Các doanh nghiệp tư nhân không chỉ góp phần duy trì ổn định kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo việc làm, mà còn vun đắp sức sản xuất chất lượng mới, xây dựng hệ thống công nghiệp hiện đại, hỗ trợ chấn hưng nông thôn, thu hẹp khoảng cách vùng miền và cải thiện đời sống người dân. Bên cạnh đó, khu vực này vẫn đối mặt với nhiều rào cản về thể chế, thị trường và chính sách, đòi hỏi nỗ lực cải cách liên tục.

Chùm 3 bài "Phát triển kinh tế tư nhân”, do phóng viên TTXVN tại Bắc Kinh thực hiện, khái quát những chủ trương, chính sách và thực tiễn phát triển kinh tế tư nhân ở Trung Quốc, từ đó rút ra những gợi ý tham chiếu hữu ích cho Việt Nam trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Bài 1: Trụ cột cốt lõi

Theo số liệu mới nhất do Tổng cục Quản lý giám sát thị trường quốc gia Trung Quốc công bố, tính đến cuối tháng 3/2025, nước này có hơn 57 triệu doanh nghiệp tư nhân, tăng từ con số 10,85 triệu doanh nghiệp năm 2012, cho thấy số lượng doanh nghiệp tư nhân tăng rất nhanh trong hơn 10 năm qua.

Ở Trung Quốc, cụm con số “56789” thường dùng để khái quát vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, nghĩa là kinh tế tư nhân chiếm hơn 50% tiền thuế, hơn 60% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), hơn 70% thành quả đổi mới công nghệ, hơn 80% việc làm và hơn 90% số lượng doanh nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này.

Trong lĩnh vực công nghiệp, doanh thu của các doanh nghiệp tư nhân có quy mô lớn trở lên tăng 8,3%/năm, tổng lợi nhuận tăng 7,9%/năm, trở thành động lực cốt lõi cho tăng trưởng kinh tế ổn định. Doanh nghiệp tư nhân đóng góp hơn 50% đầu tư tài sản cố định, đặc biệt là trong các lĩnh vực then chốt như sản xuất và kinh tế số, nơi doanh nghiệp tư nhân mới thành lập chiếm hơn 90%.

Về năng lực đổi mới, kinh tế tư nhân đóng góp hơn 70% kết quả đổi mới công nghệ, trở thành chủ thể quan trọng trong đổi mới công nghệ của Trung Quốc. Từ chuỗi ngành mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) trong nước đến robot hình người chấn động thế giới, tất cả đều là minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tư nhân về năng lực thực hiện, trình độ sáng tạo, khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Ngoài ra, từ các cụm sản xuất thông minh ở Đồng bằng sông Trường Giang đến vùng cao kinh tế số ở Khu vực Vịnh lớn Quảng Đông - Hong Kong - Macau, từ những “gã khổng lồ nhỏ” có “chuyên môn hóa, chính xác và đổi mới” đến các công ty nằm trong danh sách Top 500 toàn cầu, các doanh nghiệp tư nhân đã trở thành trụ cột hỗ trợ cho khả năng phục hồi kinh tế của Trung Quốc.

Điển hình như tại Nghĩa Ô (Chiết Giang), trung bình có 20 triệu bưu kiện chuyển phát nhanh được gửi đến các nước trên thế giới mỗi ngày từ 75.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tại Thâm Quyến (Quảng Đông), DJI Innovations đã viết lại bối cảnh công nghiệp quốc tế với 70% thị phần máy bay không người lái tiêu dùng toàn cầu. Tại Hợp Phì (An Huy), iFlytek đã thu hút 3,8 triệu nhà phát triển để xây dựng hệ sinh thái thông qua nền tảng trí tuệ nhân tạo mở của mình… Sự trỗi dậy của những “lực lượng cơ sở” này xác nhận logic tiến hóa của nền kinh tế tư nhân từ “đi sau sang dẫn đầu”.

Với sự phát triển nhanh chóng và những đóng góp nổi bật trong thời gian qua, kinh tế tư nhân đã được Đảng và Chính phủ Trung Quốc ghi nhận. Phát biểu tại buổi tọa đàm với doanh nghiệp tư nhân hồi tháng 2/2025, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định và đánh giá cao những thành tựu to lớn đạt được trong phát triển kinh tế tư nhân và những đóng góp quan trọng của thành phần kinh tế này đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do đó, vấn đề đặt ra là cần nhận thức đúng đắn những cơ hội và thách thức đối với sự phát triển của kinh tế tư nhân và đưa ra những sắp xếp toàn diện, để thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và chất lượng cao của kinh tế tư nhân trong giai đoạn hiện tại và tương lai.

Theo học giả Hứa Chính Trung, Giáo sư Khoa kinh tế, Nghiên cứu viên Trung tâm nghiên cứu Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mới, Trường Đảng Trung ương (Học viện Hành chính Quốc gia), là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc, kinh tế tư nhân từ lâu đã hòa nhập sâu sắc vào dòng chảy phát triển của quốc gia. Từ việc thâm canh sản xuất truyền thống đến mở rộng các ngành công nghiệp mới nổi, rồi đến tiên phong trong các ngành công nghiệp tương lai, kinh tế tư nhân đã không ngừng cải tiến sản phẩm, nâng cao dịch vụ bằng cơ chế thị trường linh hoạt và sức sống đổi mới, tạo nên kỳ tích trong cạnh tranh thị trường và thúc đẩy quá trình tối ưu hóa liên tục cơ cấu kinh tế, đã trở thành động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế và phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo.

Giáo sư Hứa Chính Trung nhấn mạnh, việc thúc đẩy phát triển lành mạnh, chất lượng cao của kinh tế tư nhân không chỉ liên quan đến sự thăng trầm, vinh nhục, tồn tại và phát triển của bản thân kinh tế tư nhân, mà còn ảnh hưởng đến toàn cảnh phát triển kinh tế chất lượng cao của Trung Quốc và là chìa khóa để đạt được hiện đại hóa theo kiểu Trung Quốc.

Việt Nam hiện nay cũng đang quan tâm thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, khu vực hiện đóng góp 51% vào GDP và tạo ra khoảng 82% việc làm. Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành ngày 4/5/2025 được xem là chỉ thị quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam trong những năm gần đây. Nghị quyết củng cố vị thế của khu vực tư nhân như là “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế và hướng đến giải phóng tiềm lực của các doanh nghiệp và doanh nhân trong nước để tham gia nâng cấp cơ sở hạ tầng, cải thiện năng suất và trở thành các công ty có khả năng cạnh tranh toàn cầu. Chính phủ Việt Nam kỳ vọng các doanh nghiệp tư nhân sẽ trở thành “xương sống” của tăng trưởng kinh tế giá trị cao hơn.

Trong chuyến thăm và làm việc tại hai tỉnh Chiết Giang và Quảng Đông (Trung Quốc) hồi đầu năm nay, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, Việt Nam đang đứng trước những yêu cầu phát triển mới, phải nhanh hơn, bền vững hơn, chất lượng hơn, hướng tới thực hiện thắng lợi hai mục tiêu 100 năm vào năm 2030 và 2045.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục tập trung thúc đẩy các đột phá chiến lược, song song với đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển khoa học - công nghệ, phát huy vai trò động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng nhất của khu vực kinh tế tư nhân. Tại buổi làm việc với Ủy ban Cải cách và Phát triển tỉnh Quảng Đông, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đề nghị ủy ban chia sẻ những kinh nghiệm về phát triển kinh tế tư nhân, các chính sách hỗ trợ, gắn kết kinh tế tư nhân với các thành phần khác của nền kinh tế; phát triển đặc khu kinh tế, khu công nghệ cao; xây dựng chính sách thu hút nhân tài và môi trường kinh doanh thuận lợi.(Còn tiếp)

 Bài 2: Tháo gỡ điểm nghẽn