08:07 18/08/2014

5 vi rút đáng sợ hơn Ebola

Mặc dù một số loại vi rút này gây ra tỷ lệ tử vong thấp hơn so với Ebola, nhưng chúng lại xuất hiện phổ biến ở các nước phát triển, và khiến nhiều người thiệt mạng mỗi năm.

Vi rút Ebola đến nay đã khiến hàng nghìn người ở khu vực châu Phi tử vong. Mặc dù tỷ lệ tử vong vì Ebola gần đây không cao như các đợt dịch trước đó, nhưng đây vẫn là căn bệnh mà đa số những người bị nhiễm bị thiệt mạng. Tỷ lệ tử vong là khoảng 60% đối lần bùng phát dịch bệnh Ebola hiện nay so với 90% trong quá khứ, theo Viện Y tế quốc gia Mỹ.

Nhưng bất chấp con số ảm đạm này, các chuyên gia y tế tại Mỹ không đặc biệt lo lắng về mối đe dọa của Ebola tại đây, so với các quốc gia phát triển khác.

"Ebola là một mối đe dọa lớn ở các khu vực cụ thể mà nó được xác định là đã xuất hiện, ví dụ như ở Trung Phi và Tây Phi. Tuy nhiên, nó không phải là một mối đe dọa sắp tới đối với người Mỹ", ông Cecilia Rokusek, một chuyên gia về sức khỏe cộng đồng tại Đại học Nova Southeastern ở Florida nói.  

Vi rút Ebola.


Thật vậy, có một số loại vi rút gây ra một mối đe dọa lớn hơn đối với các công dân Mỹ, ông Rokusek cho biết.

Mặc dù một số loại vi rút này gây ra tỷ lệ tử vong thấp hơn so với Ebola, nhưng chúng lại xuất hiện phổ biến ở các nước phát triển, và khiến nhiều người thiệt mạng mỗi năm. Dưới đây là 5 loại vi rút được cho là nguy hiểm hơn so với Ebola:

Bệnh dại


Trong 100 năm qua, mối đe dọa mà bệnh dại tạo ra đã giảm đáng kể đối với sức khỏe cộng đồng tại Mỹ. Theo Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh (CDC), mỗi năm có 2 người bị chết vì loại vi rút này. Chúng được truyền sang người do họ bị những con vật bị nhiễm bệnh cắn, chẳng hạn như chó hoặc dơi.

Những người bị chó cắn thường đi tiêm chủng ngừa bệnh dại. Tuy nhiên rất khó phát hiện nếu bị dơi cắn. Bệnh dại là một trong những dịch bệnh gây tỷ lệ tử vong cao nhất trong các loại bệnh do vi rút gây ra; chỉ có 3 người ở Mỹ qua khỏi sau khi nhiễm bệnh dại mà không tiêm phòng vắc-xin.

Tuy nhiên, căn bệnh này vẫn gây chết người ở những khu vực khác của thế giới. Khoảng 55.000 người chết vì bệnh dại mỗi năm ở châu Phi và châu Á, theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

HIV


Mặc dù số người chết hàng năm liên quan đến vi rút gây suy giảm miễn dịch (HIV) đã giảm trong những năm gần đây, nhưng ước tính có khoảng 1,6 triệu người trên thế giới chết vì HIV năm 2012, theo báo cáo của WHO. Vi rút này tấn công các tế bào miễn dịch của người và làm suy yếu hệ miễn dịch theo thời gian, làm bệnh nhân khó chống lại sự tấn công của các bệnh khác.

Khoảng 15.500 người bị AIDS chết năm 2010 tại Mỹ. Tổng cộng, có khoảng 650.000 người đã chết vì AIDS tại Mỹ kể từ khi bệnh được phát hiện vào năm 1981 và ước tính có khoảng 36 triệu người trên thế giới đã chết bởi bệnh này.


Hiện nay, những người bị nhiễm HIV sống lâu hơn do công tác điều trị được cải thiện, cũng như số người nhiễm mới đã giảm kể từ năm 1997 - năm công bố đại dịch AIDS. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có loại thuốc đặc trị chữa HIV/AIDS.

Cúm

Bệnh cúm nghe có vẻ không đáng sợ lắm, nhưng nó giết chết rất nhiều người mỗi năm so với Ebola. Con số tử vong chính xác mỗi năm vì virus cúm theo mùa là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận, nhưng CDC đưa ra con số trung bình hàng năm ở Mỹ khoảng từ 3.000 đến 49.000 người.

