Theo Politico (Mỹ), thỏa thuận lưỡng đảng nhằm chấm dứt tình trạng thiếu hụt ngân sách bao gồm  thỏa thuận dài hạn với chỉ 3 trong số 12 dự luật mà các nhà lập pháp cần hoàn tất mỗi năm để đảm bảo dòng tiền cho các chương trình liên bang.

Và 3 dự luật này lại nằm trong nhóm dễ vận động nhất, bao gồm tiền cho các chương trình cựu chiến binh, viện trợ lương thực, hỗ trợ cho nông dân và hoạt động của chính Quốc hội. Cộng lại, chúng chỉ chiếm khoảng 10% trong số khoảng 1,8 nghìn tỷ USD mà Quốc hội phân bổ hàng năm cho các cơ quan liên bang.

Cũng theo thỏa thuận, mọi khoản khác được tài trợ tạm thời cho đến ngày 30/1/2026 ở mức do Quốc hội đặt ra lần đầu tiên vào tháng 3/2024, dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden.

Điều này để lại nhiều quyết định quan trọng chưa được giải quyết đối với phần lớn chi phí tùy ý, bao gồm các chương trình quân sự và y tế công cộng cùng với những vấn đề chính sách khó giải quyết nhất. Tình hình càng thêm khó khăn khi lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện vẫn chưa thống nhất được con số tổng chi tiêu cho năm tài khóa 2026, trong bối cảnh nội bộ đảng Cộng hòa còn tranh cãi về mức cắt giảm sâu đến đâu.

Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tối 12/11 ký đạo luật ngân sách, cho phép Chính phủ Mỹ mở cửa trở lại sau quãng thời gian đóng cửa lâu nhất trong lịch sử, kéo dài 43 ngày, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ Steve Scalise thừa nhận rằng phần khó khăn nhất trong đàm phán ngân sách vẫn ở phía trước.

Ông Scalise đặt vấn đề: “Nhưng cuộc thương lượng thực sự sẽ là: Liệu chúng ta có thể đạt được thỏa thuận về việc tài trợ ngân sách chính phủ một cách đúng chuẩn, thông qua dự luật chi tiêu riêng lẻ hoặc các gói dự luật chi tiêu hay không?”.

Nếu các nhà lập pháp không giải quyết được tất cả trước hạn chót mới vào tháng 1/2026, Quốc hội có nguy cơ phải đóng cửa một phần hoặc vận hành phần lớn chính phủ liên bang với ngân sách về cơ bản đã hai năm tuổi. Một số đảng viên Dân chủ đã bóng gió rằng họ sẵn sàng đóng cửa chính phủ một lần nữa mà không có thỏa thuận về Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA), còn gọi là Obamacare, sẽ hết hạn vào cuối năm nay.

Điều khiến tình hình càng thêm khó khăn là những cuộc tranh cãi mang màu sắc phe phái trong suốt 6 tuần đóng cửa chính phủ gây trở ngại cho việc đạt thỏa hiệp liên đảng.

“Muốn bộ máy có thể vận hành trở lại, chúng ta phải biết tin nhau”, Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen đảng Dân chủ thuộc Ủy ban Phân bổ Ngân sách chia sẻ với báo giới trong tuần này, sau khi bà góp phần làm trung gian để chấm dứt tình trạng đóng cửa.

Tại Thượng viện, các nhà lãnh đạo đã cam kết nhanh chóng thúc đẩy thêm những biện pháp tài trợ ngân sách. Lãnh đạo phe đa số John Thune cho biết các thượng nghị sĩ sẽ "vào cuộc đua" về gói biện pháp chi tiêu thứ hai khi phiên họp trở lại vào ngày 18/11. Có tới 5 dự luật đang được xem xét để đưa vào gói đó, bao gồm ngân sách cho quân đội và các bộ Giáo dục, Thương mại, Lao động, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Tư pháp, Giao thông, Nội vụ, Nhà ở và Phát triển đô thị. Việc thực hiện được điều này cũng không đơn giản.

Tất cả 100 thượng nghị sĩ phải đồng thuận để tập hợp các dự luật đưa ra thảo luận tại phiên toàn thể, nhiều khả năng là mở ra hàng tuần tranh biện trước khi tiến hành bỏ phiếu thông qua. Sau đó, các nghị sĩ cấp cao phụ trách phân bổ ngân sách của Thượng viện sẽ phải đạt được thỏa hiệp với các đối tác phía Hạ viện.

Một vài dự luật còn lại đang mắc kẹt trong những tranh cãi sâu sắc hơn nhiều. Chẳng hạn, bất đồng nội bộ đảng về mức chi giữa Chủ tịch Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện Susan Collins và Thượng nghị sĩ John Kennedy đều là thành viên đảng Cộng hòa đã khiến dự luật năng lượng rơi vào tình trạng lửng lơ.