Để đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa của các miền quê xa, nhiều đoàn nghệ thuật thường có những chuyến lưu diễn về các địa phương. Điều kiện thiếu thốn, nhọc nhằn, nhưng bù lại, các nghệ sỹ nhận được nhiều tình cảm nồng hậu của người dân. Chính vì thế, nhiều nghệ sỹ tâm sự, họ như được thăng hoa mỗi khi đứng diễn trên sân khấu không có mái che, âm thanh thiết bị ánh sáng kém rất nhiều so với thành phố.
Ngôi sao cải lương Minh Vương xúc động kể: Khi anh xuống miền Tây biểu diễn, khán giả ở đây hầu như đã biết và yêu quý anh qua truyền hình nên bày tỏ tình cảm rất nồng nhiệt. Có những người lớn tuổi, xem anh diễn xong tìm đến nói: “Được gặp Minh Vương ngoài đời thế này thật là mãn nguyện”. Có lần anh xuống An Giang, đang đi bỗng thấy bàn ghế bày la liệt giữa đường nhằm chắn lối, ai cũng ngơ ngác không hiểu do đâu có việc kỳ lạ này. Đám đông quanh đó chạy lại nói: “Chúng tôi biết, tối nay Minh Vương đến diễn, đề nghị anh ra khỏi xe để mọi người chiêm ngưỡng”.
Diễn viên hài Trung Dân, là người có lối diễn hài chân thực, hóm hỉnh rất có duyên với khán giả vùng sông nước Cần Thơ. Có lần, anh xuống biểu diễn tại sân vận động thành phố Cần Thơ. Lúc anh đến có một ca sĩ tên tuổi đang hát trên sân khấu, nhưng nhìn thấy Trung Dân bước ra khỏi xe, khán giả nhìn thấy lập tức la hét, vui mừng khiến anh vô cùng bất ngờ.
Đi diễn tỉnh xa, các nghệ sĩ hầu như phải diễn ngoài trời vì nơi đó kiếm đâu ra sân khấu có mái che, do đó trước khi xuất hành các đoàn phải thắp hương khấn phật đêm ấy trời quang, mây tạnh, chứ nếu mưa thì...
Nhà hát kịch Việt Nam từng du diễn tại hàng loạt tỉnh như Quảng Nam, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Quảng Ngãi, Gia Lai - Kon Tum, Đà Lạt, Vũng tàu, Cần Thơ, An Giang đúng vào dịp lũ, vì thế nhiều đêm các nghệ sĩ phải diễn trong mưa. Hôm đó, tại Quảng Ngãi mưa rất to, đường ngập, nhưng theo kế hoạch, các nghệ sĩ vẫn quyết diễn vở kịch nổi tiếng “Nhân danh công lý”. Vốn nghe danh vở diễn từ lâu mà chưa từng xem nên người dân quê sẵn sàng “bơi” đến. Giờ mở màn, trời vẫn mưa nên diễn viên phải đội mưa đến sân khấu và diễn xuất trong trang phục, cảnh trí ướt sũng. Khổ là vậy song khán giả vẫn nhiệt tình vỗ tay cổ vũ khiến nghệ sĩ diễn càng hăng. “Trời lạnh, song các diễn viên thấy ấm áp vô cùng, nói có thể khó tin nhưng giây phút đó không phải nghệ sĩ nào cũng có được”, nghệ sĩ Anh Dũng, nguyên Giám đốc Nhà hát kịch Việt Nam nói.
Nghệ sỹ thừa nhận, gần 40 năm theo nghiệp diễn, kể cả những năm tháng chiến tranh phải dùng đèn bão chiếu sáng, anh vẫn chưa thấy lần nào vừa cực vừa vui thế. Cũng trong chuyến lưu diễn này, do bị ngấm nước mưa quá nhiều nên diễn viên Khánh Toàn, người đảm nhận vai quận phó trong “Nhân danh công lý” bị đột quỵ. Cả đoàn hốt hoảng, cấp tốc cử người đưa anh về Hà Nội chăm sóc. Diễn viên Việt Thắng, vốn đảm nhiệm vai phụ trong vở, được giao nhiệm vụ “lấp chỗ trống” của đồng nghiệp, còn nhân vật trước đó của anh bị cắt bỏ. Cũng từ đó, các thành viên trong đoàn được chỉ đạo phải luôn uống thuốc, ai cũng cố không để mình bị ốm.
Tuy nhiên, không phải trận mưa nào cũng nâng cao quyết tâm của các nghệ sĩ. Các diễn viên của Nhà hát tuồng Việt Nam phải dở khóc dở cười trong một chuyến lưu diễn tại tỉnh Yên Bái. Khi cả đoàn đưa quân lên tỉnh miền núi này, người dân tộc thiểu số ở đây thấy rất lạ, nhất là những bộ trang phục tuồng sặc sỡ sắc màu. Dù có người không hiểu hết tiếng Việt song vẫn muốn xem người miền xuôi diễn. Biết thế, các nghệ sĩ bảo nhau, phải trang điểm thật kỹ, thật đẹp trước khi hóa thân vào các nhân vật trong vở “Chiếc bóng oan khiên”, diễn vào lúc 20 giờ. Buồn thay, vừa qua cảnh một, bắt đầu bước vào xung đột kịch thì trời lất phất mưa. Các nghệ sĩ vừa diễn vừa mong trời đừng mưa to và quyết tâm không rời sân khấu. Tuy nhiên, 15 phút sau, nước trút xuống như bão, khán giả đành bỏ mặc bi kịch của nàng Mai Hương trên sàn diễn chạy về nhà.
Phản ứng không kịp, người phụ trách trang phục bèn phân phát cho mọi người tất cả quần áo của vở diễn để mặc cho ấm. Diễn viên nữ cầm đèn soi, diễn viên nam thu dọn đồ đạc, tất cả đi bộ 1 km trong làn mưa to để ra xe ô tô, không tránh khỏi tiếc nuối vì lỡ dở vở diễn và sự háo hức của khán giả trước đó.
Biết bao nhiêu buồn vui và cả những nhọc nhằn, cay đắng trong những chuyến lưu diễn, nhưng vì tình cảm yêu mến của bà con, các nghệ sỹ vẫn nhiều tình và hết lòng trong những chuyến lưu diễn ở các vùng quê xa.
Huyền Thu