Hàng rào đường sắt, bài học đắt giá

Hơn 124 km hàng rào ngăn cách đường bộ và đường sắt ở nhiều địa phương đã xây dựng xong nhưng không phát huy tác dụng như mong muốn trong đảm bảo an toàn giao thông (ATGT), gây lãng phí.

Bất cập chồng bất cập

Cách đây ít lâu, trên một số phương tiện thông tin đại chúng đã phản ánh thực trạng các vị trí hàng rào ngăn cách giữa đường bộ và đường sắt để đảm bảo trật tự ATGT ở nhiều địa phương đang bị người dân địa phương tự ý cắt ra để làm lối đi. Sự việc này đã gây lãng phí đầu tư, thậm chí gia tăng nguy cơ TNGT tại các điểm cắt.

Bên cạnh đó, theo nhiều cuộc khảo sát mới đây của Cục Đường sắt Việt Nam (ĐSVN), thiết kế thi công các hàng rào cũng đang bộc lộ nhiều bất cập dễ gây che khuất tầm nhìn và mất ATGT.

Đường gom tại đường Mạc Thị Bưởi, TP Nam Định.

Hàng rào hộ lan ngăn cách đường sắt và đường bộ trên QL 1A cũ qua thị trấn Văn Điển, huyện Thường Tín và Phú Xuyên (Hà Nội), cứ đến đoạn đường ngang dân sinh vào nhà dân thì... để trống, chỉ rào những đoạn không ai đi đến. Tại khu vực này, các đường ngang dân sinh san sát, thậm chí cứ khoảng 5 m lại có một đường ngang, nên tỷ lệ thuận với nó là những “lỗ thủng” hàng rào để người và phương tiện qua lại.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi thi công đoạn hàng rào này, đơn vị thi công đã vấp phải sự phản đối của các hộ dân sinh sống bên kia đường sắt vì họ sợ mất lối đi. Thậm chí ngay sau khi rào xong, nhiều đối tượng đã phá rào, làm lối đi qua đường sắt vào nhà.

Thực trạng này cũng xảy ra tại các đoạn hàng rào qua đường sắt qua các tỉnh Nam Định, Hà Nam, Phú Thọ... Tại tuyến đường sắt lý trình km 79+ 612, km 90+931 và km91+600 qua tỉnh Nam Định, chúng tôi cũng ghi nhận những đoạn hàng rào bị cắt nham nhở theo kiểu “cài răng lược”.

Nguy hiểm hơn cả là những cọc đỡ hàng rào vẫn được để lại chắn ngang lối đi rất nguy hiểm cho các phương tiện qua lại vào ban đêm khi những điểm này không có đèn chiếu sáng. Và tất cả những điểm này đều chưa có đường gom.

Một bất cập nữa đối với hàng rào hộ lan hiện nay là rào quá cao, khoảng 1,5 m đã che tầm nhìn người đi đường, thậm chí che mất biển báo hiệu đường sắt.

Theo quy định, cách 50 m vào đến đường ngang, các hàng rào phải được hạ dần độ cao về không, nhưng tất cả đều không thi công đúng quy trình và thiết kế, vừa gây lãng phí lại mất ATGT. Đặc biệt tại vị trí đường ngang giao cắt với đường sắt ra đường bộ và tại phạm vi đường cong của đường bộ, nhiều biển báo đường bộ cũng đã bị hàng rào che khuất, gây khó khăn rất lớn cho người tham gia giao thông.

Bài học thực tế

Tác dụng của đường gom đã được minh chứng tại thị trấn Bình Mỹ, Bình Lục, Hà Nam. Đầu năm nay, Tổng Công ty ĐSVN và Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đã khánh thành công trình đảm bảo ATGT đường sắt, hàng rào đường gom từ km 67+520 đến km 68+150 tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh.

Đây là địa phương có số đường ngang qua đường sắt cao nhất cả nước (9,95 đường ngang/1 km đường sắt). Năm 2011, Hà Nam xảy ra 36 vụ TNGT đường sắt, làm chết 19 người và bị thương 26 người, đứng thứ 3 về số vụ TNGT đường sắt trong 34 tỉnh, thành có đường sắt đi qua, trong đó có nhiều vụ xảy ra tại đường ngang bất hợp pháp.

Khi công trình đường gom được đưa vào sử dụng, TNGT tại những đường ngang ở Hà Nam đã giảm đáng kể, không có tình trạng người dân phá rào để làm lối đi. Và một đường gom tại đường Mạc Thị Bưởi, TP Nam Định cũng đang phát huy tác dụng rất tốt, xử lý triệt để nạn phá hàng rào.

Mới đây, Bộ GTVT đã có văn bản yêu cầu Tổng cục ĐBVN và TCT ĐSVN với chức năng chủ đầu tư các dự án xây dựng hàng rào ngăn cách đường sắt và đường bộ, phải sửa chữa những tồn tại trên.

Tại những đoạn đã thi công xong, đơn vị chủ đầu tư phải khảo sát hạ thấp độ cao hàng rào. Dịch chuyển hàng rào cách mép thảm nhựa 0,5 m theo đúng thiết kế. Hiện còn hơn 165 km chưa thi công hàng rào, Bộ yêu cầu dừng thi công. Tại những vị trí qua khu dân cư chưa đóng được đường ngang dân sinh, cần nghiên cứu đề xuất bổ sung xây dựng đường gom và thực hiện theo nguyên tắc làm đường gom trước, rào hộ lan sau.

Khi chưa làm được đường gom thì không đầu tư làm hàng rào. Đây là một động thái tích cực, đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Thành Hiển