Việc xây dựng công trình lấn dòng nước chảy đã làm cho hàng trăm hộ dân sống trong khu vực bị ảnh hưởng khi vào tháng triều cường, nước dâng cao, người dân đi lại khó khăn vì bị ngập.

Phát hiện sớm

Trong những ngày đầu tháng 7 năm 2019, phóng viên TTXVN tại Bình Dương đã đến nhà ông Lê Văn Hòa, Tổ phó an ninh khu phố Phú Hội, phường Vĩnh Phú, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. Dẫn phóng viên đến hiện trường công trình dự án Marina Tower đang thi công lấn chiếm rạch Thầy Năm, ông Hòa cho biết, công trình này đang lấn dòng nước chảy của rạch Thầy Năm. Việc lấn rạch đã làm ảnh hưởng đến các hộ dân khi triều cường lên cao, đi lại khó khăn, vì nước ngập, cầu cống cũng bị ngập, gây khó khăn cho sinh hoạt của bà con. Người dân rất mong các cơ quan chức năng nhanh chóng giải quyết, trả lại dòng nước chảy để tiện việc sinh hoạt. Do dòng chảy tự nhiên của rạch hướng thoát nước ra sông Sài Gòn bị eo hẹp bởi công trình lấn rạch Thầy Năm, vì thế khi có triều cường hay nước mưa xuống, nước chảy không có đường thoát. 

Được biết, dự án chung cư Marina Tower được UBND tỉnh Bình Dương chấp thuận cho Công ty Cổ phần Dịch vụ và Xây dựng địa ốc Đất Xanh làm chủ đầu tư tại văn bản số 1311/UBND-KTN ngày 17/5/2012. Đến năm 2014, dự án được chuyển nhượng từ Công ty Cổ phần Dịch vụ và Xây dựng địa ốc Đất Xanh sang cho Công ty xây dựng Đại Thịnh Phát, được UBND tỉnh Bình Dương chấp thuận tại quyết định số 1136/QĐ-UBND ngày 11/6/2014, về việc chuyển nhượng dự án chung cư Marina Tower.

Chung cư Marina Tower có tổng mức đầu tư dự kiến là 591 tỷ đồng, địa điểm xây dựng tại Chung cư 3B, Khu dân cư nhà vườn Tân Vũ Minh, khu phố Phú Hội, phường Vĩnh Phú, thị xã Thuận An, được Sở Xây dựng cấp phép tại giấy phép xây dựng số 2367/GPXD ngày 11/8/2017, với diện tích đất xây dựng là 4152,4 m2, tổng diện tích sàn xây dựng là 75.200 m2, dự án có 19 tầng cộng thêm tầng mái.

Qua khảo sát đê bao tại khu phố Đông, phường Vĩnh Phú, cán bộ UBND phường Vĩnh Phú đã phát hiện việc Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đại Thịnh Phát, chủ đầu tư công trình dự án chung cư Marina Tower thuộc khu phố Phú Hội, thực hiện việc đóng cừ ván thép larsen (cừ lá sen) lấn chiếm rạch Thầy Năm. Theo đó, đến ngày 11/10/2018, UBND phường Vĩnh Phú đã tiến hành mời đại diện Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đại Thịnh Phát để làm việc về vấn đề nêu trên.

Tiếp theo đó, các cơ quan chức năng của phường Vĩnh Phú, thị xã Thuận An và Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương đã có nhiều buổi làm việc về tình trạng thi công công trình này. Tại các lần làm việc nói trên, UBND phường Vĩnh Phú luôn phản ánh hiện trạng lòng rạch Thầy Năm đã bị chủ đầu tư san lấp, lấn chiếm với chiều dài khoảng 8 đến 10 mét. UBND phường Vĩnh Phú cùng đại diện Phòng quản lý đô thị thị xã Thuận An đã thống nhất ý kiến trong biên bản do Sở Xây Dựng tỉnh Bình Dương chủ trì là đề nghị tạm ngừng thi công công trình để trình các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nhưng sau đó chủ đầu tư vẫn tiếp tục cho thi công lấn chiếm rạch Thầy Năm. 

