Theo đài Sputnik ngày 29/10, nguyên nhân khiến tình trạng này xảy ra chính là việc 6 hàng không mẫu hạm trên đồng loạt cần phải sửa chữa. Đầu năm nay, một vài chiến hạm cỡ lớn 100.000 tấn đã quay về căn cứ ở Norfolk để đại tu, song những chiếc còn lại cũng gặp các trục trặc bất ngờ. 

Tàu sân bay USS George HW Bush bắt đầu quá trình đại tu, bảo trì dài 28 tháng từ hồi tháng 2/2019 và sẽ không hoàn thiện cho đến giữa năm 2021. Tàu USS George Washington mặc dù vừa mới hạ thủy từ cảng cạn – nơi nó được sửa chữa và nâng cấp – song đã tiếp tục quay về “nằm im” tại đây cho đến cuối năm 2021. Không ngoại kệ, tàu USS John C. Stennis cập cảng hồi tháng 5 để tiếp liệu và bảo trì kéo dài hàng năm.

Tờ Navy Times cho rằng các tàu sân bay khác có thể sớm lên đường làm nhiệm vụ hơn. Tuy nhiên, thời gian vắng mặt cũng phải lên đến nhiều tuần hoặc nhiều tháng rồi mới hoàn toàn sẵn sàng về mặt kỹ thuật. Tàu USS Dwight D. Eisenhower đã hoàn tất cuộc kiểm tra tái triển khai hồi đầu tháng này, song vẫn cần hoàn thành thêm đợt huấn luyện khác. Tàu USS USS Gerald R. Ford được dự kiến bàn giao cho Hải quan Mỹ trước cuối năm nay. 

Hay như tàu USS Harry S. Truman cũ kỹ từng bị Lầu Năm Góc dự kiến cho ngừng hoạt động để tiết kiệm hàng tỷ USD nhưng Nhà Trắng đã đảo ngược quyết định trên hồi tháng 4. Thế nhưng, sau khi chiến hạm này bị sự cố điện nghiêm trọng vào tháng 8, nó buộc phải quay về Norfolk để sửa chữa, trong khi các tàu chiến trong nhóm tấn công tiếp tục làm nhiệm vụ. Một nguồn tin Hải quân Mỹ cho biết tàu Truman có thể sẵn sàng hoạt động vào cuối tháng 1, song cảnh báo dự đoán trên có thể là lạc quan hơn thực tế. 

Ngoài ra, Hải quân Mỹ còn phải đối mặt với tình trạng thiếu cảng cạn. Ở cả hai bờ Đông và Tây, Mỹ có 18 cảng cạn để làm nơi trú ẩn cho 11 tàu sân bay cùng với hàng chục tàu ngầm. Nhìn chung, nước này chỉ có 21 cảng cạn để phục vụ 109 tàu mặt nước. Việc Chính quyền Tổng thống Donald Trump muốn mở rộng đội tàu chiến của Hải quân Mỹ từ 287 tàu lên 355 tàu vào cuối năm 2034 cho thấy một thách thức lớn vì đa số hạm đội được sản xuất từ thời Chiến tranh Lạnh.

Kéo dài tuổi thọ tàu Truman chính là một phần trong kế hoạch trên. Đầu năm nay, Quốc hội Mỹ cũng đã phê duyệt mua thêm hai tàu lớp Ford để bổ sung vào đội hình. 

Trong khi đó, Hải quân Nga đang mở rộng với tốc độ khiêm tốn do giảm ngân sách quốc phòng. Dù vậy, theo Chính sách quốc gia trong lĩnh vực hoạt động Hải quân của Nga đến năm 2030 được Tổng thống Nga Vladimir Putin thông qua năm 2017, mục tiêu của Nga là xây dựng lực lượng hải quân nước này lên vị trí thứ 2 thế giới, xét về năng lực chiến đấu.

Ngược lại, Bắc Kinh lại đẩy mạnh việc xây dựng một hạm đội hùng mạnh, đưa vào hoạt động nhiều tàu khu trục tên lửa, tàu ngầm tấn công và tàu tấn công đổ bộ mới, cũng như xây thêm tàu sân bay. Bến cảng và xưởng đóng tàu mới đang được hoàn thiện tại Thượng Hải có thể đáp ứng địa điểm để xây chiến hạm mới cũng như là nơi neo đậu của hàng chục tàu chiến.