Kênh TVP World của Ba Lan ngày 18/12 cho biết vào cuối tháng 11, Ba Lan thông báo rằng tập đoàn Saab của Thụy Điển đã giành được gói thầu trị giá 10 tỷ zloty (2,36 tỷ euro) để cung cấp cho Hải quân Ba Lan ba tàu ngầm hiện đại bậc nhất.

Thỏa thuận này được ca ngợi là một bước đi mang tính lịch sử nhằm hiện đại hóa Hải quân Ba Lan.

Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Władysław Kosiniak-Kamysz gọi đây là “một trong những dự án quan trọng nhất của chính phủ hiện nay”.

Vào hôm 17/12, ông Kosiniak-Kamysz đã gặp người đồng cấp Thụy Điển Pal Jonson tại Vácsava và ký một biên bản ghi nhớ về các mục tiêu chính trong việc Ba Lan có được tàu ngầm.

Văn bản này quy định số lượng và thời điểm bàn giao tàu ngầm, cũng như khuôn khổ cho hợp đồng mua sắm trong tương lai.

Tuy nhiên, ông Kosiniak-Kamysz nhấn mạnh rằng thỏa thuận không chỉ đơn thuần là mua sắm trang bị, mà còn hướng tới sự hợp tác sâu rộng hơn trong tương lai giữa các ngành công nghiệp quốc phòng và lực lượng vũ trang của hai nước.

“Đây không chỉ là việc chọn một quốc gia cung cấp trang bị cho chúng tôi, mà là chọn một người bạn và đồng minh rất gần gũi”, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan nói.

Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển cũng bày tỏ quan điểm tương tự, khẳng định rằng Ba Lan và Thụy Điển giờ đây là những đồng minh thực sự, và bản ghi nhớ này là minh chứng cho mối quan hệ đối tác giữa hai nước.

Hợp tác Baltic sâu rộng hơn

Đầu năm nay, Ba Lan đã khởi xướng Tuyên bố Baltic, một cam kết chung nhằm tăng cường an ninh hàng hải ở Biển Baltic trong bối cảnh các mối đe dọa từ Liên bang Nga leo thang.

Văn kiện này được ký bởi Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Đức, Latvia, Litva, Ba Lan và Thụy Điển.

Phát biểu khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Kosiniak-Kamysz nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quân sự và kinh tế giữa các quốc gia Baltic.

Ông Kosiniak-Kamysz nói: “Chúng tôi nhìn thấy hiểm họa trên Biển Baltic mỗi ngày. Điều này bao gồm việc cắt cáp chạy dọc đáy biển, các mối đe dọa đối với hạ tầng trọng yếu, gây nhiễu GPS cản trở hoạt động của tàu thuyền và máy bay, cũng như các hoạt động trinh sát và vi phạm không phận”.

Theo ông Kosiniak-Kamysz, điều đó cho thấy “thời kỳ nguy hiểm mà chúng ta đang sống và nhu cầu xây dựng một kiến trúc an ninh mới cho Biển Baltic”.

Trong cuộc họp hôm 17/12, ông Kosiniak-Kamysz đã lặp lại ý tưởng về “một kiến trúc an ninh mới” ở Baltic, coi thỏa thuận giữa Ba Lan và Thụy Điển là một ví dụ về hợp tác giữa các quốc gia Baltic.

Ngoài các tàu ngầm và ngư lôi, bản ghi nhớ còn cho phép ngành công nghiệp quốc phòng Ba Lan tiếp nhận năng lực bảo dưỡng, sửa chữa và đại tu các tàu cùng vũ khí của chúng thông qua chuyển giao công nghệ.

Thụy Điển cũng cam kết đưa các công ty Ba Lan tham gia vào quá trình sản xuất vũ khí cho Lục quân Thụy Điển, đồng thời các linh kiện do Ba Lan sản xuất sẽ được sử dụng trong các trang bị quân sự do Thụy Điển chế tạo.

Tàu ngầm mới vào năm 2030?

Mặc dù thỏa thuận được ký hôm 17/12 là một bước tiến nữa hướng tới việc mua sắm tàu ngầm, nhưng ông Kosiniak-Kamysz cho biết đây vẫn chưa phải là thỏa thuận triển khai chính thức, và cho rằng văn kiện này có thể hoàn tất vào quý II/2026.

Trước đó, Vácsava từng cho biết chiếc đầu tiên trong số ba tàu ngầm lớp A26 Blekinge sẽ sẵn sàng vào năm 2030, trong khi Stockholm dự kiến việc huấn luyện thủy thủ Ba Lan có thể bắt đầu sớm nhất là từ năm tới.

Một “giải pháp lấp khoảng trống”, tức một tàu cũ của Hải quân Thụy Điển, có thể được bàn giao vào năm 2027 để thay thế cho tàu ORP Orzeł thời Liên Xô - hiện là tàu ngầm duy nhất trong biên chế Hải quân Ba Lan.

Tuy nhiên, việc kế hoạch có bám sát tiến độ hay không vẫn còn là dấu hỏi, bởi những chiếc tàu ngầm A26 Blekinge đầu tiên cho Hải quân Thụy Điển vẫn đang được đóng, với các đợt bàn giao đầu tiên dự kiến vào giai đoạn 2027–2028 sau khi bị chậm trễ.