Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ngày 15/1 (tức 16/1 giờ Việt Nam), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin phát biểu trên Fox Business rằng nếu Tổng thống Donald Trump nhanh chóng tiến tới được thỏa thuận thương mại "Giai đoạn 2", ông sẽ xem xét dỡ bỏ thuế quan áp với hàng hóa Trung Quốc như một phần của thỏa thuận này, nếu không thuế quan sẽ không được dỡ bỏ.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng đặt ra mục tiêu sẽ tiếp tục đàm phán giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận trước cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 11/2020.
Tuyên bố trên được ông Mnuchin đưa ra sau khi Mỹ và Trung Quốc cùng ngày chính thức ký thỏa thuận thương mại "Giai đoạn 1" tại Nhà Trắng. Đây là sự kiện được dư luận đặc biệt quan tâm bởi nó đánh dấu bước đầu tiên trong việc hai nền kinh tế lớn nhất thế giới giải quyết cuộc chiến thương mại kéo dài gần 2 năm qua.
Hàng hóa Trung Quốc và các nước châu Á chờ bốc dỡ tại cảng Long Beach (Los Angeles, Mỹ) ngày 14/9/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo thỏa thuận giai đoạn 1, Trung Quốc cam kết mua thêm 200 tỉ USD hàng hóa của Mỹ trong vòng 2 năm tới và đổi lại Washington sẽ không áp thuế đối với 160 tỷ USD hàng hóa của Trung Quốc, ban đầu dự kiến bắt đầu có hiệu lực vào ngày 15/12/2019, đồng thời hạn chế một số mức thuế đã áp với hàng hóa Trung Quốc. Tuy nhiên, mức thuế của Mỹ đối với 375 tỉ USD hàng hóa của Trung Quốc vẫn được áp đặt cho tới khi hoàn tất "Giai đoạn 2".
Thỏa thuận này cũng bao gồm các điều khoản nhằm ngăn chặn hành vi đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ bắt buộc cũng như việc Trung Quốc tăng mua hàng của Mỹ. Tuy nhiên, với các điều khoản này, giới phân tích cho rằng vấn đề lớn nhất chính là việc thực thi thỏa thuận bởi không có một cơ chế giám sát hay trọng tài độc lập để đảm bảo rằng hai bên sẽ giữ cam kết của mình trong thời gian tới.
Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer ngày 15/1 tuyên bố thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung "Giai đoạn 1" sẽ có tác dụng nếu Trung Quốc muốn điều đó. Ông Lighthizer khẳng định những người mà ông đàm phán tại Trung Quốc đều mong muốn thỏa thuận có tác dụng.
Như vậy, mặc dù vẫn còn nhiều rủi ro tiềm ẩn trong giai đoạn tiếp theo của cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vì những vấn đề khó khăn nhất trong tranh chấp thương mại vẫn chưa được giải quyết, song đây là thỏa thuận cần thiết đối với Tổng thống Trump khi ông chuẩn bị bước vào năm bầu cử 2020 do giúp giảm bớt nguy cơ suy thoái và thúc đẩy thị trường chứng khoán. Trong khi đó, đối với Trung Quốc, thỏa thuận này sẽ giúp cải thiện triển vọng thương mại, giảm bớt nhu cầu phải triển khai gói kích cầu quy mô lớn nhằm thúc đẩy nền kinh tế.