Từ ngày 11/10/2018 khi UBND phường Vĩnh Phú mời đại diện Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đại Thịnh Phát để làm việc, đến nay gần 10 tháng, công trình đã đóng xong phần cọc tại lòng rạch Thầy Năm và đổ bê tông xuống giữa lòng rạch này.
 
Việc lấp rạch Thầy Năm của chủ đầu tư được thể hiện rõ qua bản vẽ thi công san lấp bờ kè. Tại mặt bằng tổng thể của hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công có thể hiện rõ phần bờ rạch và những phần mà chủ đầu tư sẽ san lấp. Tuy nhiên, chủ đầu tư và đơn vị thi công né tránh không cung cấp cho cơ quan chức năng theo yêu cầu. 

Theo UBND phường Vĩnh Phú, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có thể bị lệch tọa độ hiện trạng thực tế. Rõ ràng, chủ đầu tư biết việc lệch ranh, nhưng không báo cáo đến các cơ quan chức năng mà tự ý đóng cọc, san lấp lòng rạch Thầy Năm là sai phạm.

Chủ đầu tư vẫn cố tình khẳng định không thực hiện việc lấn rạch và chỉ thực hiện đóng cừ lá sen để đảm bảo an toàn cho công trình. Việc san lấp lấn chiếm nêu trên đã gây bức búc cho những người dân sinh sống tại địa phương. Và hiện nay, khối tòa nhà cao tầng đã hoàn thành xong phần thô.

Khảo sát thực tế tại hiện trường, có thể nhận thấy tình hình vi phạm lấn dòng chảy của rạch Thầy Năm là có thật và một số dấu hiệu cần làm rõ liên quan đến dự án Công trình dự án chung cư Marina Tower. Cụ thể như khu đất xây dựng công trình này có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương cấp ngày 31/12/2014, trong đó sơ đồ vẽ khu đất không thể hiện rạch Thầy Năm, nhưng trên thực địa lại bao chiếm một đoạn của rạch này. Do rạch Thầy Năm không được thể hiện nên sơ đồ này cũng không có chi tiết về hành lang bảo vệ công trình theo quy định.

Tại thời điểm phóng viên đến hiện trường, công trình đã hoàn thành phần thô với 22 tầng, nhiều hơn số tầng được cấp phép. Công trình chính xây sát mép rạch, vi phạm hành lang bảo vệ rạch. Nghiêm trọng hơn, việc đóng cừ lá sen và thi công bờ kè công trình nằm hoàn toàn dưới lòng rạch Thầy Năm.

Nhưng xử lý muộn

Qua tìm hiểu hồ sơ, đáng chú ý là giữa các cơ quan có trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công trình dự án chung cư Marina Tower, chưa có sự thống nhất trong xử lý và có dấu hiệu lúng túng trong cách giải quyết đối với các sai phạm có liên quan.

Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Bình Dương về trách nhiệm quản lý địa bàn là nơi có chung cư Marina Tower thi công lấn chiếm rạch Thầy Năm, bà Nguyễn Thị Ngọc Châu, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Phú đề nghị các ngành chức năng của tỉnh sớm xem xét lại mốc tọa độ GPS và mốc theo hiện trạng thực tế không khớp nhau, vì hiện nay theo ranh quy hoạch của dự án được giao đã nằm trên lòng rạch Thầy Năm.

Theo bà Nguyễn Thị Ngọc Châu, UBND phường Vĩnh Phú muốn biết được hành lang an toàn đường thủy, chỉ giới xây dựng đối với dự án cách mép rạch là bao nhiêu. Đồng thời, hiện trạng bờ rạch đã bị phía chủ đầu tư dự án cơi nới, bồi đắp, san lắp; đề nghị chủ đầu tư dự án trả lại hiện trạng như ban đầu. UBND phường kiến nghị Sở Xây dựng xem xét kiểm tra lại vị trí công trình so với rạch Thầy Năm, nếu vi phạm về hành lang bảo vệ rạch thì đề nghị xử lý theo quy định; đồng thời điều chỉnh lại ranh giao đất theo quyết định số 2830/QĐ-UBND ngày 10/11/2014 của UBND tỉnh Bình Dương, vì hiện nay một phần ranh được giao nằm trên lòng rạch Thầy Năm. 
        
