Ký cam kết nói “không” với phong bì, cán bộ y tế vẫn nói “có”

5 bệnh viện lớn tại Hà Nội (BV Việt - Đức, BV Bạch Mai, BV E, BV K và BV Phụ sản Trung ương) vừa ký cam kết với Bộ Y tế về việc triển khai Quy tắc ứng xử nâng cao y đức, trong đó có tiêu chí cán bộ y tế nói không với phong bì khiến nhiều người vui mừng, hy vọng. Tuy nhiên, nếu hình thức triển khai chỉ dừng ở mức hô hào thì e rằng cuộc vận động này rồi sẽ lại “đầu voi đuôi chuột”.

Ảnh mang tính minh họa.

Thực tế tại chính những bệnh viện được chọn làm “điểm” triển khai Quy tắc ứng xử nâng cao y đức, phóng viên vẫn nhận được những lời phàn nàn của người bệnh về thái độ gắt gỏng, sự “vòi vĩnh” hoặc “vô tư” nhận phong bì của nhân viên y tế.

“Anh trai tôi vừa được phẫu thuật tại BV Việt - Đức. Trước khi mổ gia đình tôi đưa phong bì 2.000.000 đồng cho một cán bộ của kíp mổ. Khi anh tôi về phòng, chúng tôi cũng có phong bì cho điều dưỡng, Trưởng khoa đó”, chị Nguyễn Thanh Hà, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội khẳng định.

Chị Hà còn cho hay, chị đã phải tham khảo “giá” khắp lượt những bệnh nhân đã từng phẫu thuật nằm cùng phòng với người anh trai. “Mức đưa phong bì khá đa dạng, từ 1.000.000 – 5.000.000 đồng, tùy hoàn cảnh từng gia đình nhưng bệnh nhân nào cũng phải lo khoản này. Cứ người đi trước mách nước cho người đi sau. Khổ nhất là có trường hợp một cháu gia đình khó khăn, cách Hà Nội đến 800 km, thế nhưng chị của cháu bé vẫn phải chạy vay khắp nơi, lo lắng để có được khoản tiền biếu kíp mổ”, chị Hà chia sẻ.

Còn tại BV K, ngay tại thời điểm diễn ra Hội nghị triển khai thực hiện Quy tắc ứng xử nâng cao y đức (12/10), chị Phan Thu Hồng, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La, bức xúc phản ánh: “Riêng tôi không thể tin rằng ngành y tế sẽ thực hiện hiệu quả việc nói không với phong bì. Thực tế là tôi và những người bệnh khác đang phải khổ sở vì vấn nạn này”.

Thái độ rất gay gắt, chị Hồng nói: “15 giờ 45 phút, cán bộ ở Phòng siêu âm đã nói hết giờ siêu âm. Nghe theo lời khuyên của một số người, tôi đưa 100.000 đồng cho nhân viên y tế thì được siêu âm ngay. Nhưng tới khi sang phòng xét nghiệm, lúc 16 giờ hơn, thì tôi lại gặp tình trạng tương tự. Một cán bộ y tế ở đó đã gợi ý rằng, cô muốn lấy kết quả xét nghiệm sớm thì đưa tiền cho người này người kia”, chị Hồng ấm ức.

Không bị “ép” vào tình huống phải đưa phong bì cho cán bộ y tế như chị Hồng, song chị N. quê ở Ba Vì, Hà Nội, đang điều trị xạ trị tại BV K và một số người bệnh khác cũng vẫn phải đưa tiền cho cán bộ y tế. “Với những người bệnh nằm điều trị như chúng tôi thì chẳng có BS nào vòi vĩnh phải đưa phong bì đâu. Chúng tôi đều tự nguyện cả, người mới hỏi người cũ, mổ thì 1.500.000 - 2.000.000 đồng cho cả kíp mổ, còn khi tiêm thì cứ đút 10.000 - 20.000 đồng vào túi áo điều dưỡng”, chị N., dè dặt cho biết.

“Con sâu bỏ rầu nồi canh?”

Khi nghe phóng viên thuật lại một trong số những câu chuyện nói trên, ông Trần Văn Thuấn, Phó giám đốc BV K, thừa nhận: “Có thể đâu đó còn tình trạng “con sâu bỏ rầu nồi canh, ở tình trạng quá tải như BV K thì quả thực rất khó kiểm soát”.

Là 1 trong 5 BV được chọn thí điểm nên theo như ông Thuấn cho biết thì BV K đang cố gắng hết sức để từng bước đẩy lùi nạn phong bì trong BV. “Sau lễ phát động, các cán bộ chủ chốt các khoa, phòng sẽ về thông báo tinh thần cuộc vận động này cho các cán bộ đơn vị mình. Ban chỉ đạo cuộc vận động tại BV sẽ thường xuyên kiểm tra, giám sát tại các đơn vị. Tuy nhiên, đây là việc cần phải làm từng bước”, ông Thuấn cho hay.

