Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho biết, tình trạng trên tồn tại ở hầu hết các địa phương. Các phòng học tạm, nhờ bậc học mầm non đều thiếu thiết bị, đồ dùng, đồ chơi chưa đáp ứng theo quy định tối thiểu. Đặc biệt, ở các phòng học tư, đa số thiếu diện tích, thiếu công trình vệ sinh liền kề, thiết kế không phù hợp với trẻ, chưa đáp ứng nhu cầu chăm sóc vệ sinh cá nhân trẻ, diện tích sân chơi hạn chế, nhất là vấn đề phòng chống cháy nổ không đảm bỏ an toàn...

Năm học 2018 - 2019, Bộ GD&ĐT đã thanh tra, kiểm tra phát hiện và xử lý vi phạm về tình trạng này ở một số địa phương. Tuy nhiên, vẫn "lực bất tòng tâm".

Nguyên nhân chủ yếu là do mối quan hệ giữa các cơ sở mầm non, cha mẹ trẻ và cộng đồng chưa gắn kết, chưa phát huy được vai trò, trách nhiệm của xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; công tác quy hoạch, sắp xếp mạng lưới lớp học chưa phù hợp; nhiều địa phương chưa hoàn thiện quy hoạch tổng thể quỹ đất để xây dựng trường lớp mầm non; công tác sáp nhập trường mầm non với trường phổ thông chưa theo quy định; tồn tại quá nhiều nhóm nhà trẻ, lớp mẫu giáo tư thục chưa được cấp phép (gần 1.695 nhóm/lớp)...

Bên cạnh đó, tình trạng thiếu giáo viên chưa được khắc phục, tạo áp lực lớn cho ngành Giáo dục các địa phương trong thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ em (toàn quốc thiếu trên 49.000 giáo viên mầm non); giáo viên mầm non có năng lực nghề nghiệp sư phạm hạn chế, chưa biết tận dụng các điểm mạnh, khắc phục hạn chế về điều kiện cơ sở vật chất sẵn có.

Ngoài ra, thu nhập của giáo viên mầm non thấp, thời gian làm việc ở trường dài, áp lực công việc lớn, ảnh hưởng đến đời sống của giáo viên, dẫn đến tình trạng giáo viên mầm non bỏ việc tại các địa phương nhiều.

Trước thực trạng này, năm học 2019 - 2020, Bộ GD&ĐT yêu cầu các địa phương chủ động kế hoạch, nhanh chóng kiện toàn hệ thống phòng học mầm non tại các cơ sở giáo dục trước thềm năm học mới;  bổ sung kịp thời những điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị đồ dùng, đồ chơi đồng bộ trường lớp; đổi mới cơ chế quản lý, nâng cao năng lực quản trị nhà trường gắn với thực hiện dân chủ trong hoạt động của các cơ sở giáo dục mầm non; giải quyết tình trạng thiếu giáo viên; tăng cường các điều kiện để nâng cao chất lượng thực hiện chương trình giáo dục mầm non.

Bộ GD&ĐT cũng đang tập trung phối hợp với các địa phương huy động các nguồn lực để duy trì, nâng cao tỷ lệ trẻ ăn bán trú và chất lượng bữa ăn bán trú; tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục mầm non phát triển chương trình giáo dục nhà trường phù hợp với văn hóa, điều kiện địa phương, khả năng và nhu cầu của trẻ; đồng thời, tuyên truyền hướng dẫn cha mẹ chăm sóc giáo dục trẻ.