Liên quan đến kiến nghị của cử tri phường Vĩnh Phú, trao đổi với phóng viên TTXVN, ông Nguyễn Tầm Dương, Trưởng ban Kinh tế-Ngân sách Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương cho biết, qua ý kiến kiến nghị của cử tri phường Vĩnh Phú, Ban Kinh tế-Ngân sách cũng có giám sát thực tế xây dựng tòa nhà Marina Tower. Hiện tượng chủ đầu tư thực hiện không đúng các quy định hành lang bảo vệ dòng chảy của rạch và thông qua mắt thường cũng dễ nhận thấy dòng chảy của rạch đã bị lấn dòng rất rõ. 

Trao đổi về công trình dự án chung cư Marina Tower thi công lấn chiếm rạch Thầy Năm, ông Lê Cảnh Dần, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Dương cho biết, sau khi khảo sát hiện trạng vị trí xây dựng, qua thu thập các hồ sơ có liên quan đến công trình chung cư Marina Tower, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có báo cáo gửi UBND tỉnh. 

Cũng theo ông Lê Cảnh Dần, hiện nay chủ đầu tư công trình chung cư Marina Tower đã thi công tường kè đứng bằng bê tông cốt thép, san lấp mặt bằng phía sau tường kè và thi công xây dựng đến sàn tầng 18 của chung cư. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sơ bộ đánh giá việc thi công các hạng mục công trình tường kè bê tông cốt thép, san lắp mặt bằng phía sau kè thuộc phạm vi rạch và hành lang bảo vệ rạch. Ngoài ra, phần hạng mục công trình chung cư có dấu hiệu thuộc hành lang rạch.
        
Với góc nhìn chuyên môn, ông Lê Cảnh Dần, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết, theo quyết định 102 ngày 14/3/2003 của UBND tỉnh Bình Dương có quy định trong phạm vi hành lang bảo vệ nói trên, không được phép xây dựng các công trình kiến trúc, chỉ cho phép trồng cây xanh, làm đường cho xe thô sơ và người đi bộ, nhưng phải đảm bảo hành lang tối thiểu để khi cần thiết nạo vét kênh rạch có phạm vi thực hiện. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cũng như việc cấp giấy phép xây dựng mới những công trình kiến trúc dọc theo kênh rạch, đều phải tuân thủ quyết định này.
       
Nói về quan điểm quản lý đô thị trên địa bàn có nhiều sông rạch như thị xã Thuận An, trong đó có liên quan đến công trình lấn chiếm rạch Thầy Năm, ông Nguyễn Thanh Tâm, Chủ tịch UBND thị xã Thuận An khẳng định: “Các hộ dân, kể cả một số doanh nghiệp thường lấn chiếm hành lang bảo vệ đường sông, rạch, kể cả lấn chiếm dòng chảy để xây dựng, cơi nới nhà ở, công trình, UBND các xã, phường khi phát hiện sẽ cùng các ngành của thị xã tiến hành xử lý nghiêm”.
        
Làm việc với phóng viên TTXVN tại Bình Dương, ông Võ Hoàng Ngân, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương cho biết, UBND tỉnh Bình Dương đã giao Sở Xây dựng chủ trì, cùng Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Giao thông vận tải, UBND thị xã Thuận An, UBND phường Vĩnh Phú xác minh, kiểm tra và xác định mức độ ảnh hưởng dự án xây dựng chung cư Marina Tower đối với rạch Thầy Năm và có biện pháp xử lý theo quy định pháp luật.