Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém. Đó là một chân lý nhất định”. Trên thực tế, mỗi kỳ Đại hội, công tác nhân sự đều được Đảng ta đặc biệt chú trọng. Trước thềm Đại hội XIV, trong bối cảnh đất nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới với những yêu cầu ngày càng cao về tốc độ, chất lượng và sự bền vững, việc chọn đúng người cho kỉ nguyên mới trở thành nhiệm vụ sống còn.

Tuy nhiên, phải thấy rằng chọn đúng người cho kỉ nguyên mới không đơn giản là thực hiện một kỳ tuyển chọn, một đợt quy hoạch, mà là cả quá trình, bắt đầu từ chủ trương nhất quán, kết hợp giữa kế thừa và đổi mới, được chuẩn bị sớm, kỹ. Vì thế, ngay từ năm 2023, Trung ương đã thống nhất thành lập 5 tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIV, gồm: Tiểu ban Văn kiện; Tiểu ban Kinh tế - Xã hội; Tiểu ban Nhân sự; Tiểu ban Điều lệ Đảng; và Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội. Việc này cho thấy cách tiếp cận bài bản, phân công rõ mảng việc, rõ người và thời hạn, đặt nền móng cho quá trình chuẩn bị Đại hội XIV diễn ra sớm, kỹ, đúng tầm chiến lược, nhất là về nhân sự.

Thực tế cho thấy trên phương diện chỉ đạo, các phiên họp của Tiểu ban Nhân sự trong năm 2024 đã quán triệt tinh thần kế thừa kết quả tổng kết công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII để làm cơ sở quan trọng xây dựng phương hướng nhân sự Đại hội XIV của Đảng. Các định hướng cập nhật năm 2025 tiếp tục nhấn mạnh nhân tố hợp lý về cơ cấu và tính đại diện. Phát biểu tại buổi gặp mặt đại biểu cán bộ lão thành cách mạng, cán bộ tiền khởi nghĩa; Mẹ Việt Nam Anh hùng; tướng lĩnh và Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân sáng 31/7/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết dự kiến Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV sẽ gồm 200 ủy viên, trong đó 180 ủy viên chính thức, 20 ủy viên dự khuyết. Bộ Chính trị khóa XIV sẽ có từ 17 - 19 ủy viên, Ban Bí thư sẽ duy trì từ 11 - 13 ủy viên. Tỉ lệ Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương cả chính thức và dự khuyết với dự kiến cán bộ trẻ dưới 47 tuổi khoảng trên 10%, cán bộ nữ 10 - 12%, cán bộ người dân tộc thiểu số 10 - 12%. Việc công khai các ngưỡng mục tiêu này vừa bảo đảm tính liên tục, ổn định vừa tạo dư địa cho đổi mới, nhưng vẫn phản ánh rõ cấu trúc xã hội và vùng miền.

Tuy nhiên, điểm nổi bật là công tác nhân sự Đại hội XIV chú trọng việc “chọn người theo hành động thực tiễn” và “chọn đúng người, đặt đúng chỗ, giao đúng việc”. Ngày 30/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 365-QĐ/TW về tiêu chuẩn chức danh cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý và khung tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Quy định này lần đầu tiên “đóng gói” các tiêu chuẩn chung của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trên 6 phương diện, từ chính trị - tư tưởng; đạo đức, lối sống, kỷ luật; trình độ, năng lực; uy tín - khả năng quy tụ; tới kết quả công tác và sức khỏe, độ tuổi, kinh nghiệm. Cách làm đó cho thấy công tác nhân sự Đại hội XIV đã rõ ràng và minh bạch hơn khi lượng hoá các tiêu chí “đủ đức, đủ tài, đủ tầm”. Trong đó, “Đức” được đặt ở vị trí đầu tiên trong các nhóm tiêu chuẩn chung, bao gồm chính trị - tư tưởng; đạo đức, lối sống; ý thức tổ chức kỷ luật. Đây là “điều kiện cần”, là ngưỡng loại trừ nếu không đạt. “Tài” thể hiện qua trình độ - năng lực; kết quả công tác - sản phẩm đầu ra; uy tín - khả năng quy tụ; gắn với hồ sơ định lượng (thành tích, KPI chính sách/điều hành). “Tầm” được lượng hóa gián tiếp qua độ tuổi, trải nghiệm thực tiễn, năng lực xử lý việc khó, đồng thời thể hiện ở khả năng lãnh đạo chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, thích ứng bối cảnh địa - kinh tế mới, được nêu trong yêu cầu chất lượng đội ngũ kế cận.

