'Bác sỹ cho mọi nhà' - giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động y tế cơ sở

Phù hợp với nhiều đối tượng

Để mọi người dân có thể tiếp cận với các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe có chất lượng ngay tại cơ sở, Chính phủ, Bộ Y tế và các địa phương đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm từng bước đầu tư, hoàn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, bổ sung, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, từng bước cải thiện chất lượng hoạt động của y tế cơ sở tại các địa phương. Các giải pháp này góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, điều trị, giảm tỷ lệ người bệnh chuyển tuyến, giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trên, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Giải pháp tư vấn, khám chữa bệnh từ xa tại tuyến y tế cơ sở "Bác sỹ cho mọi nhà" do Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) thực hiện là một trong những giải pháp như vậy.

"Bác sỹ cho mọi nhà" là một hệ thống hỗ trợ tư vấn, khám, chữa bệnh từ xa được phát triển dựa trên nền tảng web và ứng dụng trên điện thoại thông minh để tăng cường chất lượng tư vấn, khám, chữa bệnh tại tuyến cơ sở. Hệ thống tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân, đặc biệt là người dân ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số; góp phần nâng cao năng lực cho cán bộ y tế tại tuyến cơ sở.

Bác sỹ Nguyễn Thanh Hà, đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) cho biết: "Phần mềm có rất nhiều ưu điểm, được thiết kế dành cho nhiều nhóm đối tượng với các tính năng sử dụng khác nhau. Người dân có thể đặt lịch khám; kết nối với các bác sỹ trạm y tế xã thông qua tin nhắn, cuộc gọi có hình (video call) để được hỗ trợ về chuyên môn, thăm khám sức khỏe khi bệnh, không cần trực tiếp đến trạm y tế xã… Đồng thời, phần mềm tạo điều kiện cho cán bộ y tế xã miền núi có thể tham khảo ý kiến của đồng nghiệp tuyến trên, tham gia các cuộc họp, tập huấn trực tuyến để nâng cao năng lực chuyên môn, từ đó nâng cao khả năng tiếp cận khám, chữa bệnh có chất lượng cho người dân ngay tại trạm y tế xã, giảm tình trạng quá tải ở các cơ sở y tế tuyến huyện trở lên.

Từ tháng 12/2020, giải pháp này được triển khai thí điểm tại ba huyện thuộc ba tỉnh miền núi đặc biệt khó khăn là: Hoàng Su Phì (Hà Giang), Cao Lộc (Lạng Sơn), Ba Bể (Bắc Kạn) và ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đến nay, 537 đơn vị y tế tuyến cơ sở đã được đào tạo, kết nối cung cấp dịch vụ y tế từ xa cho người dân trên địa bàn ba tỉnh này. 

Mở rộng quy mô

Sau khi triển khai thí điểm thành công tại ba tỉnh Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc đã huy động thêm nguồn lực tài chính thông qua các dự án khác để tiếp tục hỗ trợ Bộ Y tế và các tỉnh mở rộng quy mô giải pháp y tế từ xa tuyến cơ sở. Từ tháng 11/2022, chương trình tiếp tục được triển khai mở rộng tại 5 tỉnh: Thừa Thiên - Huế, Quảng Ngãi, Bình Định, Đắk Lắk và Cà Mau.

Chương trình hỗ trợ cho mỗi tỉnh các thiết bị công nghệ thông tin, gồm: Một máy chủ đặt tại sở y tế; 15 bộ máy tính để bàn, camera, loa ngoài cho 15 trạm y tế xã vùng khó khăn tại địa phương; cài đặt, tạo tài khoản truy cập phần mềm "Bác sỹ cho mọi nhà" cho toàn bộ đơn vị y tế tuyến cơ sở (các bệnh viện tuyến huyện, trung tâm y tế huyện, phòng khám đa khoa khu vực và các trạm y tế xã/phường/thị trấn trên địa bàn tỉnh). Đồng thời, tổ chức đào tạo sử dụng và triển khai tư vấn khám chữa bệnh từ xa bằng phần mềm "Bác sỹ cho mọi nhà".

Ước tính, giai đoạn triển khai chương trình "Bác sỹ cho mọi nhà" ở 5 tỉnh nói trên sẽ có 2.000 cán bộ y tế tại hơn 800 đơn vị y tế cơ sở được đào tạo, kết nối cung cấp dịch vụ y tế từ xa và khoảng 7 triệu người dân được hưởng lợi từ chương trình.

Ông Nguyễn Trường Nam, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin cho rằng, việc triển khai phần mềm tư vấn, khám chữa bệnh từ xa tại tuyến y tế cơ sở do UNDP tài trợ là hoàn toàn phù hợp với định hướng của Bộ Y tế. Trong thời điểm hiện nay, chúng ta đang phải tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực y tế nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh trong giai đoạn bình thường mới. Việc triển khai, nhân rộng dịch vụ y tế từ xa (telemedicine) là rất đúng hướng. Người dân ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng ngay tại địa phương thông qua tư vấn của thầy thuốc tuyến trên. Không chỉ vậy, họ còn biết phòng ngừa bệnh tật.

Giải pháp tư vấn khám, chữa bệnh từ xa tuyến y tế cơ sở ứng dụng công nghệ 4.0 giúp giải quyết khoảng cách địa lý, tạo điều kiện cho cán bộ y tế xã miền núi có thể nâng cao năng lực chuyên môn.

Qua đánh giá của các chuyên gia và các địa phương, việc triển khai phần mềm tư vấn, khám chữa bệnh từ xa tại tuyến y tế cơ sở có kết quả bước đầu rất tốt; y tế địa phương đón nhận tích cực; người dân ủng hộ, tham gia có hiệu quả. Nhiều bà con dân tộc thiểu số được các bác sỹ tuyến cơ sở khám, chữa bệnh theo hướng dẫn, tư vấn của bác sỹ tuyến Trung ương nên rất tin tưởng, lan truyền nhiều người cùng sử dụng.

Ông Nguyễn Trường Nam hy vọng, chương trình "Bác sỹ cho mọi nhà" sẽ góp phần nâng cao chất  lượng khám chữa bệnh ở vùng khó khăn và chăm sóc tốt sức khỏe nhân dân".