Sáng 26/12, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tới viếng đền Yasukuni gây nhiều tranh cãi nhân dịp kỷ niệm tròn một năm nhậm chức, làm dấy lên sự phản đối kịch liệt từ hai nước láng giềng Trung Quốc và Hàn Quốc.
|
Thủ tướng Abe (thứ hai, trái) sau lễ viếng đền Yasukuni ở Tokyo ngày 26/12. Kyodo/TTXVN |
Đây là lần đầu tiên trong vòng 7 năm qua, một vị thủ tướng đương nhiệm của Nhật Bản tới viếng ngôi đền là nơi thờ tự các binh sĩ Nhật Bản thiệt mạng trong chiến tranh. Trong ngôi đền này cũng thờ tự một số tội phạm chiến tranh nên các hành động thăm viếng của các quan chức Nhật Bản thường gây phản ứng từ các nước láng giềng. Trước đó, ông Junichiro Koizumi cũng đã tới thăm ngôi đền này hồi tháng 8/2006, khi ông đang giữ cương vị thủ tướng.
Trong một động thái đã được dự báo trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 26/12 đã ra tuyên bố chỉ trích mạnh mẽ hành động của Thủ tướng Abe, cho rằng đây là một việc làm gây tổn thương nghiêm trọng cho các nạn nhân chiến tranh tại châu Á, do nhiều nước coi đền Yasukuni là biểu tượng của chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản vì có 14 tội phạm hạng A trong Chiến tranh Thế giới thứ hai được thờ tại đây. Bắc Kinh cảnh báo "hành động gây hấn" trên của Tokyo có thể hủy hoại mối quan hệ vốn mong manh giữa Nhật Bản và các quốc gia láng giềng.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã triệu Đại sứ Nhật Bản tại Bắc Kinh tới để trao công hàm "kịch liệt phản đối". Về phần mình, Đại sứ quán Nhật Bản tại Bắc Kinh xác nhận rằng cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Diên Đông và phái đoàn nghị sĩ Nhật Bản đang ở thăm Trung Quốc đã bị hủy.
Trong khi đó, một quan chức Chính phủ Hàn Quốc cũng cho rằng việc làm trên của Thủ tướng Abe sẽ gây tác hại lớn về mặt ngoại giao giữa Seoul và Tokyo. Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết đang soạn thảo một tuyên bố, trong đó chỉ trích mạnh mẽ việc Thủ tướng Abe tới thăm đền Yasukuni, đồng thời sẽ triệu Đại sứ Nhật Bản tại Hàn Quốc tới để phản đối về hành động này. Còn Bộ Văn hóa Hàn Quốc cho rằng "không thể thông cảm" cho hành động của Thủ tướng Nhật.
Cùng ngày 26/12 Đại sứ quán Mỹ tại Tokyo cho biết Washington "thất vọng" về chuyến thăm đền Yasukuni của Thủ tướng Nhật Bản Abe, động thái sẽ làm leo thang căng thẳng trong khu vực.
Trả lời báo chí sau khi viếng đền Yasukuni, Thủ tướng Abe cho biết mục đích viếng đền là “cầu mong hòa bình” và “thề sẽ không để người dân phải đau khổ vì chiến tranh thêm một lần nữa”. Bình luận về phản ứng của Trung Quốc và Hàn Quốc, ông Abe cho rằng việc chỉ trích của các nước dựa trên sự nhầm lẫn rằng “việc viếng đền Yasukuni là hành vi sùng bái tội phạm chiến tranh” và ông không có ý làm tổn thương tình cảm của hai nước này. Thủ tướng Abe khẳng định suy nghĩ của ông hoàn toàn giống với các vị thủ tướng tiền nhiệm từng viếng đền trước đây, đồng thời cho biết ông sẽ “trực tiếp giải thích” về ý nghĩa của việc viếng đền với phía Trung Quốc và Hàn Quốc.
Thủ tướng Abe lấy làm tiếc rằng “việc viếng đền mang tính cá nhân lại đang bị chính trị hóa và ngoại giao hoá”, đồng thời cho biết lý do ông chọn ngày kỷ niệm tròn 1 năm cầm quyền để viếng đền Yasukuni là muốn bày tỏ quyết tâm không để xảy ra chiến tranh, đồng thời “việc thể hiện thái độ sùng kính trước anh linh người đã khuất là điều hiển nhiên”.
Hữu Thắng (P/v TTXVN tại Nhật Bản)