Tiếp đó vào ngày 8/10/2025, Bộ Chính trị ban hành Quy định 377-QĐ/TW về phân cấp quản lý cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ. Quy định này đã hợp nhất các quy trình, phân cấp thẩm quyền, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu. Trước đó, với Quy định số 142-QĐ/TW ngày 23/4/2024 về thí điểm giao quyền, trách nhiệm cho người đứng đầu trong công tác cán bộ, Bộ Chính trị đã mở ra lựa chọn linh hoạt cho người đứng đầu về công tác nhân sự, nhưng nhưng gắn chặt quyền lực với trách nhiệm giải trình.

Kết hợp với Quy định số 114-QĐ/TW ngày 11/7/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ và Quy định số 205-QĐ/TW ngày 23/9/2019 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền, tất cả tạo thành một “hệ thống khung” giúp đưa công tác nhân sự vào quỹ đạo khoa học hơn, minh bạch hơn và hiệu quả hơn. “Hệ thống khung” này đảm bảo công tác nhân sự tuân theo một quy trình hiện đại, từ xây dựng quy hoạch, giới thiệu nhân sự, thẩm tra - đánh giá, bầu cử (ứng cử) tới bổ nhiệm rồi giám sát, đánh giá trong nhiệm kỳ. Tại mỗi bước, yêu cầu về công khai, minh bạch, đánh giá đa chiều, trách nhiệm người đứng đầu, và giám sát nội bộ - xã hội đã được đặt lên hàng đầu. Đặc biệt, với việc tăng cường số hóa, dữ liệu hóa công tác, hồ sơ cán bộ, việc lựa chọn nhân sự còn được dựa trên dữ liệu thực, giúp giảm thiểu cảm tính và tác động của nhân tố quan hệ trong lựa chọn nhân sự, tạo thuận lợi cho việc chọn được người có “đủ đức, đủ tài, đủ tầm”.

Đại hội XIV dự kiến diễn ra trong bối cảnh hoạt động chuyển đổi số - chuyển đổi xanh diễn ra mạnh mẽ, tình hình địa chính trị cũng biến động mạnh, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo không chỉ “đủ đức, đủ tài” theo chuẩn mực truyền thống mà còn phải “đủ tầm” - năng lực điều hành phức hợp (ra quyết định dựa trên dữ liệu; điều phối chính sách liên ngành; quản trị rủi ro; hội nhập quốc tế; kiến tạo đổi mới sáng tạo). Để đáp ứng yêu cầu mới, công tác nhân sự Đại hội XIV đã được thể chế hóa bằng hệ thống quy định mới, đồng bộ, với chủ trương nhất quán về tiêu chuẩn, cơ cấu, kế thừa và đổi mới; có quy trình - quy định ngày càng chặt chẽ cùng sự minh bạch và yêu cầu kiểm soát quyền lực. Việc này cho thấy Trung ương đã xây dựng được một kiến trúc đồng bộ để lựa chọn những người có đạo đức công vụ, năng lực tạo kết quả, tầm nhìn chiến lược và bản lĩnh cải cách; quyết tâm của “đóng kín mọi kẽ hở” để chạy chức, chạy quyền; đồng thời mở “làn xanh” cho cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. Chúng ta tin rằng khi mỗi bước trong công tác nhân sự được thực hiện nghiêm túc, được kiểm tra, giám sát chặt chẽ, thì đó chính là đảm bảo để chọn đúng người cho kỉ nguyên mới.

Đón đọc bài cuối: Đập tan âm mưu, luận điệu sai trái