Theo Press TV (Iran), thỏa thuận này là bước đột phá chiến lược đối với tập đoàn MAPNA của nước này, đơn vị đã phát triển turbine khí qua nhiều năm nghiên cứu chế tạo nội địa, bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Ngoài ra, thỏa thuận này cũng phản ánh quan hệ hợp tác kinh tế ngày càng tăng giữa Nga và Iran vốn đều đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây. Bên cạnh đó, Iran cũng thể hiện được năng lực là một trong những nhà sản xuất thiết bị công nghiệp nặng hàng đầu, có khả năng cạnh tranh quốc tế, đặc biệt là giữa các quốc gia đang tìm kiếm lựa chọn thay thế ngoài các nhà cung cấp công nghệ phương Tây.

Đối với Nga, thương vụ mua lại này giúp giải quyết nhu cầu cấp thiết về cơ sở hạ tầng năng lượng sau khi các lệnh trừng phạt làm gián đoạn việc tiếp cận dịch vụ bảo trì và phụ tùng thay thế cho turbine do phương Tây sản xuất.

Động lực để Nga nhập khẩu turbine khí từ Iran

Theo Press TV, quyết định nhập khẩu của Nga xuất phát từ thực tế lệnh trừng phạt của phương Tây đã cắt đứt khả năng tiếp cận của Moskva đối với dịch vụ bảo trì thiết yếu, phụ tùng thay thế và thiết bị mới từ các nhà cung cấp truyền thống như Siemens, GE và Alstom.

Tại Nga, 50% điện năng xuất phát từ khí đốt tự nhiên. Nước này vận hành khoảng 200 turbine khí công suất cao. Trước đây, khoảng 70% thiết bị nhà máy điện mới của Nga phụ thuộc vào nhập khẩu từ phương Tây. Điều này dẫn đến tình trạng phụ thuộc và không bền vững trong điều kiện địa chính trị hiện tại.

Sự phụ thuộc này được thể hiện rõ nét qua diễn biến năm 2022 khi Canada chặn quá trình bàn giao turbine Siemens đã được sửa chữa cho đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy phương Bắc. Tổng thống Vladimir Putin sau đó đánh giá hành động này cản trở trực tiếp năng lực xuất khẩu khí đốt của Nga sang châu Âu. Ông đồng thời nhấn mạnh tình trạng cơ sở hạ tầng năng lượng bị lợi dụng trong các cuộc xung đột kinh tế.

Trong điều kiện không thể tiếp cận dịch vụ bảo trì và nâng cấp từ các nhà sản xuất thiết bị gốc, Nga sẽ phải đối mặt với kịch bản suy giảm công suất phát điện. Điều này khiến việc tìm kiếm các nguồn thiết bị thay thế đáng tin cậy trở nên cấp thiết.

Khi này, tuabin MGT-70 của Iran trở thành giải pháp lý tưởng cho nhu cầu cấp thiết của Nga. Đây là phiên bản nâng cấp dựa trên tuabin Siemens V94.2, đảm bảo khả năng tương thích với cơ sở hạ tầng hiện có của Nga đồng thời phù hợp cho cả các dự án thay thế và hiện đại hóa.

Đôi bên cùng có lợi

Với công suất chu trình đơn đạt 185 megawatt, cao hơn so với 157 megawatt của Siemens V94.2, và hiệu suất cải thiện từ 32% lên 36,4%, MGT-70 tạo điều kiện để Nga nâng cao năng lực phát điện từ các cơ sở hiện có mà không cần đầu tư vào hạ tầng mới. Điều này đặc biệt có giá trị đối với các dự án chiến lược ở những khu vực xa xôi như vùng Viễn Đông.

Ngoài nhu cầu kỹ thuật cấp thiết, việc nhập khẩu turbine còn giúp gắn kết thêm mối quan hệ chiến lược giữa hai quốc gia sản xuất khí đốt lớn đang phải đối mặt với những áp lực địa chính trị tương tự nhau. Hơn nữa, nó còn thúc đẩy các chuỗi cung ứng thay thế trong khuôn khổ Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS).

Việc nhập khẩu turbine còn nằm trong khuôn khổ mở rộng hợp tác năng lượng giữa Nga và Iran, bao gồm biên bản ghi nhớ trị giá 40 tỷ USD giữa Gazprom và Công ty Dầu khí Quốc gia Iran về việc phát triển chung mỏ khí đốt, cũng như dự án đường ống dẫn khí Caspi để xuất khẩu khí đốt của Nga sang Iran.

Giao dịch này cũng mang lại cho Iran nguồn thu ngoại tệ quan trọng và còn ghi nhận năng lực sản xuất tiên tiến của Tehran bất chấp nhiều thập niên chịu lệnh trừng phạt khắt khe. Đây là minh chứng cho thấy các biện pháp trừng phạt thứ cấp đôi khi lại trở thành chất xúc tác cho đổi mới và tự chủ kinh tế của các nước trở thành mục tiêu.