Có sự chênh lệch lớn là vì nhiều trường hợp tử vong cúm không được báo cáo, do đó CDC dựa vào phương pháp thống kê để ước tính số lượng. Một lý do khác là mùa cúm hàng năm khác nhau về mức độ nghiêm trọng và thời gian, chủ yếu là phụ thuộc vào các loại vi rút cúm. Ví dụ, trong những năm mà vi rút cúm A (H3N2) bùng phát, tỷ lệ tử vong thường cao hơn gấp đôi so với mùa vi rút cúm A (H1N1) hoặc cúm B.

Là một loại vi rút rất dễ lây, cúm còn làm cho nhiều người bị yếu đi, và con số này cao hơn rất nhiều so với số người bị thiệt mạng vì nó. Ước tính khoảng 3-5 triệu người bị bệnh nặng hàng năm do cúm. Trên thế giới, dịch cúm gây ra khoảng 250.000 đến 500.000 ca tử vong mỗi năm.

Mặc dù tỷ lệ tử vong tương đối thấp, nhưng các chuyên gia y tế công cộng và các bác sĩ khuyên chúng ta nên tiêm phòng cúm hàng năm để không bị nguy cơ biến chứng do cúm.

Tuy nhiên, vắc-xin phòng ngừa chủng cúm A và B hiện nay không bảo vệ được chúng ta trước các loại cúm khác, những chủng vi rút có sự biến đổi di truyền. Đại dịch cúm gần đây nhất là "cúm lợn" hay đại dịch H1N1, khiến 151.700 - 575.400 người thiệt mạng trên toàn thế giới trong năm 2009 và 2010.

Các bác sĩ đang chăm sóc một bệnh nhân bị nhiễm Ebola ở châu Phi.


Virus do muỗi

Lan truyền qua vết chích của muỗi bị nhiễm bệnh, các vi rút như sốt xuất huyết, West Nile và sốt vàng da giết chết hơn 50.000 người trên toàn thế giới mỗi năm, theo ước tính của WHO và CDC.

Sốt rét cũng được lan truyền bởi muỗi, nhưng là do một ký sinh trùng chứ không phải virus - giết chết hơn 60.000 người hàng năm.

Ít nhất 40% dân số thế giới, tương đương khoảng 2,5 tỷ người, có nguy cơ bị bệnh nặng và tử vong do virút lan truyền bởi muỗi.

Sốt xuất huyết, thường xuất hiện ở Nam Mỹ, Mexico, châu Phi và châu Á, khiến khoảng 22.000 người chết/năm, theo CDC. Sốt xuất huyết Dengue là bệnh nhiễm trùng nguy hiểm gây sốt cao và có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng.

"Sốt xuất huyết xuất hiện rất nhiều ở vùng biển Caribe và khách du lịch từ vùng biển này trở lại Mỹ có nguy cơ mang theo bệnh sốt xuất huyết", tiến sĩ Robert Leggiadro, một bác sĩ ở New York và giáo sư sinh học tại Đại học Villanova ở Pennsylvania cho biết.

Thậm chí số người bị chết vì sốt xuất huyết nhiều hơn là bệnh sốt vàng, mà chủ yếu là đến từ Mỹ Latinh và châu Phi. Căn bệnh này gây ra khoảng 30.000 ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm, theo báo cáo của WHO.

Virút viêm ruột và dạ dày

Không phải ai cũng có nguy cơ cao trong việc nhiễm loại vi rút này, nhưng đối với trẻ em, vi rút đường tiêu hóa là một vấn đề rất nghiêm trọng. Khoảng 111 triệu trường hợp viêm dạ dày và ruột do vi rút gây ra mỗi năm trên toàn cầu, theo CDC. Đại đa số những người bị nhiễm là trẻ em dưới 5 tuổi, và khoảng 82% các ca tử vong là trẻ em tại các quốc gia đang phát triển.

Trên toàn cầu, ước tính có khoảng 440.000 trẻ em nhiễm vi rút đường ruột tử vong mỗi năm do biến chứng. Tại Mỹ, thuốc chủng ngừa loại vi rút này đã được phát triển vào năm 1998, nhưng sau đó bị thu hồi do lo ngại vấn đề an toàn. Một loại vắcxin mới, được phát triển vào năm 2006, hiện đang được khuyến khích cho trẻ em tiêm chủng từ 2 tháng tuổi trở lên.

Mặc dù được tiêm chủng thường lệ ở Mỹ, ước tính từ 20 đến 60 trẻ em dưới 5 tuổi chết mỗi năm vì virus đường ruột.

Mặc dù một số phụ huynh ở Mỹ lo ngại về các biến chứng có thể xảy ra khi tiêm phòng loại vi rút này cho trẻ, ông Leggiadro cho rằng việc tiêm chủng là cách tốt nhất để bảo vệ chống lại bệnh.


Công Thuận (Theo Live Science)