Thêm cơ hội nhà ở cho người thu nhập thấp

Theo dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi của Bộ Xây dựng, sẽ có thêm nhiều đối tượng được thuê, mua nhà ở xã hội (NƠXH). Đồng thời, việc sở hữu chung cư có thể sẽ bị giới hạn thời gian. Đây là những điểm mới đang được dư luận quan tâm.

Mở rộng đối tượng thuê, mua NƠXH

Dự thảo nêu rõ 9 đối tượng được mua, thuê NƠXH. Ngoài người có công với cách mạng, công chức, viên chức, sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân các khu công nghiệp, hộ nghèo…, có thêm đối tượng bảo trợ xã hội, người cao tuổi độc thân, cô đơn không nơi nương tựa, đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ, học sinh, sinh viên… Tuy nhiên, các đối tượng phải đảm bảo các điều kiện: Chưa có hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích bình quân trong hộ gia đình dưới 8 m2; nhà ở tạm bợ, hư hỏng, dột nát chưa được Nhà nước hỗ trợ; có hộ khẩu trường trú hoặc đăng ký tạm trú và đóng bảo hiểm xã hội từ 1 năm trở lên tại địa phương có dự án; người thu nhập thấp không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên.

Một khu tập thể đã xuống cấp ở Hà Nội.Tuấn Anh - TTXVN

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, theo quy định cũ, các hộ dân phải có nhà ở bình quân 5 m2/người trở xuống mới là đối tượng của chính sách NƠXH, nhưng theo quy định mới sắp được ban hành, chỉ tiêu này được nâng lên 8 m2/người. Đây là một hướng mở, tạo điều kiện mở rộng đối tượng khó khăn tiếp cận nhà ở.

Cũng theo dự thảo, đối tượng có nhà ở thuộc diện giải phóng mặt bằng theo quyết định thu hồi đất của Nhà nước để phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng cũng được thuê, mua NƠXH. Điều này không chỉ tạo cơ hội cho những người có khó khăn về nhà ở cải thiện điều kiện chỗ ở, mà còn góp phần hỗ trợ cho công tác giải phóng mặt bằng bởi từ trước đến nay, công tác tái định cư luôn thường gặp khó khăn về quỹ nhà.

Nhiều ý kiến về thời hạn sở hữu chung cư

Bộ Xây dựng đưa ra hai phương án về thời hạn sở hữu nhà chung cư. Phương án 1: Không quy định thời hạn sở hữu; phương án 2: Quy định thời hạn sở hữu. Theo phương án 2, trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất để xây dựng nhà chung cư để bán, cho thuê mua thì thời hạn sở hữu nhà chung cư là 70 năm; trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thì thời hạn sở hữu chung cư bằng thời hạn sử dụng đất thuê; những trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc có quyền sử dụng đất hợp pháp mà xây nhà chung cư thì nhà chung cư được sở hữu không thời hạn.

Quy định này hiện đang có nhiều tranh luận. TS Phạm Sĩ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, phương án sở hữu chung cư có thời hạn 70 năm không giải quyết được vấn đề gì. Người dân sẽ không muốn mua chung cư nữa mà đi mua đất.

“Chung cư là tài sản mà người dân tích cóp cả đời mới mua được, sau này còn để di chúc cho con cái. Mặt khác, hiến pháp đã có quy định phải bảo vệ quyền tài sản của người dân nên việc đưa ra quy định chỉ được sở hữu 70 năm là không phù hợp”, ông Liêm nói.

Tuy nhiên, một số ý kiến khác lại đồng tình với phương án sở hữu có thời hạn đối với nhà chung cư nhằm đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng. Theo ông Bùi Ngọc Tuân, Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất (Tổng cục Quản lý đất đai), chung cư thường chỉ có tuổi thọ 70 - 80 năm. Sau thời gian đó, nhà chung cư phải được đập bỏ để bảo đảm an toàn. Quy định như vậy thì sau này sẽ không phải lo về phải giải phóng mặt bằng như hiện nay.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành cho rằng, quy định sở hữu nhà 70 năm là hợp lý, bởi một công trình 70 tuổi đã được xem là “già nua”. Sau thời gian này cũng nên đập bỏ để quy hoạch lại đô thị.

Hoàng Dương