Tư duy đột phá – Tầm nhìn chiến lược mở đường phát triển

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020–2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã xác định rõ định hướng: Muốn phát triển nhanh, bền vững thì phải có “đột phá trong cách nghĩ, cách làm và trong hành động”.

Trên cơ sở đó, tỉnh đã cụ thể hóa chủ trương của Trung ương bằng ba đột phá chiến lược có tính xuyên suốt: Phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối vùng và quốc tế; Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính để xây dựng chính quyền kiến tạo, phục vụ; Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số, kinh tế xanh và hội nhập toàn cầu.

Đây là ba trụ cột mang tính “then chốt – dẫn dắt – bền vững”, được cụ thể hóa thành hàng trăm chương trình, đề án, dự án và mục tiêu hành động ở từng cấp, từng ngành.

Nếu xem phát triển kinh tế – xã hội là cơ thể sống, thì kết cấu hạ tầng chính là “hệ thống xương sống” để vận hành. Nhận thức được điều đó, Quảng Ninh đã lựa chọn đầu tư hạ tầng giao thông, đô thị, logistics, công nghệ thông tin… làm đột phá đầu tiên. Trong hơn 10 năm qua, tỉnh đã huy động hơn 300.000 tỷ đồng cho phát triển hạ tầng, trong đó nguồn lực ngoài ngân sách chiếm tới hơn 70%. Quảng Ninh là địa phương duy nhất trong cả nước có mạng lưới cao tốc hoàn chỉnh kết nối liên tỉnh: Từ Hạ Long – Hải Phòng, Hạ Long – Vân Đồn, đến Vân Đồn – Móng Cái, tạo thành trục xương sống dài hơn 176 km, rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Móng Cái chỉ còn 3 tiếng.

Không chỉ đường bộ, Quảng Ninh còn tiên phong trong phát triển sân bay tư nhân đầu tiên của Việt Nam – Vân Đồn, và cảng biển, cảng du lịch quốc tế Hạ Long. Những công trình hạ tầng quy mô quốc gia này không chỉ mang ý nghĩa giao thông mà còn là biểu tượng của tinh thần “dám nghĩ – dám làm – dám chịu trách nhiệm” của người Quảng Ninh.

Nhờ hạ tầng đồng bộ, GRDP của tỉnh liên tục duy trì mức tăng trưởng cao, trung bình 2 con số trong nhiều năm liên tiếp; thu ngân sách nhà nước đạt trên 60.000 tỷ đồng/năm, trong đó tỷ trọng thu nội địa luôn trên 80%, thể hiện nội lực phát triển vững vàng.

Đột phá thứ hai của Quảng Ninh chính là thể chế và cải cách hành chính – nền tảng cho một chính quyền năng động, minh bạch và phục vụ nhân dân. Từ nhiều năm nay, Quảng Ninh đã hình thành mô hình “Chính quyền điện tử – Chính quyền số”, tiên phong thực hiện chuyển đổi số trong cải cách thủ tục hành chính, xây dựng các Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh và cấp huyện theo hướng “5 tại chỗ”: tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt, đóng dấu và trả kết quả.

Nhờ cách làm quyết liệt, 10 năm liên tiếp (2014–2024), Quảng Ninh luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), đồng thời đứng Top 3 về Chỉ số Cải cách hành chính (PAR INDEX) và Chỉ số hài lòng của người dân (SIPAS).

Môi trường đầu tư minh bạch, thủ tục nhanh gọn, lãnh đạo tỉnh thường xuyên “đối thoại với doanh nghiệp” đã giúp Quảng Ninh trở thành “điểm đến của niềm tin” cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tính đến năm 2025, toàn tỉnh thu hút được hơn 15 tỷ USD vốn FDI, nhiều dự án quy mô lớn của Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc… đang triển khai tại các khu công nghiệp như Bắc Tiền Phong, Đông Mai, Hải Hà.

Nếu hạ tầng là nền móng, thể chế là khung vận hành, thì con người chính là nội lực mềm – linh hồn của phát triển. Quảng Ninh hiểu rằng không thể có phát triển bền vững nếu thiếu nhân lực chất lượng cao. Tỉnh đã sớm ban hành Chiến lược phát triển nguồn nhân lực đến năm 2030, tầm nhìn 2050, tập trung vào ba nhóm: quản lý nhà nước, công nhân kỹ thuật, và nhân lực khoa học – công nghệ. Hàng loạt chương trình đào tạo, hợp tác quốc tế được triển khai: liên kết với Đại học Quốc gia Hà Nội, Học viện Chính sách & Phát triển, các trường nghề Nhật Bản, Hàn Quốc…; đồng thời xây dựng hệ sinh thái học tập suốt đời tại các đô thị thông minh Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái.

Tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh hiện đạt trên 86%, cao nhất cả nước; năng suất lao động tăng trên 10%/năm; tỷ lệ lao động có thu nhập ổn định ở mức cao. Quảng Ninh cũng là địa phương đầu tiên áp dụng mô hình “đào tạo nhân lực gắn với nhu cầu doanh nghiệp”, giúp giảm đáng kể tình trạng “thừa thầy – thiếu thợ”.

Thành quả toàn diện – Khẳng định vị thế cực tăng trưởng vùng Đông Bắc

Sau hơn một thập kỷ kiên trì thực hiện ba đột phá chiến lược, Quảng Ninh không chỉ thay đổi diện mạo kinh tế – xã hội, mà còn khẳng định bản lĩnh và tầm vóc của một địa phương năng động, sáng tạo hàng đầu cả nước. Tính riêng 9 tháng năm 2025, GRDP của tỉnh tăng 11,67%, đứng đầu cả nước; thu ngân sách nhà nước vượt 55.000 tỷ đồng; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng “dịch vụ – công nghiệp – nông nghiệp”.

Các khu công nghiệp ven biển như Hải Hà, Quảng Yên, Cẩm Phả trở thành trung tâm thu hút đầu tư công nghiệp chế biến, chế tạo; trong khi du lịch – dịch vụ cao cấp tiếp tục phát triển mạnh với các dự án nghỉ dưỡng, casino, cảng du thuyền quốc tế.

Chỉ riêng 9 tháng năm 2025, Quảng Ninh đón trên 15,2 triệu lượt khách, trong đó có 3,8 triệu lượt khách quốc tế – con số kỷ lục sau đại dịch. Hàng loạt công trình trọng điểm đã và đang hoàn thành: Cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, cầu Cửa Lục 1, 3, đường ven biển Hạ Long – Cẩm Phả, cảng tổng hợp Vạn Ninh, cảng hàng hóa Cẩm Phả… Tất cả tạo nên mạng lưới hạ tầng giao thông liên hoàn – hiện đại – đồng bộ bậc nhất cả nước.

Song song với đó, tỉnh đầu tư mạnh cho hạ tầng số, phủ sóng 5G tại 100% trung tâm hành chính, đưa dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đạt 98%, triển khai thành công mô hình chính quyền số cấp tỉnh – nền tảng cho việc hình thành đô thị thông minh trong tương lai gần. Nhờ phát triển kinh tế gắn với văn hóa – xã hội, Quảng Ninh trở thành địa phương có chỉ số hạnh phúc và mức sống người dân cao nhất vùng Đông Bắc. Các chính sách an sinh được bảo đảm, 100% hộ nghèo được hỗ trợ nhà ở, y tế, giáo dục; chỉ số hài lòng của người dân đạt trên 95%.

Tỉnh đặc biệt coi trọng phát triển bền vững: đưa mục tiêu “xanh hóa” kinh tế vào quy hoạch tổng thể, giảm dần khai thác than lộ thiên, phát triển năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái, kinh tế biển xanh…

Thành công của Quảng Ninh đến từ 5 bài học lớn: Một là, tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn của Đảng bộ tỉnh, bám sát đường lối Trung ương, cụ thể hóa vào từng giai đoạn. Hai là, phát huy tối đa nguồn lực xã hội, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Ba là, kiên định với nguyên tắc “kỷ luật và đồng tâm” – bản sắc tinh thần Quảng Ninh. Bốn là, kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa – môi trường. Năm là, tuyên truyền, vận động sâu rộng, để mỗi người dân, mỗi cán bộ đều trở thành “chủ thể đột phá”.

Lan tỏa tinh thần đổi mới – Chung tay hiện thực hóa ba đột phá chiến lược

Thành quả đạt được là nền tảng, nhưng để ba đột phá chiến lược tiếp tục phát huy hiệu quả, cần một chiến lược truyền thông – tuyên truyền mới, sáng tạo, gần gũi và truyền cảm hứng. Mỗi cán bộ, đảng viên, công chức cần là một “người truyền thông viên” tích cực, giúp nhân dân hiểu rõ ý nghĩa của từng đột phá. Khi người dân thấy hạ tầng đem lại tiện ích, thể chế giúp họ dễ kinh doanh, nhân lực được đào tạo để có việc làm tốt hơn, họ sẽ tự nguyện đồng hành cùng chính quyền.

Bên cạnh các kênh báo chí truyền thống, cần đẩy mạnh tuyên truyền qua mạng xã hội, nền tảng số, xây dựng video, infographic, podcast dễ hiểu, lan tỏa nhanh. Các cơ quan báo chí Quảng Ninh nên có chuyên mục “Theo dấu ba đột phá”, cập nhật liên tục tiến độ, kết quả, gương điển hình, để người dân theo dõi và tự hào. Đưa nội dung “ba đột phá chiến lược” vào trường học, chương trình thanh niên, phong trào nông thôn mới, đô thị văn minh, để thế hệ trẻ hiểu rằng phát triển hạ tầng, cải cách hành chính, học tập nâng cao chính là trách nhiệm và cơ hội của họ. Tuyên dương những địa phương, tập thể, cá nhân có sáng kiến, mô hình hay trong thực hiện ba đột phá; tổ chức các diễn đàn “Người Quảng Ninh hành động vì đột phá phát triển”; qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong toàn xã hội.

Tuyên truyền phải song hành với phản hồi thực tiễn. Khi người dân phản ánh khó khăn, chính quyền kịp thời điều chỉnh; khi doanh nghiệp góp ý, thể chế được hoàn thiện nhanh – đó chính là minh chứng cho “chính quyền hành động – xã hội đồng lòng”.

Từ “vùng mỏ đen” đến “vùng đất ánh sáng”, từ tỉnh công nghiệp truyền thống đến trung tâm kinh tế – du lịch năng động hàng đầu miền Bắc, hành trình đổi mới của Quảng Ninh là minh chứng sinh động cho hiệu quả của ba đột phá chiến lược.

Đó không chỉ là những chương trình hành động, mà là triết lý phát triển: Hạ tầng mở lối – Thể chế khai thông – Nhân lực bứt phá – Xã hội đồng lòng. Khát vọng “xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh, hiện đại, trung tâm phát triển phía Bắc” đang dần thành hiện thực – nhờ một chiến lược đúng, một cách làm sáng tạo và một tinh thần đồng tâm vững bền.