Bưởi Diễn năm nay mất mùa, sản lượng chỉ bằng một nửa năm ngoái, cung không đủ cầu. Thế nhưng, nhan nhản trên các con phố Hà Nội nhiều loại bưởi được bán với bảng hiệu “bưởi Diễn xịn”, bưởi Diễn 100%”.

Bưởi Diễn mất mùa

Với diện tích khoảng 50 ha, bưởi Diễn được trồng trên đất Phúc Diễn, Phú Diễn, Minh Khai, huyện Từ Liêm (Hà Nội). Xuất phát điểm là trồng trên đất thổ cư, nhưng bởi tốc độ đô thị hóa, cây bưởi mất dần diện tích, buộc phải di chuyển ra đất nông nghiệp thuộc diện tích quy hoạch của địa phương. Đến nay, 2/3 diện tích bưởi Diễn đã cho quả.


Năm nay do thời tiết không thuận lợi, đúng thời điểm bưởi ra hoa thì gặp phải mưa muối nên hoa đợt một rụng hết, khi cho ra quả bói thì lại bị ruồi vàng bậu làm rụng quả, nên lượng bưởi năm nay chủ yếu là quả của hoa đợt hai. Chủ tịch Hội nông dân Phú Diễn, ông Phí Văn Chân, cho biết: “Năm nay, đầu năm mưa nhiều, lượng nước thừa, không khí ẩm nên bưởi thối cuống và rụng quả, trong khi đó thì người dân không che chắn được. Sản lượng năm nay thấp, giảm đi phân nửa”.

Người dân trồng bưởi ở Phú Diễn cho rằng năm nay mất mùa bưởi, so với năm ngoái thì lượng bưởi chỉ được một nửa. “Năm ngoái, vườn nhà tôi được khoảng 4.000 quả/5 sào, nhưng năm nay thì chỉ được khoảng 2.000 quả, quả cũng không đẹp mã, có nhiều quả ộp lắm” bà Trần Thị Mai một chủ vườn tâm sự.

Làng Phú Diễn những ngày sát Tết Nguyên đán, không còn cảnh tấp nập người người chở bưởi như mọi năm. Vườn bưởi khá đìu hiu, chỉ còn dư lại những quả ộp, kém chất lượng và vài quả to để chưng Tết. Ông Nguyễn Cương (xóm Đông, Phú Diễn) chia sẻ: “Như mọi năm, tầm này vào làng, hương bưởi chín sẽ thơm nức, nhưng năm nay mất mùa, bưởi ít hơn, không còn hàng để bán, mỗi nhà chỉ để dành một ít để ăn”.

Bưởi giả thương hiệu “Diễn”

Dù trên đất Diễn, bưởi đã giảm một nửa sản lượng, và tới giờ này trong các vườn đã hết trái, song trên thị trường vẫn có vô số lời mời chào “Bưởi Diễn chính hiệu” “Bưởi Diễn xịn”…

Theo ông Phí Văn Chân, trên địa bàn tồn tại hai giống bưởi Diễn chính, bưởi có vỏ màu vàng thậm (màu đồng) và bưởi màu vàng nhạt với loại tôm bưởi vàng sậm và tôm trắng xanh. Ông cũng cho rằng tràn lan bưởi bán trên thị trường không phải là bưởi trồng trên địa bàn, mà là giống bưởi xuất phát gốc từ Diễn nhưng được trồng trên đất vùng khác. Bưởi Diễn được bán trên thị trường với giá 25 ngàn đồng đến 35 ngàn đồng thì không thể là bưởi Diễn chính gốc, tôm bưởi trắng, lượng đường ít và không có mùi thơm đặc trưng của bưởi trồng trên đất Diễn.

Người dân ở Diễn hàng năm không chỉ trồng bưởi thành phẩm mà còn cắt chiết cành nhân giống bán cho vùng lân cận. Giống bưởi Diễn vì thế mà phát triển ở nhiều địa phương khác và cũng cho năng suất cao. Ông Nguyễn Mạnh Tiến (Minh Khai, Từ Liêm) chia sẻ: “Giống bưởi Diễn mà trồng ở Sơn Tây cho năng suất cao, có nắng nên màu vỏ bưởi còn đẹp hơn ở vùng này, nhưng chất lượng quả thì không thể sánh bằng vùng Diễn”.

Anh Trần Mạnh Đoàn (tổ 18, phường Phú Diễn) - một người trồng bưởi thành công cho hay: “Năm nay tôi thu hoạch được 6.000 quả trên 150 gốc, nhưng đã được đặt hàng và bán hết rồi. Bưởi Diễn năm nay nhìn chung mất mùa, bưởi khan hiếm, làm gì có bưởi bán hàng rong ngoài đường, và cũng không thể có giá rẻ được, một quả bưởi Diễn tại gốc nếu trồng trong đất thổ cư có giá 70 - 80 ngàn đồng, trồng ngoài ruộng thì tầm 55 - 65 ngàn đồng. Bưởi Diễn bán tràn lan chỉ là hàng nhái thôi”.

Thương hiệu bưởi Diễn sẽ về đâu khi một mặt phải cạnh tranh với nhiều thương hiệu bưởi nổi tiếng, mặt khác còn có những loại bưởi mang tên “Diễn” nhưng kém chất lượng đang trà trộn làm mất niềm tin người tiêu dùng. Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ Tổng hợp Phú Diễn (cũ) được sự chỉ đạo của Đảng ủy Phú Diễn đã xây dựng thương hiệu cho bưởi Diễn và được cấp giấy chứng nhận thương hiệu, nhưng việc xâm lấn và “nhái” thương hiệu thì vẫn chưa được kiểm soát. “Vẫn chưa có gia đình nào xây dựng được thương hiệu bưởi Diễn cụ thể, cũng không có tem mác gì để chứng nhận nó như các loại bưởi Da xanh hay Phúc Trạch. Thương hiệu là ở trong lòng người tiêu dùng, giả hay thật cũng chỉ mong chờ vào niềm tin và kinh nghiệm chọn lựa của người dân mà thôi” anh Trần Mạnh Đoàn chia sẻ.

Năm nay mất mùa nhưng người dân Phú Diễn vẫn mặn mà với nghề, họ đã bắt đầu phun tưới chuẩn bị cho đợt ra hoa mới. Hội nông dân Phú Diễn mở nhiều lớp tập huấn kĩ thuật, vận động người trồng giữ diện tích đã có, nhân rộng các gốc bưởi quý, đảm bảo chất lượng và giữ vững thương hiệu. “Xây dựng thương hiệu và những bước cụ thể đưa thương hiệu đến với người tiêu dùng là việc cần làm trong tương lai để phát triển nghề trồng bưởi Diễn” - ông Phí Văn Chân quả quyết.

Bài và ảnh: Nguyễn Lộc