Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, Bộ DTTG đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 124/2025/NĐ-CP về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo. Việc triển khai bước đầu đáp ứng yêu cầu, giúp bộ máy hoạt động hiệu quả, thông suốt, chưa phát sinh vướng mắc lớn.

Hiện, 28/34 tỉnh, thành phố đã thành lập Sở DTTG; các địa phương còn lại thành lập bộ phận tương đương hoặc giao Sở Nội vụ phụ trách. Cấp xã chủ yếu giao Phòng Văn hóa - Xã hội kiêm nhiệm công tác dân tộc, tôn giáo.

Tình hình sản xuất, đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi ổn định; các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo diễn ra sôi động, tuân thủ pháp luật. Nhiều mô hình hiệu quả được nhân rộng, như: “3 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm) ở Vĩnh Long; “Sư sãi Khmer đồng hành cùng chính quyền”, “Tổ tuyên truyền lưu động song ngữ Việt - Khmer” ở Trà Vinh (cũ); hay “Ngày hội Đại đoàn kết” gắn với giao lưu tôn giáo - dân tộc...

Công tác giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo được các địa phương công khai, minh bạch, ứng dụng dịch vụ công trực tuyến, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tôn giáo hoạt động hợp pháp. Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (MTQG DTTS&MN) tiếp tục được đẩy nhanh tiến độ, hướng tới hoàn thành các mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025.

Bên cạnh đó, tại Hội nghị, đại diện Sở Dân tộc và Tôn giáo, Sở Nội vụ các địa phương cũng đề cập đến một số khó khăn, bất cập như: thiếu biên chế, nhất là cán bộ chuyên trách cấp xã; nhiều cán bộ kiêm nhiệm, chưa am hiểu sâu chính sách dân tộc, tôn giáo; cơ sở vật chất, trang thiết bị, hạ tầng công nghệ thông tin còn hạn chế.

Ngoài ra, sau sáp nhập địa giới hành chính, việc quản lý đất tôn giáo, dữ liệu dân tộc, tôn giáo gặp khó khăn; việc phối hợp giữa các cấp, ngành chưa thống nhất. Một số thủ tục hành chính còn thiếu hướng dẫn cụ thể; phần mềm quản lý hồ sơ chưa đồng bộ; kỹ năng công nghệ của một số chức sắc, tín đồ còn hạn chế.

Trước thực tế trên, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề nghị các địa phương tiếp tục rà soát, kiện toàn bộ máy từ cấp tỉnh đến cấp xã; đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu toàn diện về dân tộc, tôn giáo; phát huy vai trò người uy tín, chức sắc tôn giáo; tăng cường đối thoại, lắng nghe từ cơ sở.

Trong thời gian tới, Bộ DTTG sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, đồng hành cùng địa phương tháo gỡ vướng mắc, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo gây mất ổn định an ninh, trật tự.