Một ngày tháng 11, tiết trời Thành Đô se lạnh. Thế nhưng, không khí tại một trong những công viên nổi tiếng nhất thành phố vẫn rộn ràng, đông vui.

Trong quán trà Heming nằm giữa Công viên Nhân dân rộng lớn, từng nhóm người đủ mọi lứa tuổi - từ người già, trẻ nhỏ, cư dân địa phương đến du khách nước ngoài - quây quần bên những tách trà bốc khói. Nghệ thuật pha trà được trình diễn đầy duyên dáng: những ấm trà vòi dài được nghiêng nhẹ, chính xác, rót từng dòng nước trà nóng hổi vào chén nhỏ mà không làm rơi một giọt.

Cách đó không xa, các bạn trẻ trong trang phục cosplay sặc sỡ tạo dáng giữa những luống hoa cúc, trong khi ở một góc khác, những người cao tuổi thong thả tập các bước khiêu vũ theo những giai điệu Trung Hoa hoài niệm. Trên những chiếc ghế tre, vài người đàn ông nhắm mắt thư giãn, tận hưởng dịch vụ lấy ráy tai.

Giàu truyền thống văn hóa và nổi tiếng với nhịp sống chậm, Thành Đô từ lâu đã được mệnh danh là một trong những “thành phố hạnh phúc nhất” Trung Quốc.

Suốt 16 năm liên tiếp, thành phố này có mặt trong bảng xếp hạng thường niên của tạp chí Oriental Outlook (Thượng Hải), trực thuộc hãng thông tấn Tân Hoa. Bảng xếp hạng dựa trên nhiều chỉ số, từ thu nhập bình quân, đời sống sinh hoạt đến mức độ tiện lợi và khả năng tiếp cận các dịch vụ công.

Theo ông Dai Wenming, Phó Tổng biên tập phụ trách mảng chính trị - văn hóa của Oriental Outlook, đồng thời là người phát ngôn của Diễn đàn Thành phố Hạnh phúc, chuỗi thành tích bền bỉ ấy phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa “sức mạnh cứng” và “sức mạnh mềm” của Thành Đô.

Tinh thần “Yan Huo Qi” - biết đủ để hạnh phúc

Khi được hỏi có cảm thấy hạnh phúc hay không, nhiều người dân sẽ trả lời: “Không hoàn hảo, nhưng đủ tốt”. Người Thành Đô gọi cảm giác ấy là “yan huo qi” - hơi ấm đời thường, hiện diện trong các quán trà, quầy hàng rong và những góc chơi mạt chược quen thuộc.

Khác với các đô thị loại 1 như Bắc Kinh hay Thượng Hải, nơi nhịp sống gắn liền với công việc, cạnh tranh và áp lực tài chính, Thành Đô “coi trọng chất lượng sống hơn”. Người dân ít vội vã, cũng ít bị ám ảnh bởi chuyện kiếm tiền. Chính bầu không khí ấy tạo điều kiện để người dân thong thả tận hưởng sinh hoạt thường nhật: ghé quán trà, thưởng thức một bữa ăn giản dị hay tụ tập bạn bè với chi phí vừa phải.

Ẩm thực được xem là cốt lõi của sự thoải mái đó. Lẩu Tứ Xuyên có mặt khắp nơi, các món xiên nướng thơm lừng ở chợ đêm, còn những bát mì cay tê đầu lưỡi được phục vụ nhanh chóng với mức giá dễ chịu. “Mức độ tiện lợi này thực sự làm tăng cảm giác hạnh phúc của tôi”, Spring, 28 tuổi, làm việc tự do, trở về từ Mỹ năm 2019, chia sẻ.

Chi phí sinh hoạt thấp là một lợi thế lớn. Theo MSA Asia, giá vé tàu điện ngầm và thực phẩm tại Thành Đô thấp hơn khoảng 15–20% so với Bắc Kinh, Thượng Hải hay Thâm Quyến. Với mức thu nhập 4.000 nhân dân tệ mỗi tháng, người dân có thể tiết kiệm 300-350 nhân dân tệ chi phí sinh hoạt.

“Chúng tôi thực sự không có gì phải lo”, Chen Yijun, cô gái 17 tuổi yêu thích cosplay, nói. Với cô, hạnh phúc đơn giản là được làm điều mình thích mà không bị phán xét.

Chính sự dễ chịu này đã thu hút làn sóng cư dân từ các đô thị áp lực cao. Năm 2024, Thành Đô là siêu đô thị duy nhất trong bốn siêu đô thị Trung Quốc ghi nhận tăng dân số, thêm khoảng 71.000 người.