Tại “Hội nghị Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Quy tắc ứng xử nâng cao y đức tại BV Việt - Đức”, ngày 13/10, tại Hà Nội, ông Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt Đức cho rằng: “Không một nhân viên y tế nào chỉ vì phong bì mà ảnh hưởng đến chất lượng điều trị. Vì vậy, tốt nhất là người nhà bệnh nhân không đưa phong bì cho cán bộ y tế”.

BV Việt - Đức nhiều năm nay đã thực hiện việc tuyên truyền, phổ biến thực hiện vấn đề nâng cao y đức, trong đó có việc nghiêm cấm cán bộ nhận phong bì của người bệnh. “Tôi chẳng thể nào quản được việc bệnh nhân đến nhà cán bộ y tế khi ngoài giờ hành chính. Còn trong bệnh viện, tôi đã từng đuổi việc một nhân viên vì nhận phong bì của bệnh nhân. Theo tôi, nếu thu nhập của BS khoảng 20 triệu đồng, của điều dưỡng từ 13 – 14 triệu đồng thì đảm bảo bệnh nhân bắt cán bộ chắp tay, đi giật lùi thì họ cũng làm”, ông Quyết quả quyết nói.

Vì vậy, theo ông Quyết, để hoạt động nâng cao y đức đạt hiệu quả không mang tính hình thức thì cần phải đổi mới cơ chế tài chính BV, tích cực tuyên truyền, nâng cao đời sống cho cán bộ y tế, đồng thời phải có biện pháp xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Góp gió chưa chắc đã thành bão “Triển khai Quy tắc ứng xử nâng cao y đức, trong đó có tiêu chí cán bộ y tế nói không với phong bì thực sự là một bài toán khó, cần rất nhiều giải pháp đồng bộ. Do đó, trước mắt chúng tôi sẽ triển khai theo hướng lấy “xây” để “chống”, góp gió thành bão”, bà Trần Thị Thanh Tâm, Phó Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam, khẳng định. Theo bà Trần Thị Thanh Tâm, y tế là một ngành đặc thù, có tính nhạy cảm cao trong xã hội. Trong điều kiện hiện nay, tại các bệnh viện nhất là bệnh viện tuyến Trung ương thường xuyên quá tải, trong khi cơ chế quản lý BV thực hiện, chính sách đãi ngộ đối với cán bộ, nhân viên còn chưa tương xứng... Vì vậy, rất dễ nảy sinh những sai phạm, tiêu cực, nhất là trong giao tiếp, ứng xử của nhân viên y tế với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. “Điều này đã phần nào ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh, làm phai mờ hình ảnh tốt đẹp của người thầy thuốc trong nhân dân. Từ đó, dẫn đến những suy nghĩ, lời nói, hành vi thiếu tôn trọng đối với người thầy thuốc”, bà Tâm chia sẻ. Chính vì thế, để bảo vệ hình ảnh của người thầy thuốc trong nhân dân, Công đoàn ngành y tế đã triển khai xây dựng điểm về thực hiện Quy tắc ứng xử nâng cao y đức trong 5 bệnh viện trung ương, trong đó có tiêu chí nhân viên y tế “Nói không với phong bì”. Nhưng bà Tâm cho rằng, việc áp dụng các chế tài xử phạt cán bộ y tế nhận phong bì là rất khó. Do đó, tại thời điểm này Bộ Y tế chú trọng công tác vận động, kêu gọi lương tâm, trách nhiệm và sự vượt lên chính mình của cán bộ ngành y. Ngoài ra, Bộ Y tế sẽ tiến hành kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất việc triển khai Quy tắc ứng xử nâng cao y đức tại 5 bệnh viện “điểm”. Theo bà Tâm, nếu chỉ cứ vận động suông, kiểm tra giám sát chỉ để rút kinh nghiệm thì e rằng cuộc vận động triển khai Quy tắc ứng xử nâng cao y đức trong BV, trong đó có tiêu chí nói không với phong bì, e rằng sớm muộn cũng rơi vào “cảnh đầu voi đuôi chuột”. Bởi một lẽ, việc đưa và nhận phong bì giờ đã là một thông lệ, “ngọn gió nhỏ” không thể thành “bão” để lay chuyển được lương tâm của một bộ phận không nhỏ cán bộ nhân viên y tế còn thờ ơ, vô cảm, trước nỗi đau của người bệnh. P.L

Phương Liên

Chia sẻ: