Kế hoạch do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất gồm 20 điểm nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh kéo dài 2 năm giữa Israel và Hamas tại Gaza đã được Ai Cập công khai ủng hộ.
Cửa khẩu Rafah nối Ai Cập và Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Theo trang ahram.org.eg, Ai Cập xem đây là thắng lợi lớn cho chiến lược an ninh quốc gia và mục tiêu ổn định khu vực của mình. Kế hoạch này ban đầu được ông Trump cùng các nhà lãnh đạo Arab và Hồi giáo thảo luận tại New York ngày 23/9, sau đó Thủ tướng Israel Netanyahu chấp thuận ngày 29/9.
Kế hoạch này kêu gọi lập hội đồng quản lý lâm thời do ông Trump đứng đầu, với sự tham gia của cả cựu Thủ tướng Anh Tony Blair, cam kết không buộc người dân Gaza phải rời bỏ quê hương, tuyên bố chiến tranh sẽ kết thúc nếu cả hai bên cùng đồng ý.
Kế hoạch này nhận được phản hồi tích cực của các nhà lãnh đạo cấp cao khu vực như Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah Al-Sisi, các ngoại trưởng Jordan, UAE, Saudi Arabia Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan và Indonesia.
Ngoài ra, kế hoạch này yêu cầu thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF) tạm thời tại Gaza phối hợp cùng Ai Cập, Israel, lực lượng cảnh sát Palestine để bảo vệ biên giới.
Ai Cập xem đây là "thắng lợi về mặt chiến lược và tư tưởng", giúp loại bỏ các đe dọa an ninh từ chiến sự Gaza, minh chứng cho việc giữ vững chủ quyền lãnh thổ. Cùng với việc viện trợ nhân đạo sẽ được đưa vào Gaza ngay sau khi kế hoạch thông qua, đây là điểm cộng lớn vì lâu nay Ai Cập nhiều lần chỉ trích Israel cản trở cứu trợ qua cửa khẩu Rafah.
Hơn nữa, Ai Cập đã xây dựng một kế hoạch tái thiết Gaza trị giá 53 tỷ USD, được nhiều quốc gia Arab và Hồi giáo ủng hộ, với mục tiêu từng bước phục hồi lãnh thổ Gaza, đảm bảo chỗ ở, nhu cầu cơ bản cho gần 2 triệu người dân Gaza.
Kế hoạch này được đánh giá là đối trọng và giải pháp an toàn trước những đề xuất trước đó của Tổng thống Trump về việc di dời quy mô lớn người dân Palestine sang Ai Cập và Jordan, điều mà Ai Cập kiên quyết bác bỏ. Ai Cập nhấn mạnh tái thiết sẽ vì lợi ích người dân Gaza, không cần di dời, tránh tối đa nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia.
Các nhà quan sát chính trị như lãnh đạo Ủy ban các vấn đề Arab của Quốc hội Ahmed Abaza, nhà phân tích chính trị Tarek Fahmy đều nhấn mạnh thành công của Ai Cập khi buộc cả Mỹ, Israel phải rút lại yêu cầu di dời người dân Gaza.
Theo họ, kế hoạch mới này phù hợp mục tiêu trao quyền kiểm soát Gaza cho Chính quyền Palestine sau khi chương trình cải cách hoàn tất, Israel rút quân từng bước và cả Hamas lẫn Israel đều không tham gia quản trị Gaza thời hậu chiến. Đồng thời, nhấn mạnh việc tái thiết Gaza cho lợi ích người dân chấm dứt nguy cơ làn sóng di cư ồ ạt sang Bán đảo Sinai, xoa dịu các lo ngại an ninh kéo dài của Ai Cập.
Ai Cập được đánh giá là “người gác cổng” cho hòa bình và an ninh khu vực, đóng vai trò trung gian thúc đẩy các sáng kiến tái thiết, đào tạo lực lượng an ninh Palestine, phối hợp tổ chức hội nghị quốc tế phục hồi Gaza sau chiến tranh. Việc Ai Cập chấp thuận kế hoạch của Tổng thống Trump đánh dấu bước ngoặt từ phản đối các đề xuất cứng rắn trước đó của Tổng thống Trump sang ủng hộ giải pháp toàn diện và khả thi hơn, nhấn mạnh hợp tác khu vực và quan hệ quốc tế.
Ai Cập ủng hộ Kế hoạch hòa bình Gaza của Tổng thống Trump là bước tiến lớn, cả về chiến lược an ninh, chính trị và ngoại giao khu vực, thể hiện sự thắng thế của các giải pháp tránh di dời dân Gaza, thúc đẩy hợp tác tái thiết và giữ gìn ổn định khu vực. Dù còn phải chờ sự chấp thuận của Hamas, đây vẫn được coi là một nền tảng quan trọng cho lộ trình chấm dứt chiến tranh và xây dựng hòa bình dài lâu ở Trung Đông, với Ai Cập giữ vai trò trung tâm không thể thay thế.