ĐBSCL: Ứng phó và thích nghi với biến đổi khí hậu - Bài 2: Từ nhiều phía, mặn xâm nhập Bán đảo Cà Mau

Nếu như vùng Tứ giác Long Xuyên bị tác động và xâm nhập mặn bởi nước biển Tây Nam, biên độ nước sông Hậu xuống thấp vào mùa khô thì vùng Bán đảo Cà Mau bị tác động bởi hai phía chế độ thủy triều biển Tây Nam và Biển Đông.

Tại cửa sông Cái Lớn thuộc huyện An Minh, An Biên và U Minh Thượng trực tiếp ảnh hưởng triều từ biển Tây Nam như các rạch: Xẻo Nhào, Xẻo Rô, Xẻo Quao, Xẻo Bần... Nhưng trên tuyến đê biển dài 37 km của 6 xã huyện An Minh này chỉ có cống Kim Quy được xây dựng hoàn chỉnh để ngăn mặn, còn lại đắp đập tạm.

Do đó, không những tác động nước dâng từ biển Tây Nam với huyện An Minh mà cả vùng Bán đảo Cà Mau cũng bị ảnh hưởng từ sông Cái lớn chảy thẳng tới tỉnh Hậu Giang, sâu vào đất liền 35 đến 40 km đến hạ nguồn kênh xáng Xà No và vùng lân cận thuộc bán đảo Cà Mau như Long Mỹ (Hậu Giang), Phước Long, Hồng Dân (Bạc Liêu), Thới Bình, U Minh (Cà Mau)…

Anh Võ Hoàng Việt, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện An Minh cho biết: Chương trình ứng phó và thích nghi với BĐKH của tỉnh Kiên Giang đang triển khai họp dân, trưng cầu và lấy ý kiến bố trí lại toàn bộ tuyến dân cư ven biển… Mặt khác huyện đã xây dựng phương án tránh bão, đối phó nước biển dâng cao để bảo vệ dân, tàu thuyền đánh cá và tài sản của dân được an toàn. Đặc biệt là sự phối hợp với tất cả các ban, ngành, đoàn thể huyện An Minh để lo cho dân bảo vệ sản xuất khi biến đổi khí hậu xảy ra bất thường, nhất là nước dâng, bão tố…

Anh nông dân vùng Đông Hồ (thị xã Rạch Giá - Kiên Giang) đang tận dụng hồ kiệt nước để sinh hoạt và tưới màu.


Để ứng phó với biến đổi khí hậu, trước mắt, huyện An Minh quy hoạch tổng thể lại cây trồng vật nuôi như đất trồng lúa kết hợp với nuôi tôm, đất nhiễm mặn chuyên tôm và đất canh tác hai vụ lúa. Đặc biệt, huyện đã triển khai các giống lúa có khả năng chịu mặn cao để đối phó với xâm nhập mặn ngày càng sâu như giống lúa OM .2517- KG, OM 6976… đã được trồng mùa qua và năng suất khá cao.

Các tỉnh vùng Bán đảo Cà Mau còn khó khăn hơn khi đối phó với xâm nhập mặn, vì không chỉ xâm nhập mặn từ biển Tây Nam mà còn bị ảnh hưởng từ các con sông theo chế độ thủy triều Biển Đông. Vùng Bán đảo Cà Mau ngọt hóa trở thành mặn hóa diện rộng, xâm nhập mặn. Hiện trạng không phải là vào sâu đất liền hàng chục km như phía biển Tây Nam mà đã ở quy mô toàn tỉnh, toàn vùng.

Trong đó dẫn nước biển sâu vào đất liền từ Biển Đông có các cửa sông như Mỹ Thanh (Sóc Trăng), Gành Hào (Bạc Liêu), Bảy Háp, Bồ Đề (Cà Mau)…Nguyên nhân chính là hệ thống thủy lợi bất cập, diện tích nuôi tôm sú thiếu quy hoạch, diện tích rừng bị thu hẹp… và khi nước biển dâng ngày càng cao và nước sông Hậu xuống thấp đã tác động gây ra hậu quả khó lường...

Mùa khô 2011 này đã minh chứng, các con sông như sông Đốc, sông Trẹm, sông Gành Hào, Bảy Háp và các kênh rạch nối liền các dòng sông này tại địa phận tỉnh Cà Mau được mặn hóa hoàn toàn. Tỉnh Bạc Liêu mặn hóa ít nhất cũng trên 2/3 diện tích ở các dòng sông và kênh rạch vào mùa khô 2011.

Như vậy, trên 300.000 ha đất trồng lúa của Cà Mau thập niên 80 của thế kỷ 20 đã chuyển dịch tự phát sang nuôi tôm trên 240.000 ha, trong đó chủ yếu là nuôi quảng canh cải tiến và nuôi kết hợp lúa tôm, rừng tôm và chuyên tôm. Bạc Liêu cũng phải chuyển gần 120.000 ha đất nuôi tôm quảng canh cải tiến và nuôi kết hợp lúa - tôm và chuyên tôm…

Các dòng sông theo chế độ thủy triều Biển Đông và Tây xâm nhập làm nhiều huyện với hàng chục ngàn ha đất trồng lúa của tỉnh Hậu Giang, Kiên Giang trong vùng ngọt hóa Bán đảo Cà Mau cũng bị xâm nhập mặn, phải bố trí lại cơ cấu cây trồng vật nuôi… Hiện tại các dòng sông, kênh rạch vào tháng 3/2011 đã mặn hóa gần như toàn bộ Bán đảo Cà Mau.

Quốc Thái - Lê Hiền

Bài 3: U Minh Hạ bốn bề là nước mặn

Nguy cơ xâm mặn với Tứ giác Long Xuyên
Nguy cơ xâm mặn với Tứ giác Long Xuyên

Biến đổi khí hậu đã tác động ngày càng rõ nét ở Đồng bằng sông Cửu Long, nước biển dâng, mưa trái mùa bất thường, khô hạn và mặn đã xâm nhập sâu và tăng cao.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN