11:15 15/11/2025

3 lớp 'lá chắn' để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Ngày 15/11, sự kiện Cyber Peace 2025 được tổ chức, là sự kiện tiếp nối, hưởng ứng chiến dịch quốc gia “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”, Công ước Hà Nội 2025. Sự kiện được tổ chức tại Trường Phổ thông Song ngữ Liên cấp Quốc tế Wellspring nhằm hướng tới bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, thúc đẩy vai trò của học sinh chủ động đối thoại, lên tiếng và kiến tạo giải pháp cho một không gian mạng an toàn và nhân văn.

Chú thích ảnh
Học sinh trường Tiểu học Thăng Long, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) học trực tuyến. Ảnh minh họa: TTXVN phát

Chương trình có sự tham gia của đại diện các bộ, ban, ngành tại Việt Nam và các tổ chức quốc tế, đại diện các đơn vị của Bộ Công an, Liên minh Niềm Tin Số, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia Việt Nam, Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam (VUFO), UNICEF Việt Nam, UNDP Việt Nam, UNESCO Việt Nam, IOGT Việt Nam cùng đại diện các trường học,...

Trước đó, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) phối hợp cùng các đơn vị phát động chiến dịch "Không một mình" nhằm bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trước các hành vi dụ dỗ, thao túng, lừa đảo, "bắt cóc" trên không gian mạng và Ngày hội an toàn trực tuyến.

Sự kiện Cyber Peace 2025 cùng chuỗi chương trình khác là chứng minh cho khẳng định: An toàn số không thể là một khẩu hiệu trong một ngày; đó phải là hành động bền bỉ, liên tục và có trách nhiệm của cả cộng đồng.

Tại sự kiện, ông Vũ Quang Minh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao chia sẻ thực tiễn trong bối cảnh hiện nay, để thực hiện các hành vi lừa đảo, dụ dỗ trên không gian mạng, các đối tượng thường lợi dụng về tâm lý, lòng tham hay nỗi sợ vi phạm pháp luật, đe dọa tinh thần,... nhất là đối với những nhóm thiếu trang bị kiến thức, kỹ năng, người già, trẻ em. Do đó, ngoài hoàn thiện hành lang pháp lý, sự vào cuộc nghiêm minh của các cơ quan thi hành pháp luật thì việc nâng cao nhận thức, thúc đẩy niềm tin trong xã hội là rất quan trọng.

Nhấn mạnh về việc chung tay xây dựng môi trường số an toàn và nhân văn cho thế hệ trẻ, Tiến sỹ Nguyễn Vĩnh Sơn, Tổng Hiệu trưởng Trường Phổ thông Song ngữ Liên cấp Quốc tế Wellspring chia sẻ về 3 lớp “lá chắn” để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Đó là lá chắn về kỹ thuật, các công cụ chính sách, pháp luật; lá chắn về làm chủ công nghệ, trang bị kiến thức, kỹ năng. “Nhưng vấn đề đặt ra là cần lớp lá chắn của vòng tay từ người gần gũi nhất với các em, người thân, gia đình; đến sự chung tay, đồng hành của nhà trường, các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, truyền thông,... để vòng tay bảo vệ đó ngày càng lớn” - Tiến sỹ Nguyễn Vĩnh Sơn đề xuất.

Chị Vũ Kim Chi, cán bộ giáo dục về chuyển đổi số của UNICEF nhấn mạnh: “trẻ em là chủ thể cần được bảo vệ, hỗ trợ, giáo dục về an toàn trên không gian mạng nhưng đồng thời cũng là trung tâm của giải pháp. Vì vậy việc tạo điều kiện, thúc đẩy, “trao quyền” cho trẻ em chủ động đưa ra các sáng kiến, sáng tạo cũng rất quan trọng”.

Khi ngày càng nhiều trẻ em tham gia không gian số với tần suất và mức độ ngày càng cao, việc trang bị cho các em kiến thức và kỹ năng số là điều thiết yếu. Những kỹ năng này không chỉ giúp các em tự bảo vệ mình trước rủi ro, mà còn giúp các em biết cách ứng xử tôn trọng và thấu cảm với người khác, góp phần xây dựng một môi trường trực tuyến an toàn và tích cực hơn. Trong những năm qua, UNICEF Việt Nam đã hợp tác với Bộ Giáo dục và Đào tạo để xây dựng và phát triển khung năng lực số, năng lực AI cho học sinh và giáo viên, các chương trình đào tạo kĩ năng và an toàn số, bảo vệ an toàn đồng thời hỗ trợ, thúc đẩy cơ hội học tập, khám phá và phát triển của các em trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ.

Tại sự kiện, Ban tổ chức kêu gọi học sinh, phụ huynh, nhà trường và toàn xã hội cùng chung tay duy trì 6 nguyên tắc an toàn số dựa trên Cẩm nang được biên soạn bởi Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) Bộ Công an. Truy cập an toàn: Cẩn trọng trước mỗi cú click; kiểm tra nguồn trước khi truy cập; không mở link lạ, không tham gia nhóm/Zoom/lời mời kết bạn không rõ ràng. Giao tiếp an toàn: Tôn trọng khi tương tác; không phát tán nội dung độc hại; báo ngay khi thấy hành vi bắt nạt, dụ dỗ, lừa đảo. Chia sẻ trách nhiệm: Chỉ tin và chia sẻ thông tin từ nguồn chính thống; không im lặng khi thấy bạn bè hoặc người xung quanh có dấu hiệu nguy cơ. Xây dựng mối quan hệ lành mạnh - giữ kết nối: Giữ liên lạc thường xuyên với gia đình, thầy cô, bạn bè để không ai bị cô lập trên không gian mạng. Trang bị kiến thức - kỹ năng số: Chủ động học, thực hành và lan tỏa kiến thức an toàn số cho cộng đồng xung quanh. Duy trì kết nối - để ý dấu hiệu - bình tĩnh xử lý - phòng ngừa chủ động - làm gương: Quan sát để nhận biết sớm; xử lý bình tĩnh; chủ động phòng ngừa; và làm gương trong mọi hành vi ứng xử nhân văn trên mạng.

Sự kiện Cyber Peace 2025 còn có các chương trình ý nghĩa như: tranh biện, phân tích đa chiều các tình huống an ninh mạng, thể hiện bản lĩnh của những công dân số tiên phong. WISMUN - Hội nghị Mô phỏng Liên hợp quốc: Học sinh đóng vai các phái đoàn quốc tế, thảo luận về quyền trẻ em số, dữ liệu cá nhân, và giải pháp hòa bình số. Diễn đàn Ngoại giao số giữa đại diện các bộ ngành, đơn vị cùng học sinh thảo luận về trách nhiệm công dân trong kỷ nguyên số.

Xuân Tùng (TTXVN)