Trung Quốc không thể xây dựng cái mà nước này gọi là “mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới” với Mỹ chừng nào cách ứng xử của quốc gia này còn thách thức trật tự quốc tế.
Báo "Yomiuri" (Nhật Bản) số ra ngày 28/9 đã có bài bình luận về chuyến thăm Mỹ mới đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với đầu đề “Lập trường tự biện minh cho mình của Trung Quốc sẽ không giúp ích cho việc xây dựng quan hệ giữa các nước lớn”. Dưới đây là một số nội dung chính trong bài báo:
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa có chuyến thăm Mỹ chính thức và hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Barack Obama tại Washington. Trong cuộc hội đàm, ông Obama đã bày tỏ quan ngại sâu sắc đối với các cuộc tấn công mạng từ phía Trung Quốc nhằm vào các công ty và công dân của Mỹ, đồng thời yêu cầu ông Tập Cận Bình phải chấm dứt những hành động đó.
Hai nhà lãnh đạo trên nói rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ tăng cường hợp tác trong các vấn đề liên quan đến tình trạng biến đổi khí hậu. Ảnh: Reuters |
Trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào năm 2016, quan điểm của công chúng Mỹ đối với Trung Quốc ngày càng cứng rắn. Dường như đây chính là yếu tố buộc ông Obama phải thể hiện lập trường gay gắt hơn đối với Trung Quốc.
Hai nhà lãnh đạo trên đã nhất trí sẽ không tiến hành hoặc hỗ trợ các cuộc tấn công mạng để đánh cắp các bí mật thương mại hoặc các thông tin bí mật khác của nhau. Hai bên cũng nhất trí khởi động cuộc đối thoại cấp bộ trưởng. Tuy nhiên, vấn đề là liệu các cam kết này có biến thành hành động hay không? Cộng đồng quốc tế đặc biệt chú ý vào việc liệu các cam kết song phương Mỹ-Nhật nói trên có được Trung Quốc tôn trọng hay không vì cho đến nay Bắc Kinh vẫn bác bỏ vai trò của nước này trong các cuộc tấn công mạng.
Bên cạnh đó, cuộc hội đàm giữa ông Obama và ông Tập Cận Bình đã không đưa ra được bất cứ cam kết nào liên quan đến các hoạt động xây dựng trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông. Tại cuộc họp báo chung sau hội đàm, Tổng thống Mỹ cảnh báo: “Mỹ sẽ tiếp tục di chuyển tàu, máy bay và hoạt động ở bất cứ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép”. Các hành động của Trung Quốc dùng vũ lực để thay đổi nguyên trạng trên Biển Đông sẽ không được bỏ qua. Mỹ cần hợp tác với Nhật Bản và các đối tác phù hợp để yêu cầu Trung Quốc kiềm chế. Nếu Trung Quốc muốn có một mối quan hệ bình đẳng với Mỹ và giữ nguyên quan điểm Trung Quốc là một nước lớn trong cộng đồng quốc tế, nước này cần thực hiện trách nhiệm của mình trong việc đảm bảo ổn định khu vực.
Trong chuyến thăm Mỹ, Chủ tịch Trung Quốc đã ký hợp đồng mua 300 máy bay hành khách của Tập đoàn Boeing. Động thái này rõ ràng là nhằm tranh thủ cộng đồng doanh nghiệp Mỹ. Tuy nhiên, Mỹ đã mất lòng tin rất nhiều với cách quản lý chính sách chuyên quyền của Trung Quốc, từ việc can thiệp vào thị trường nhằm duy trì giá cổ phiếu đến việc phá giá đồng nhân dân tệ (NDT). Tại cuộc họp báo, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh Trung Quốc tuân thủ nguyên tắc thị trường và “không có cơ sở nào cho việc phá giá đồng NDT trong một thời gian dài”. Vấn đề bây giờ là hy vọng Chủ tịch Trung Quốc sẽ giữ lời trong việc tiến hành những cải cách nhằm tăng cường độ minh bạch phù hợp với quy định quốc tế.
Hai nhà lãnh đạo trên nói rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ tăng cường hợp tác trong các vấn đề liên quan đến tình trạng biến đổi khí hậu. Đây có lẽ một trong những lĩnh vực ít ỏi mà hai nước có thể hợp tác được. Trung Quốc và Mỹ - hai nước có lượng khí thải nhiều nhất thế giới - nên có những bước tiến rõ ràng trong việc giảm lượng khí thải mà hai quốc gia này đổ vào bầu khí quyển Trái đất.