Theo kết quả thử nghiệm do Viện Karolinska tại Stockholm chủ trì, những bệnh nhân mang biến thể gien PI3K khi được cho dùng aspirin liều thấp hằng ngày có tỷ lệ tái phát ung thư thấp hơn 55% so với nhóm dùng giả dược. Trong số các bệnh nhân ung thư đại trực tràng, khoảng 40% mang biến thể gien này và được hưởng lợi rõ rệt từ tác dụng của thuốc.

Giáo sư Anna Martling, trưởng nhóm nghiên cứu, nhấn mạnh kết quả có thể thay đổi cách thực hành lâm sàng, theo đó việc xét nghiệm gien cho toàn bộ bệnh nhân sẽ giúp xác định nhóm người phù hợp để sử dụng aspirin như một biện pháp hỗ trợ sau phẫu thuật. Bà cho rằng đây là loại thuốc phổ biến, giá rẻ nhưng mang lại tác động rất lớn.

Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến nhất thế giới, với gần 2 triệu ca chẩn đoán mới mỗi năm. Dù phẫu thuật, hóa trị và xạ trị có thể loại bỏ phần lớn khối u, nhiều trường hợp vẫn tái phát do tế bào ung thư còn sót lại. Tỷ lệ mắc bệnh ở nhóm dưới 50 tuổi cũng đang gia tăng, có thể liên quan đến lối sống ít vận động, chế độ ăn kém lành mạnh, béo phì và yếu tố vi sinh đường ruột.

Trong nghiên cứu, hơn 3.500 bệnh nhân tại Thụy Điển, Na Uy, Đan Mạch và Phần Lan tham gia thử nghiệm. Trong số đó, 1.103 người mang biến thể gien PI3K được chia ngẫu nhiên để uống aspirin hoặc giả dược trong vòng ba năm. Ngoài việc ức chế viêm, aspirin còn làm giảm hoạt động của tiểu cầu, vốn có thể bao bọc tế bào ung thư và giúp chúng tránh được hệ miễn dịch.

Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài không phải không có rủi ro. Trong thử nghiệm, bốn bệnh nhân gặp biến chứng nghiêm trọng có thể liên quan tới aspirin, bao gồm dị ứng, xuất huyết tiêu hóa và xuất huyết não. Một ca tử vong được cho là có thể do thuốc.

Bác sĩ Catherine Elliott, Giám đốc nghiên cứu tại Cancer Research UK, nhận định kết quả này củng cố thêm bằng chứng rằng aspirin liều thấp có thể bảo vệ một số nhóm bệnh nhân, đặc biệt là những người có nguy cơ cao do đột biến di truyền. Bà nhấn mạnh cần thêm các nghiên cứu quy mô lớn, chất lượng cao để xác định chính xác ai là người hưởng lợi nhiều nhất, đồng thời bảo đảm lợi ích vượt trội so với nguy cơ tác dụng phụ.

Dù aspirin đã có mặt trên thị trường hơn một thế kỷ, phát hiện mới mở ra cơ hội sử dụng loại thuốc quen thuộc này như một phần trong chiến lược y học cá nhân hóa, nhằm giảm nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng sống cho hàng trăm nghìn bệnh nhân ung thư đại trực tràng mỗi năm.