10:18 02/10/2025

Bên trong 'bức tường chống UAV' được EU lên ý tướng xây dựng

Sau nhiều tuần không phận châu Âu liên tiếp bị thiết bị bay không người lái (UAV) xâm phạm, các quan chức đã nhóm họp tại thủ đô Copenhagen (Đan Mạch) để bàn thảo các biện pháp bảo vệ bầu trời EU.

Chú thích ảnh
Biển báo cảnh báo về vùng cấm bay ở Copenhagen, Đan Mạch ngày 29/9/2025. Ảnh: Getty Images

Theo hãng tin Reuters, Ủy ban châu Âu cùng với Liên minh châu Âu (EU) đang nỗ lực xây dựng "Lộ trình Sẵn sàng Quốc phòng", bao gồm bốn dự án quốc phòng, trong đó có “bức tường chống UAV”.

Sáng kiến ​​"bức tường chống UAV" không phải là một bức tường vật lý, mà thay vào đó là một mạng lưới phân lớp các hệ thống phát hiện và đánh chặn, dựa trên năng lực chống UAV của từng thành viên EU.

Ý tưởng này được công bố sau khi một số quốc gia châu Âu báo cáo về các sự cố xâm phạm không phận. Hầu hết các nước này đều cáo buộc những UAV này của Nga.

Về phần mình, Điện Kremlin phủ nhận mọi liên quan đến các sự cố UAV xâm phạm không phận các nước châu Âu.

“Châu Âu phải đưa ra phản ứng mạnh mẽ và thống nhất trước các cuộc xâm nhập bằng UAV của Nga vào biên giới của chúng ta”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu ngày 30/9.

“Đó là lý do tại sao chúng tôi sẽ đề xuất các hành động ngay lập tức để tạo ra bức tường chống UAV như một phần của Chiến dịch Giám sát Sườn phía Đông. Chúng ta phải cùng nhau tiến về phía trước với Ukraine và với NATO”, bà nhấn mạnh.

Các nhà lãnh đạo châu Âu công bố rất ít thông tin về hình thức thực sự của sáng kiến ​​này, cũng như chưa tiết lộ thời gian triển khai.

Đầu tuần này, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius đã cảnh báo việc phát triển một bức tường chống UAV có thể mất ít nhất ba hoặc bốn năm.

Tuy nhiên, trả lời phóng viên tại Copenhagen, Thủ tướng Latvia Evika Silina đã nói có thể mất ít thời gian hơn thế này. “Chúng ta không cần ba năm, và tôi tin rằng chúng ta có thể làm được điều đó trong thời gian ngắn hơn nhiều”, bà nói.

Mặc dù một "bức tường chống UAV" thực sự có thể giúp vá lỗ hổng lớn đang tồn tại trong hệ thống phòng không của NATO, nhưng khái niệm này không hẳn là mới.

Theo ông Rafael Loss, nghiên cứu viên chính sách về quốc phòng, an ninh và công nghệ tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu, một dự án trước đây có tên Sáng kiến ​​Lá chắn Bầu trời Châu Âu (ESSI), nhằm mục đích củng cố hệ thống phòng không và tên lửa của Châu Âu, đã được triển khai trong nhiều năm.

Ông Loss gợi ý bằng cách mở rộng mạng lưới cảm biến dọc theo sườn phía Đông của NATO, các quốc gia sẽ có thể xác định và theo dõi các cuộc xâm nhập tiềm tàng của UAV hiệu quả hơn.

"Trước đây, hệ thống phòng không của NATO phải đối mặt với các mối đe dọa trên không di chuyển nhanh - tên lửa máy bay, tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình, vũ khí siêu thanh... nhưng không phải là UAV. Điều đó đang dần thay đổi do những gì chúng ta thấy ở Ukraine”, ông Loss lý giải.

Ukraine là quốc gia giàu kinh nghiệm nhất châu Âu về chiến tranh UAV. Ông Loss cho biết việc tận dụng chuyên môn từ các cố vấn tham gia vào hình thức xung đột này có thể giúp phần còn lại của lục địa hiểu được cách tốt nhất để chống lại UAV Nga.

Chuyên gia chính sách này gợi ý rằng việc đánh chặn UAV cũng có thể được phát triển hơn nữa, với việc các quốc gia chuyển hướng từ việc tiêu diệt UAV bằng các hệ thống phòng thủ đắt đỏ như Patriot, sang áp dụng các phương pháp tác chiến điện tử rẻ hơn, bao gồm gây nhiễu, giả mạo hoặc phá vỡ các tín hiệu điện tử mà UAV dựa vào để hoạt động.

Do UAV nhỏ, rẻ và có khả năng gây ra thiệt hại đáng kể, chúng có thể gây ra mối đe dọa bất ngờ đối với các quốc gia mà chúng tấn công. Bên cạnh khả năng gây ra thiệt hại vật chất, UAV có thể được sử dụng để giám sát và cũng có nguy cơ va chạm với máy bay khi đang bay trên không.

Hơn nữa, ngay cả khi UAV bị đánh chặn khi đang bay trên không phận của một quốc gia, các mảnh vỡ sẽ rơi xuống ngay tại đó.

“Nếu UAV bay qua một thành phố bị đánh chặn, bạn có thể cứu được mục tiêu có giá trị cao chẳng hạn như Quốc hội, bệnh viện, nhà máy điện hoặc một nơi nào đó tương tự. Tuy nhiên, các mảnh vỡ vẫn sẽ rơi xuống đâu đó và có khả năng gây thiệt hại cho người và tài sản”, ông giải thích.

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte ngày 30/9 cho biết một bức tường chống UAV là một “ý tưởng tuyệt vời”, vừa kịp thời vừa cần thiết, đồng thời cho rằng chi phí là một lý do đặc biệt quan trọng để phát triển sáng kiến ​​này.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc