Lần đầu tiên diễn đàn kinh tế quan trọng nhất hành tinh được tổ chức tại lục địa châu Phi, đánh dấu bước ngoặt mang tính lịch sử: không còn là bên quan sát, các nước Nam Bán cầu đã bước lên vũ đài, khẳng định sự chuyển dịch rõ rệt trong quản trị toàn cầu, khi các nền kinh tế đang phát triển dần nắm giữ vai trò dẫn dắt thay vì chỉ là đối tác thụ động.

Diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, xung đột địa chính trị kéo dài và niềm tin vào hợp tác đa phương suy giảm, kỳ vọng đặt lên Nam Phi - nước chủ trì đầu tiên ở châu Phi - càng trở nên nặng nề: làm sao thúc đẩy đối thoại, thu hẹp chia rẽ và khơi dậy tinh thần đoàn kết để tìm ra hướng đi chung. Với chủ đề “Đoàn kết - Bình đẳng - Bền vững” (Solidarity, Equality, Sustainability), Nam Phi kế thừa mạch chủ đề do ba nước đang phát triển dẫn dắt trước đó: Indonesia (2022), Ấn Độ (2023) và Brazil (2024).

Tổng thống Cyril Ramaphosa nhiều lần khẳng định nhiệm kỳ G20 2025 là “một năm của châu Phi”, với trọng tâm vào tăng trưởng bao trùm, công nghiệp hóa, an ninh lương thực, tạo việc làm tử tế, chuyển đổi năng lượng công bằng và đặc biệt là cải cách cấu trúc tài chính quốc tế - vấn đề đang đè nặng lên các nền kinh tế đang phát triển.

Trong năm chủ tịch G20 từ tháng 12/2024, Nam Phi đạt nhiều dấu ấn quan trọng. Tiêu biểu nhất là Tuyên bố Cape Town về tội phạm môi trường và chất lượng không khí (2/2025) - lần đầu tiên G20 có văn kiện riêng về hai vấn đề này. Tiếp đó là Báo cáo Bất bình đẳng toàn cầu do Ủy ban Chuyên gia đặc biệt trình bày tháng 11/2025, dưới sự dẫn dắt của GS. Joseph Stiglitz - nhà kinh tế học nổi tiếng đoạt giải Nobel Kinh tế 2001. Bên cạnh đó, Nam Phi thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác khoáng sản chiến lược, nhằm giúp châu Phi tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của quá trình chuyển đổi xanh - thay vì chỉ xuất khẩu nguyên liệu thô. Hội nghị cấp cao về nợ bền vững tại Addis Ababa (Ethiopia) cũng mang lại khuôn khổ đối thoại mới về cải cách tài chính toàn cầu.

Hội nghị thượng đỉnh G20 Johannesburg 2025 là minh chứng sống động cho sự trỗi dậy mạnh mẽ của các nước Nam Bán cầu, khẳng định châu Phi không còn là “người ngoài cuộc” mà đã trở thành trung tâm trong quản trị toàn cầu. Dù vắng mặt Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Argentina Javier Milei và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hội nghị vẫn có sự tham dự của hơn 42 đoàn lãnh đạo cấp cao, bao gồm Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Tổng thống Brazil Lula da Silva, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Anh Keir Starmer và nhiều lãnh đạo châu Phi, tạo không gian rộng mở cho đoàn kết và hợp tác thực chất.

Sự kiện này gửi đến thế giới thông điệp mạnh mẽ: Đoàn kết chính là chìa khóa để vượt qua khủng hoảng toàn cầu, biến thách thức thành cơ hội cho một trật tự thế giới công bằng hơn. Với Nam Phi, đây không chỉ là dịp nâng cao vị thế ngoại giao mà còn thu hút đầu tư lớn, thúc đẩy cải cách nội địa về bất bình đẳng và thất nghiệp, đồng thời mở ra kỷ nguyên mới cho châu Phi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt trong năng lượng xanh và công nghệ số.

Đặc biệt đáng chú ý là sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong năm thứ hai liên tiếp Việt Nam được mời dự Hội nghị thượng đỉnh G20. Đây là minh chứng sống động cho vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên trường quốc tế và là cơ hội quý báu để Việt Nam đóng góp tích cực, có trách nhiệm vào nỗ lực chung của cộng đồng toàn cầu.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Nam Phi Hoàng Sỹ Cường, tại hội nghị, Việt Nam mong muốn chia sẻ kinh nghiệm từ hành trình chuyển đổi số và ứng phó biến đổi khí hậu, đề xuất các giải pháp công bằng cho các nước đang phát triển, nhằm thúc đẩy đoàn kết và bình đẳng toàn cầu - phù hợp với tinh thần “Hợp tác làm nên sức mạnh của G20” mà Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã nhấn mạnh. Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN, Đại sứ Hoàng Sỹ Cường nhấn mạnh: “Đây sẽ là một bước quan trọng để Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò trách nhiệm của mình trong cộng đồng quốc tế”.

Từ góc nhìn Việt Nam - quốc gia luôn kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa - Hội nghị thượng đỉnh G20 Johannesburg 2025 chính là biểu tượng của một thế giới đa cực thực sự. Việc các nước đang phát triển cùng nhau dẫn dắt nghị sự không chỉ bù đắp khoảng trống mà còn mang lại những giải pháp thực tiễn, nhân văn hơn cho chuỗi khủng hoảng chồng chất hiện nay. Sự hiện diện của Thủ tướng Phạm Minh Chính bên cạnh lãnh đạo các nước Ấn Độ, Brazil, Nam Phi sẽ góp phần củng cố liên kết Nam - Nam, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác cụ thể cho Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng xanh, khoáng sản chiến lược và công nghệ số, từ đó hỗ trợ mục tiêu phát triển bền vững quốc gia đến năm 2030 và tầm nhìn 2045.

Sự kiện này nhắc nhở rằng trong thế giới đa cực hiện nay, đoàn kết không chỉ là khẩu hiệu mà là sức mạnh thực tiễn, là nền tảng để các nước đang phát triển như Việt Nam cùng nhau định hình tương lai tươi sáng hơn. Hội nghị thượng đỉnh G20 Johannesburg 2025 sẽ tràn đầy năng lượng đoàn kết và khát vọng phát triển. Khi Tổng thống Nam Phi Ramaphosa trao biểu tượng Chủ tịch G20 cho nước chủ nhà tiếp theo là Mỹ năm 2026, thế giới sẽ nhận ra một thông điệp lạc quan: tương lai không còn bị chi phối bởi một vài trung tâm quyền lực cũ, mà đang được định hình với sự vươn lên chung của hàng tỷ con người ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Và Việt Nam, với sự hiện diện tích cực và có trách nhiệm của Thủ tướng Phạm Minh Chính, đang góp phần vào quá trình viết nên chương mới đó: một trật tự thế giới đa cực, bao trùm, bền vững - nơi tiếng nói của các quốc gia đang phát triển có giá trị thực chất.