Điều đáng lo ngại là cá thường chết sau những trận mưa lớn, khi dòng nước từ thượng nguồn đổ về qua các kênh dẫn vào ao. Người dân hoang mang, nghi ngờ nguồn nước bị ô nhiễm và mong sớm có kết quả kiểm tra để bảo vệ sinh kế cũng như sức khỏe cộng đồng.

Cá chết bất thường sau mưa lớn

Tại thôn Minh Thượng, một trong những điểm bị ảnh hưởng nặng nề nhất, có tới 51/61 hộ nuôi cá báo cáo thiệt hại. Nhiều gia đình buộc phải ngừng thả cá mới, thậm chí chuyển cá từ ao hồ của mình sang nơi khác để tránh nguy cơ cá tiếp tục chết bất thường.

Ông Hoàng Xuân Tân, Trưởng thôn Minh Thượng, cho biết: Từ tháng 5 đến nay, cứ sau những trận mưa lớn, nước từ khu vực bãi thải của dự án cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang lại chảy tràn xuống các kênh dẫn vào ao nuôi. Nước đục, lẫn nhiều cặn. Chỉ vài hôm sau, cá bắt đầu chết hàng loạt. Tình trạng này chưa từng xảy ra trong hàng chục năm qua.

Người dân nơi đây nghi ngờ do nguồn nước dồn về chảy qua hệ thống mương rồi vào ao. Thời điểm này, trên địa bàn xã đang triển khai thi công tuyến cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang. Mỗi khi mưa lớn, nước từ bãi thải và công trường cuốn theo đất bùn, chất lạ, hòa vào nguồn cấp cho ao nuôi. Chỉ ít ngày sau, cá bắt đầu chết rải rác rồi lan nhanh.

Bà Đỗ Thị Minh Lơ, thôn Minh Thượng cho hay: "Ban đầu, mưa lớn xong, nước dẫn vào hồ trông vẫn bình thường. Nhưng ngay sau đó, cá bỗng lao lên mặt nước, nhảy liên tục. Nghĩ cá thiếu oxy, chúng tôi sục nước, nhưng lạ là cá không tụ lại như mọi khi, mà dần chìm xuống đáy rồi chết. Lúc đó, mặt nước lại trong xanh bất thường, nhìn rõ tận đáy và thấy cá nằm im – điều ngày thường rất hiếm xảy ra".

Ông Lộc Văn Chính, thôn Minh Thượng lo lắng: “Nguồn nước này dùng cả để nuôi cá và sinh hoạt. Thấy cá chết như vậy, ai mà không sợ. Mong cơ quan chức năng kiểm tra kỹ, nếu nước bị ô nhiễm thì phải xử lý ngay, chứ kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống”.

Hiện nay, người dân không khẳng định chắc chắn nguyên nhân cá chết là do nước bị ô nhiễm, nhưng sự trùng hợp về thời gian mưa lớn, nước từ bãi thải chảy về, cá chết sau đó vài ngày, khiến nghi ngờ ngày càng lớn. “Chúng tôi chỉ mong cơ quan chức năng nhanh chóng lấy mẫu, phân tích và thông báo kết quả. Nước này cũng dùng để ăn uống, nếu ô nhiễm sẽ đe dọa trực tiếp sức khỏe của cả cộng đồng”, bà Lơ nhấn mạnh.

Sớm xác minh nguyên nhân

Theo thống kê của UBND xã Bắc Quang, hiện có 61 hộ ở 4 thôn Khiêm, Minh Thượng, Quang Tiến và Minh Tâm bị thiệt hại, tổng diện tích gần 4,3 ha mặt nước. Sản lượng cá chết hơn 2 tấn, chủ yếu là các loài có giá trị kinh tế cao như: cá bỗng, trắm, chép, mè, chim trắng… Nhiều hộ ước tính mất trắng từ 30 – 50 triệu đồng chỉ trong một vụ.

Ông Nguyễn Trung Thành, Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Bắc Quang cho biết: Xã đã phối hợp với Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản, Ban Quản lý dự án cao tốc và đơn vị thi công để khảo sát, lấy mẫu nước, mẫu bùn tại các ao hồ bị thiệt hại và khu vực đầu nguồn. Kết quả phân tích sẽ được công bố sớm để xác định nguyên nhân và có giải pháp khắc phục.

Đối với người dân xã Bắc Quang, nơi phần lớn là đồng bào dân tộc Tày, việc nuôi cá không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn là nghề gắn bó qua nhiều thế hệ. Mất mùa cá đồng nghĩa với mất kế sinh nhai, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống và tương lai của hàng chục gia đình.

Cá chết hàng loạt không chỉ gây thiệt hại kinh tế cho nhiều hộ dân mà còn khiến sinh kế lâu nay đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong khi chờ kết luận chính thức từ cơ quan chức năng, người dân mong muốn các biện pháp kiểm tra, xử lý được tiến hành nhanh chóng, kịp thời để bảo đảm nguồn nước an toàn, duy trì nghề nuôi cá truyền thống và ổn định đời sống tại địa phương.

TTXVN sẽ tiếp tục thông tin về sự việc.