Cao Nongnong, kỹ sư phần mềm 33 tuổi, chuyển từ Thâm Quyến đến Thành Đô năm 2020, cho biết chi phí sinh hoạt thấp hơn giúp gia đình cô sống trong căn hộ rộng rãi hơn, thời gian đi làm chỉ còn chưa tới 10 phút.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh yếu tố địa lý. Là “thành phố công viên” đầu tiên của Trung Quốc, Thành Đô có hơn 1.500 công viên công cộng, với núi non chỉ cách trung tâm không xa. Theo giáo sư Yang Linchuan, Đại học Giao thông Tây Nam, mô hình đô thị của Thành Đô kết hợp hiệu quả giữa sinh thái, dịch vụ công và quản lý cộng đồng, biến lợi thế tự nhiên thành chất lượng sống.

Nhà nghiên cứu Xi Guangliang, Đại học Nam Kinh, cho rằng sức hút của Thành Đô bắt nguồn từ bề dày lịch sử, môi trường dễ chịu, văn hóa giải trí phong phú và nền kinh tế ổn định. Từng là điểm giao thương quan trọng trên Con đường Tơ lụa và nơi lui tới của các thi nhân, Thành Đô từ lâu đã là giao điểm văn hóa. Những ngôi chùa, vườn trà và phố cổ vẫn lưu giữ tinh thần thư thái ấy.

Tăng trưởng nhưng không đánh đổi sự an yên

Mỗi năm, khoảng 10 thành phố được xếp hạng “hạnh phúc nhất” Trung Quốc. Hàng Châu (tỉnh Chiết Giang) hay Trường Sa (tỉnh Hồ Nam) thường xuyên góp mặt, nhưng theo giới quan sát, hiếm nơi nào sánh được với tầm vóc kinh tế của Thành Đô.

Giáo sư Zhang Keyun, Trường Kinh tế Ứng dụng, Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho rằng “thú vui sống” chính là một trong những lực hút lớn nhất của thành phố. Đằng sau vẻ thư thái là một nền kinh tế phát triển ổn định. “Ngoài ẩm thực và văn hóa, môi trường sống của Thành Đô rất tốt. Xuất khẩu văn hóa, du lịch và các ngành liên quan đều tăng trưởng mạnh”, ông Zhang nhận xét.

Theo số liệu chính thức, với dân số khoảng 21,4 triệu người, chỉ sau Bắc Kinh, Thượng Hải và Trùng Khánh, GDP của Thành Đô năm 2024 vượt 2.350 tỷ nhân dân tệ, lọt vào top 10 thành phố có quy mô kinh tế lớn nhất Trung Quốc, vượt qua cả những trung tâm công nghiệp lâu đời như Nam Kinh hay Ninh Ba. Trong khi nhiều đô thị lớn khác chứng kiến tốc độ tăng dân số chậm lại, Thành Đô lại đi ngược xu hướng. Trong vòng 5 năm, dân số thành phố tăng khoảng 30%.

Thống kê năm 2024 chỉ ra khoảng 69% nền kinh tế Thành Đô đến từ lĩnh vực dịch vụ: du lịch, ẩm thực, công nghiệp sáng tạo, trò chơi điện tử, thể thao điện tử.

Theo nhà nghiên cứu Xi, Thành Đô nổi bật nhờ biết tận dụng sinh thái, thói quen thư giãn và nhịp sống chậm. Dù sự gia tăng dân số tạo thêm áp lực, sự kết hợp giữa cư dân lâu năm và người mới đến đã tạo động lực vừa đủ để thành phố phát triển mà không đánh mất bản sắc.

Trong bối cảnh nhiều đô thị đối mặt với trầm cảm và kiệt sức, Thành Đô trở thành đối tượng nghiên cứu. Cuối năm ngoái, các viện nghiên cứu đã công bố loạt báo cáo phân tích “công thức hạnh phúc” dựa trên 127 chỉ số. Kết luận cho thấy, sự tự tin văn hóa, lợi thế sinh thái và sự quan tâm đến đời sống thường nhật là nền tảng của hạnh phúc đô thị.

Tuy vậy, các chuyên gia nhấn mạnh, mô hình này không thể sao chép máy móc. “Mỗi thành phố có bản sắc riêng. Điều quan trọng là tìm ra thế mạnh của chính mình”, ông Xi kết luận.