“Làm nghề tẩm quất - giác hơi rong, tôi cũng gặp một số người “mời mọc” quan hệ tình dục. Ví như, tôi đang đi ngoài đường thì có một phụ nữ (khoảng 40- 45 tuổi) kêu vào, tự cởi đồ ra và hỏi có quan hệ tình dục không. Một số đàn ông đồng tính luyến ái cũng đề nghị như vậy…”, anh P.V. C., 25 tuổi, ở TP Hồ Chí Minh, tâm sự về đời sống tình dục của một lao động di cư từ nông thôn ra thành thị.
Nhân viên y tế chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân AIDS tại Khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện đa khoa tỉnh Lai Châu. Ảnh: Dương Ngọc – TTXVN |
Với anh T.V. P., một người xuất thân từ một gia đình nông thôn ở miền Bắc, đang làm thợ sơn kiêm nghề xe ôm tại Hà Nội thì lại tỏ ra khá “lành nghề” trong việc quan hệ và môi giới gái mại dâm cho khách đi xe ôm. “Là dân chạy xe ôm nên cũng phải biết chỗ để còn đưa khách đi chứ”. Anh P. còn cho biết, bản thân đã quan hệ tầm trên dưới 30 lần với gái mại dâm do xa nhà lâu.
Theo bà Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển xã hội, anh C., anh P. chỉ là một trong nhiều lao động di cư mà các cán bộ của viện đã phỏng vấn trong quá trình “Nghiên cứu định tính về nhận thức, thái độ và đời sống tình dục của những người lao động di cư tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh” (công bố năm 2010). “Mại dâm xảy ra ở một bộ phận người lao động di cư, nghĩa là họ đi tìm kiếm dịch vụ mại dâm để giải quyết nhu cầu sinh lý và tâm lý, hoặc là họ là người được đề nghị cung cấp dịch vụ mại dâm để lấy tiền. Trong khi đó, phần lớn lao động di cư không hiểu hoặc hiểu rất sơ sài về sức khỏe và an toàn tình dục”, bà Hồng khẳng định.
Điều đáng lưu ý hơn cả là nhiều nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, lao động di cư có gia đình thường không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục với bạn đời của mình. Vì vậy, nếu HIV xâm nhập vào nhóm người lao động di cư thì khả năng bùng phát dịch HIV trong cộng đồng rất cao. “Thực tế, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ nhiễm HIV tập trung cao ở nhóm lao động di cư; một số xã ở Thái Bình đã có hiện tượng gia tăng tỷ lệ dân số nhiễm HIV sau khi địa phương đó có nhiều người dân đi làm ăn xa trở về”, ông Bùi Đức Dương, Phó Cục trưởng, Cục Phòng chống HIV/AIDS, cho biết.
Nguy cơ bùng phát dịch HIV ra cộng đồng cũng không chỉ gói gọn trong nhóm lao động di cư. Dịch HIV rất dễ xâm nhập vào mọi giới, trong xã hội, trong đó có giới trẻ. Nghiên cứu các hành vi tình dục nguy cơ và bắc cầu trong thanh niên (18- 29 tuổi) ở Hải Phòng, của BS Dương Công Thành (Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ) và cộng sự đã chỉ ra rằng có một tỷ lệ đáng kể nam giới cũng như nữ giới đang đóng vai trò bắc cầu lây nhiễm HIV từ những nhóm nguy cơ cao trong cộng đồng. Nhiều người trong số họ không biết làm thế nào để bảo vệ mình khỏi hậu quả các hành vi tình dục không an toàn, trong đó có lây nhiễm HIV.
Từ tháng 1- 9/2011, cả nước có thêm 9.121 ca nhiễm HIV, trong đó có 3.723 bệnh nhân AIDS và 1.394 người tử vong. Tỷ lệ người nhiễm HIV bị lây truyền qua đường máu chiếm tỷ lệ cao nhất, tương đương 48,5%, lây truyền qua đường tình dục chiếm 39,9%, lây truyền từ mẹ sang con chiếm 2,4%... Như vậy, so với cùng kỳ năm 2010 thì tỷ lệ nhiễm HIV lây qua đường tình dục tăng khoảng 9,5%. |
Lo ngại về vấn đề dịch HIV có thể bùng phát qua các hành vi quan hệ tình dục không an toàn, một đại diện Cục Phòng chống HIV/AIDS cũng chia sẻ: “Sự chuyển đổi hình thái nhiễm HIV theo xu hướng lây nhiễm qua quan hệ tình dục gia tăng làm khó khăn hơn khi triển khai các biện pháp phòng, chống lây nhiễm HIV. Điều này cũng sẽ tác động đến nhiều người hơn và nguy cơ lây lan dịch ra cộng đồng sẽ cao hơn. Bằng chứng là, trong thời gian gần đây, tỷ lệ phụ nữ trong tổng số người nhiễm HIV được phát hiện ngày càng tăng. Vào những giai đoạn đầu của vụ dịch, cứ 100 người nhiễm HIV, chỉ có 14 người là phụ nữ nhưng nay con số này tăng lên gần 40 người”.
Bởi vậy, bên cạnh việc tập trung cho nhóm nguy cơ cao (tiêm chích ma túy, mại dâm) thì công tác phòng, chống HIV/AIDS cần hướng tới những nhóm đối tượng cụ thể như giới trẻ hoặc nhóm người lao động di cư… Việc giáo dục để những nhóm đối tượng tiềm ẩn nhiều nguy cơ này sử dụng bao cao su, không chỉ khi quan hệ mại dâm mà với tất cả các bạn tình là một việc làm rất cấp thiết. Có như vậy mới có thể phòng tránh sự lan truyền rộng hơn của dịch HIV/AIDS.
Phương Liên