05:06 01/05/2011

"Virút" nợ công có nguy cơ biến thể

Tạm lắng trong những tháng đầu năm 2011, “bệnh” nợ công đã tái bùng phát ở Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone)...

Tạm lắng trong những tháng đầu năm 2011, “bệnh” nợ công đã tái bùng phát ở Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) với những dấu hiệu nguy hiểm hơn: Bồ Đào Nha ngày 6/4 đã phải xin cứu trợ từ Liên minh châu Âu (EU); nền kinh tế thứ tư trong khu vực là Tây Ban Nha cũng "hắt hơi, sổ mũi"; Hy Lạp có nguy cơ phải cơ cấu lại nợ công dù đã được EU và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hỗ trợ tài chính.

Gói cứu trợ 80 tỷ euro (116 tỷ USD) dành cho Bồ Đào Nha đã được EU và IMF thông qua nhanh chóng, song các bên tham gia kế hoạch cứu trợ thứ ba trong khuôn khổ Cơ chế bình ổn tài chính châu Âu (EFSF) này đang vướng phải "mớ bòng bong".

Một mặt, họ phải chạy đua với thời gian để đi đến thỏa thuận cứu trợ Bồ Đào Nha trước trung tuần tháng 6 tới, nếu không nước này sẽ rơi vào vòng xoáy vỡ nợ công với khoản nợ gần 5 tỷ euro đáo hạn, Mặt khác, họ phải vượt qua chướng ngại là sự phản đối của phe đối lập ở Bồ Đào Nha đối với mọi thỏa thuận cứu trợ kèm theo điều kiện cắt giảm chi tiêu nhà nước. Chưa kể việc đảng "Người Phần Lan đích thực" ở Phần Lan, một thành viên Eurozone, tuyên bố sẽ phong tỏa kế hoạch cứu trợ Bồ Đào Nha nếu họ tham gia chính phủ mới – một tín hiệu không thể phớt lờ bởi bất kỳ gói cứu trợ nào cũng cần nhận được sự đồng thuận của 17 nước thành viên Eurozone, và một kế hoạch cứu trợ không có sự tham gia của Phần Lan đồng nghĩa Eurozone phá vỡ cam kết "làm mọi việc để bảo vệ đồng tiền chung châu Âu", đồng thời có thể gây hoảng loạn trên các thị trường tài chính.

Với Tây Ban Nha, tuy nợ công của nước này mới chỉ vượt ngưỡng an toàn 60% GDP theo quy định của EU, song con số 639 tỷ euro là mức nợ công cao nhất mà Mađrít phải gánh chịu trong 11 năm qua. Quốc gia này cũng đang đau đầu với nỗi lo nợ tư nhân từ các khoản vay của công ty và hộ gia đình, hiện lên đến 170% GDP và nợ xấu tại các ngân hàng tăng hơn 6,1%, lên 110,7 tỷ euro trong tháng 1 năm nay, cao nhất trong 16 năm qua. Nếu Tây Ban Nha nhiễm “virút” nợ công, tiền cứu trợ dành cho Mađrít sẽ lớn hơn tổng số tiền cứu trợ Hy Lạp, Ailen và Bồ Đào Nha gộp lại và sẽ vượt ngưỡng giải ngân của các quỹ cứu trợ hiện có của EU.

Còn Hy Lạp đang ở trong thế "tiến thoái lưỡng nan". Quốc gia Nam Âu này đang "gánh" khoản nợ 325 tỷ euro, gần gấp đôi mức mà giới phân tích nhận định là Aten "có thể kham được". Nhiều nhà phân tích gợi ý Hy Lạp cơ cấu lại một nửa số nợ hiện nay, tập trung vào các chủ nợ tư nhân để khôi phục kinh tế trong vòng 15-20 năm tới. Tuy nhiên, giải pháp này khó khả thi vì EU đã cam kết không thanh toán cho bất kỳ chủ nợ tư nhân nào trước năm 2013. Trong bối cảnh kinh tế Eurozone còn mong manh, quyết định như vậy sẽ tạo "hiệu ứng đôminô" cơ cấu lại nợ công với các con bài tiếp theo là Hy Lạp và Ailen, đồng thời đe dọa cán cân thanh toán của các ngân hàng trong khu vực.

Những động thái trên có thể coi là các dấu hiệu cho thấy "virút” nợ công ở Eurozone đang có nguy cơ biến thể, cần những "liều vắcxin" mới hữu hiệu hơn.

Lưu Liên