Từ ngày 27/9, bão di chuyển dọc bờ biển từ Đà Nẵng, gây mưa to, dông lốc tại Huế; bão tiếp tục di chuyển và đổ bộ vào Hà Tĩnh, Nghệ An và ảnh hưởng trực tiếp tới các tỉnh từ Nghệ An đến Ninh Bình. Tính đến 17 giờ ngày 29/9, bão đã gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Thiệt hại tại nhiều địa phương

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường và phóng viên TTXVN tại các địa phương, bão số 10 đã làm 13 người chết, 13 người mất tích, 55 người bị thương; mất liên lạc 8 người tại Gia Lai ; 44.230 nhà hư hỏng, tốc mái; 824 nhà bị ngập; 5.979 ha lúa và hoa màu bị ngập, thiệt hại.

Đê biển Hải Thịnh 3 (Ninh Bình) bị sóng đánh làm bong bật cấu kiện lát mái, sạt lở 20m, rộng 15m. Địa phương đã huy động lực lượng, phương tiện, vật tư và hỗ trợ kỹ thuật của Bộ Nông nghiệp và Môi trường để xử lý giờ đầu bằng biện pháp xếp rọ đá, đá chỗ bị sạt để đảm bảo an toàn.

Tỉnh Thanh Hóa bị sạt lở mái đê hữu sông Mã, phía sông đoạn từ K54+820- K54+980. Kè Cẩm Nhượng, tỉnh Hà Tĩnh bị sóng đánh sạt sụt mái gia cố bằng cấu kiện (khoảng 50m). Địa phương đã xử lý giờ đầu bằng việc xếp rọ đá, đá chỗ bị sạt. Đê biển Vĩnh Thái, tỉnh Quảng Trị bị sóng đánh sạt lở mái dài khoảng 20m, địa phương đã xử lý giờ đầu (xếp bao tải cát, đá hộc, rọ đá chỗ sạt); Đê cửa sông tả Bến Hải nhiều vị trí mái phía sông bị sạt lở, hiện địa phương đang theo dõi diễn biến.

Cùng với đó, có 1.338 ha thủy sản bị thiệt hại (Hưng Yên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đà Nẵng ). Có 42 chuyến bay bị hủy chuyến, hoãn 51 chuyến bay (tại các cảng hàng không Đà Nẵng, Phú Bài, Đồng Hới, Thọ Xuân).

Ngập lụt, ách tắc giao thông tại 36 điểm ngầm tràn trên đường Quốc lộ ở các tỉnh Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị; ngập một số tuyến đường tỉnh, giao thông đi lại khó khăn tại Huế và sạt lở, ngập chia cắt tại một số ngầm tràn trên các tuyến đường giao thông nông thôn tại Hà Tĩnh và Quảng Trị; 5 vị trí trên Quốc lộ 40B tại Đà Nẵng và 9 điểm đường giao thông tại Nghệ An bị sạt lở, hư hỏng…

Sạt lở 6.410m kè, bờ sông, bờ biển ở Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị 3.300m; Huế. Tốc mái 65.000m2 mái tôn nhà máy, văn phòng tại khu kinh tế Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh.

Các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thanh Hóa đang bị mất điện diện rộng.

Do thời gian lưu bão trên đất liền dài (từ 6 tiếng đến 8 tiếng) và duy trì gió bão, gió giật với cường độ rất mạnh nên đã làm rất nhiều nhà ở bị hư hỏng, tốc mái và cây xanh, hệ thống cột điện, cột viễn thông,… bị ngã đổ tại các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình,…

Cả hệ thống chính trị tích cực, chủ động vào cuộc

Ngay từ khi còn là áp thấp nhiệt đới trên vùng biển Philippines, xác định đây là cơn bão có cường độ rất mạnh, di chuyển nhanh, ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Trị, cả hệ thống chính trị từ trung ương tới cơ sở đã tích cực, chủ động vào cuộc chỉ đạo, quyết liệt từ sớm, từ xa theo đúng chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được phân công.

Ngày 28/9, Văn phòng Trung ương Đảng có Công văn số 17940- CV/VPTW về ý kiến của Thường trực Ban Bí thư chỉ đạo ứng phó với cơn bão số 10.

Ngay khi bão vào Biển Đông, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chủ trì họp với các bộ, cơ quan có liên quan, trực tuyến với các địa phương từ Quảng Ninh đến Quảng Ngãi để triển khai công tác chuẩn bị ứng phó với bão.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành 4 Công điện số 173/CĐ-TTg ngày 26/9, số 174/CĐ-TTg ngày 27/9; số 175/CĐ-TTg ngày 28/9 và số 176/CĐ-TTg ngày 29/9 chỉ đạo các bộ ngành, địa phương tập trung ứng phó, khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa lũ, lũ quét, sạt lở đất sau bão.

Ngày 28/9, Thủ tướng Chính phủ đã lập Sở chỉ huy tiền phương tại trụ sở Quân khu IV để kịp thời chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc công tác ứng phó bão số 10, phân công Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo Sở chỉ huy tiền phương thực hiện các biện pháp khẩn cấp ứng phó với bão số 10. Đêm 28/9 tại Sở chỉ huy tiền phương, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trực tiếp trao đổi qua điện thoại với lãnh đạo các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Trị để thường xuyên cập nhật thông tin diễn biến cơn bão, tình hình triển khai thực tế của địa phương để chỉ đạo công tác ứng phó với bão bám sát diễn biến thực tế.

Sáng 29/9, tại Sở chỉ huy tiền phương, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã họp trực tuyến với các tỉnh, thành phố để rà soát chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả bão số 10 và tập trung ứng phó với mưa, lũ, ngập lụt sau bão. Sau cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp đi kiểm tra tại vị trí sạt lở đê biển Hải Thịnh 3, tỉnh Ninh Bình.

Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia đã ban hành 3 công điện để ứng phó với bão số 10 và mưa, lũ sau bão. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có 4 văn bản chỉ đạo về công tác kêu gọi tàu thuyền và đảm bảo an toàn hệ thống đê điều, sản xuất nông nghiệp.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương đã huy động lực lượng, nhanh chóng triển khai công tác khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa, lũ, tập trung thu hoạch lúa, huy động lực lượng, phương  tiện tiếp tục tìm kiếm những người còn mất tích trên biển do sự cố tàu thuyền tại Cửa Việt và Cửa Gianh; tổ chức tính toán, sẵn sàng vận hành, điều tiết các hồ chứa...

Bài học kinh nghiệm từ bão số 10

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá, mặc dù bão số 10 là cơn bão rất mạnh đổ bộ vào nước ta, song công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ được sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt từ sớm từ xa của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, các lực lượng, đặc biệt là lực lượng quân đội, công an, lực lượng xung kích phòng chống thiên tai ở cơ sở,... nên đã phần nào giảm thiểu được thiệt hại.

Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ bão số 10 đó là công tác thông tin, truyền thông, cảnh báo, dự báo phải được đưa ra bằng những hình ảnh minh hoạ dễ hiểu, thể hiện tác động cho từng đối tương (nhà ở, cây xanh, tàu thuyền,…) để nâng cao nhận thức của người dân và chính quyền, hiểu biết về mức độ tàn phá của bão lũ, nhằm khắc phục tư tưởng chủ quan trong ứng phó.

Công tác phối hợp chỉ đạo, điều phối liên ngành là yếu tố quan trọng trong công tác phòng, chống thiên tai, trong đó cần xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm và quy trình thực hiện trong tổ chức chỉ đạo, nhất là tình huống khẩn cấp cần xử lý ngay.

Việc vận dụng linh hoạt phương châm “4 tại chỗ” phù hợp với đặc điểm của các hộ dân cư và địa phương, đồng thời phát huy vai trò lực lượng xung kích cơ sở là hết sức cần thiết, cùng với vai trò của người đứng đầu có ý nghĩa quyết định trong giảm thiểu thiệt hại do thiên tai trên địa bàn, nhất là đối với khu vực miền núi có địa hình dễ bị chia cắt.

Ứng phó với mưa, lũ sau bão

Hiện nay, tình hình mưa, lũ còn diễn biến phức tạp. Để ứng phó với mưa, lũ sau bão và khắc phục thiệt hại bão số 10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi sát diễn biến mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất; tất cả các lực lượng và người dân không chủ quan, lơ là, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư; các công điện của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ tại các cuộc họp từ ngày 27/9-29/9.

Đối với việc khắc phục nhanh thiệt hại do bão gây ra, các bộ, ngành chức năng và địa phương tập trung lực lượng tìm kiếm người mất tích do sự cố tàu thuyền tại Cửa Việt, Cửa Gianh (tỉnh Quảng Trị) và tại mũi Đại Lãnh (tỉnh Gia Lai); tiếp cận nhanh nhất những khu vực còn bị chia cắt do thiên tai; triển khai công tác khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa lũ; tập trung tìm kiếm những người còn mất tích; cứu chữa người bị thương; thăm hỏi, động viên, hỗ trợ các gia đình có người bị tử vong, mất tích; hỗ trợ lo hậu sự chu đáo cho những người bị tử vong theo phong tục của địa phương.

Các địa phương tập trung nguồn lực để hỗ trợ nhân dân sửa chữa nhà cửa bị tốc mái, hư hại do bão, lũ; bố trí nơi ở tạm, hỗ trợ lương thực, nước uống, nhu yếu phẩm cho những hộ dân bị mất nhà cửa, không để người dân đói, rét, khát, không có chỗ ở, thiếu quần áo,,,; khắc phục, sửa chữa ngay các sự cố đê biển; khôi phục cấp điện, sóng viễn thông, nước sinh hoạt để bảo đảm sinh hoạt của nhân dân và hoạt động sản xuất kinh doanh; triển khai các biện pháp giảm thiểu thiệt hại, khôi phục sản xuất nông nghiệp, bơm tiêu nước chống ngập bảo vệ diện tích lúa, hoa màu và cây trồng có giá trị kinh tế cao. Hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật để phục hồi sản xuất. Trường hợp vượt quá khả năng của địa phương, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Đối với việc ứng phó mưa, lũ sau bão, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị tổ chức kiểm soát chặt chẽ tình hình tại những khu vực bị ảnh hưởng của bão, lũ, không để người dân dời nơi sơ tán về nhà nếu chưa bảo đảm an toàn; căn cứ tình hình cụ thể tại từng địa bàn để quyết định và có phương án hỗ trợ tối đa có thể đưa người dân tại nơi sơ tán trở về nhà đối với các khu vực đã bảo đảm an toàn.

Các địa phương quyết liệt các biện pháp ứng phó mưa lũ sau bão, sơ tán, di dời dân cư tại các khu vực nguy hiểm; bảo đảm nhu cầu thiết yếu cho người dân ở nơi sơ tán, không để người dân thiếu lương thực, thực phẩm, nước uống, quần áo...; tuyên truyền, khuyến cáo người dân hạn chế đi lại khi có mưa lũ lớn; bố trí lực lượng chốt chặn, hướng dẫn, hỗ trợ nhân dân tham gia giao thông an toàn, không để người dân di chuyển qua nếu không bảo đảm an toàn, nhất là qua các ngầm tràn, khu vực bị ngập sâu, nước chảy xiết, bị sạt lở hoặc có nguy cơ xảy ra sạt lở...