Việc tôn vinh, đãi ngộ tương xứng với thành tích đóng góp cũng như tạo điều kiện tốt hơn trong công tác cho chị em là những yếu tố cần thiết để những nhà khoa học nữ nuôi dưỡng ngọn lửa đam mê nghiên cứu.
PGS.TS Lê Thị Thanh Nhàn, Phó hiệu trưởng trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên tâm sự: “Đối với phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ đã có gia đình, NCKH là rất gian lao. Phụ nữ chúng tôi dẫu có say mê đến đâu, có năng lực rất tốt mà không được gia đình, đặc biệt là chồng con chia sẻ và ủng hộ thì không thể nghiên cứu được. Vì vậy, khi đánh giá một kết quả khoa học, cần phải có sự trân trọng hơn khi người nghiên cứu là nhà khoa học nữ”.
Chị Nhàn cũng cho rằng muốn khuyến khích được các bạn trẻ, các bạn nữ làm NCKH cơ bản, cần có cơ chế chính sách tương ứng. Theo chị Nhàn, lớp trẻ làm khoa học ngày nay rất năng động. “Cũng vẫn với niềm say mê như chúng tôi ngày trước, nhưng nếu không có những chính sách thu hút nhất định, thì họ có thể từ bỏ con đường khoa học”, chị Nhàn nói.
Với PGS.TS Lê Thị Thanh Nhàn, Quỹ phát triển khoa học công nghệ quốc gia ra đời đã ủng hộ chị và đồng nghiệp rất nhiều để yên tâm làm khoa học cơ bản. Chị Nhàn cũng mong sẽ có nhiều giải thưởng cho phụ nữ hơn nữa và có nhiều quỹ hỗ trợ cho phụ nữ NCKH hơn nữa để khoa học cơ bản Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới.
Nhằm mục đích khen thưởng, động viên thành tích, khuyến khích các cá nhân và tập thể phụ nữ tài năng thuộc các lứa tuổi, các lĩnh vực công tác, ngành nghề, để phát huy khả năng, sức sáng tạo, không ngừng vươn lên học tập, nghiên cứu và lao động xây dựng đất nước, Quỹ Giải thưởng tài năng nữ đã được thành lập theo Quyết định 1842/QĐ-BNV và chính thức ra mắt trong dịp 8/3 năm nay. Chính phủ đã cấp 10 tỷ đồng cho Quỹ làm kinh phí ban đầu.
“Quỹ ra đời sẽ hỗ trợ tốt hơn cho phụ nữ nói chung, trong đó có phụ nữ làm khoa học”, PGS.TS Vũ Thị Thu Hà, một trong hai chủ nhân của Giải Kovalevskaia năm 2012 tin tưởng và kỳ vọng.
Song song với việc đẩy mạnh hoạt động vinh danh đóng góp của các chị em, theo nhiều nhà khoa học nữ, để hỗ trợ phụ nữ NCKH, nên tạo cơ hội sớm cho phụ nữ khi họ còn rảnh rỗi. Đồng thời, liên quan đến việc đào tạo lại, các chị cũng đề xuất Nhà nước nên ưu tiên việc đào tạo này phải được sắp xếp vào những thời điểm mà phụ nữ dễ đón nhận cơ hội.
Hội LHPNVN nhiều năm qua đã sát cánh cùng chị em vượt qua những thách thức lớn khi làm khoa học. Bên cạnh một hoạt động nổi bật là duy trì tốt việc trao giải thưởng Kovalevskaia hàng năm vào mỗi dịp 8/3, trao giải thưởng phụ nữ Việt Nam vào 20/10; tuyên dương, tặng bằng khen cho các nữ thủ khoa trong các kỳ thi tuyển sinh vào đại học. Theo bà Hoàng Thị Ái Nhiên, Phó Chủ tịch TƯ Hội, một trong 3 khâu đột phá được Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XI xác định là: Xây dựng được cơ chế qui định trách nhiệm của Hội trong công tác cán bộ nữ và chính sách phát triển nguồn nhân lực nữ.
Theo lãnh đạo TƯ Hội, nhiệm kỳ tới, Hội LHPNVN tiếp tục phát động thực hiện phong trào thi đua “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”; duy trì, nâng cao chất lượng Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam, Giải thưởng Kovalevskaia, tuyên dương nữ sinh thủ khoa khi thi vào các trường đại học; xây dựng và phát triển Quỹ Giải thưởng Tài năng nữ; tổ chức “Ngày phụ nữ sáng tạo” ở cấp Trung ương, tỉnh/thành, và “Ngày hội gia đình hạnh phúc” ở các cấp Hội.
Trung ương Hội cũng cho biết, sẽ tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức về giới, bình đẳng giới và tham mưu đề xuất với Đảng trong thực hiện Nghị quyết số 27 (khóa X) về xây dựng đội ngũ trí thức thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; đề xuất tăng tuổi làm việc đối với nữ trí thức và nữ quản lý lãnh đạo.
“Đảng, Chính phủ cần quan tâm cho cơ chế, chính sách, phát huy luật bình đẳng giới để phụ nữ có điều kiện phát triển, từng chị em có thể vượt qua những khó khăn mang tính đặc thù của phụ nữ. Khi đội ngũ nữ trí thức phát huy vai trò, đặc biệt là phụ nữ làm khoa học, thì những công trình họ nghiên cứu, ứng dụng sẽ đem lại những giảm nghèo bền vững cho phụ nữ ở nông thôn và hải đảo”, bà Trần Thanh Bình, Phó Chủ tịch TƯ Hội LHPNVN tin tưởng.
Mạnh Minh