nông dân không quá vất vả so với các loại cây trồng khác”, ông Cường nói.

Hướng đi bền vững

Bên cạnh nỗ lực của nông dân, các mô hình liên kết giữa hợp tác xã và doanh nghiệp đang góp phần quan trọng trong việc nâng cao giá trị cà phê địa phương. Ông Lê Ngọc Cần, Giám đốc Hợp tác xã Ca cao Châu Đức, cho biết hợp tác xã đang triển khai mô hình liên kết sản xuất cà phê với Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nón Lá (phường Tân Hải, TP Hồ Chí Minh). Mô hình này bao gồm cung ứng vật tư đầu vào, hướng dẫn kỹ thuật canh tác, tổ chức sản xuất gắn với chế biến và bao tiêu sản phẩm. Từ năm 2023 - 2027, mô hình được triển khai trên diện tích 8,2 ha với 17 hộ dân tham gia, năng suất bình quân đạt 3 - 3,5 tấn nhân/ha.

“Việc liên kết giúp các hộ trồng cà phê tuân thủ quy trình canh tác, ổn định chất lượng sản phẩm và yên tâm về đầu ra. Sản lượng thu mua, bao tiêu mỗi năm khoảng 25,2 - 29,4 tấn, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân”, ông Cần cho biết.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh, hiện diện tích cà phê tại các vùng chuyên canh đạt gần 3.000 ha. Trong bối cảnh giá cà phê duy trì ở mức cao, nhiều hộ đã quay lại tái canh, đầu tư chăm sóc vườn cây. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp khuyến cáo người dân không nên ồ ạt mở rộng diện tích khi giá tăng, mà cần tập trung nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu và phát triển theo hướng bền vững.

Hiện nay, ngành nông nghiệp và môi trường thành phố đang đẩy mạnh tuyên truyền về tái canh cà phê; tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu và truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, các chương trình tập huấn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao và quy trình sản xuất nông nghiệp tốt sẽ được triển khai nhằm nâng cao chất lượng cà phê, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Khi cà phê đang “được mùa, được giá”, đây là cơ hội quan trọng để tái cơ cấu sản xuất theo hướng hiệu quả và bền vững. Việc phát triển có kiểm soát, gắn sản xuất với thị trường và liên kết chuỗi giá trị sẽ là chìa khóa để cây cà phê tiếp tục khẳng định vai trò cây trồng chủ lực, mang lại sinh kế ổn định cho bà con nông dân trong những năm tới.