Ngày 4/10, Hội nghị tổng kết 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đã diễn ra tại Hà Nội.
Sự kiện do Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức trên quy mô cấp quốc gia với sự tham dự của hơn 3.500 đại biểu đại diện các bộ, ngành Trung ương, địa phương, đại sứ quán, cơ quan đại diện ngoại giao, các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, các nhà khoa học, các hiệp hội, hàng nghìn nhà đầu tư nước ngoài, trong nước, nhiều tập đoàn lớn trên thế giới.
Dấu mốc quan trọng của thu hút đầu tư nước ngoài là từ năm 1987, khi Luật Đầu tư nước ngoài ra đời cùng quá trình đổi mới. Sau 30 năm, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội Việt Nam.
Tới dự sự kiện ý nghĩa này có Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ và lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương.
Tính đến tháng 8/2018, địa bàn cả nước đã có hơn 26.500 dự án FDI, vốn đăng ký hơn 334 tỷ USD, vốn thực hiện khoảng 184 tỷ USD. Khu vực kinh tế đầu tư nước ngoài đóng góp gần 20% GDP. Đến nay, 58% lượng vốn đầu tư nước ngoài tập trung vào lĩnh vực chế biến, chế tạo, tạo ra trên 50% giá trị sản xuất công nghiệp của cả nước.
Kim ngạch xuất khẩu của khu vực đầu tư nước ngoài chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong xuất khẩu chung của cả nước, đạt 72,6% trong năm ngoái. Khu vực này đã tạo khoảng 4 triệu việc làm trực tiếp, 5 triệu việc làm gián tiếp.
Đánh giá cao những lợi ích tổng thể ở cấp độ quốc gia, trong các tham luận tại Hội nghị, lãnh đạo một số địa phương đều nhấn mạnh đến ý nghĩa của dòng vốn đầu tư nước ngoài đối với tiến trình phát triển kinh tế xã hội ở địa phương nhất là trong giải quyết việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kể cả các trung tâm kinh tế lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Hoặc như ở Bình Dương, với trên 31 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài triển khai trên địa bàn, là nguồn lực to lớn để đầu tư phát triển, giải quyết an sinh xã hội và giải quyết việc làm.
Đáng chú ý, các nhà đầu tư trong và ngoài nước đều có những nhìn nhận rất cởi mở về môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn và cởi mở của Việt Nam, đặc biệt là việc Việt Nam đang tham gia 12 hiệp định thương mại song phương và đa phương với 56 đối tác thương mại thế giới. Đây là nền tảng để Việt Nam cải cách hành chính, hoàn thiện khung pháp lý, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi minh bạch hơn nữa.
Ông Nicolas Audier, đồng Chủ tịch Phòng Thương mại Châu Âu tại Việt Nam cho rằng, các hiệp định thương mại thế hệ mới sẽ tạo ra những cơ hội cho Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn, trong đó có Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đang đàm phán. Khi hiệp định này được ký, Việt Nam là số ít quốc gia được tiếp cận thị trường 500 triệu người của EU, từ đó giúp Việt Nam trở thành một điểm đến đầu tư hấp dẫn hơn.
“Với môi trường đầu tư ưu đãi và sự cạnh tranh trong chi phí sản xuất cũng như triển vọng mạnh mẽ về kinh tế của Việt Nam, tầng lớp trung lưu phát triển, lao động ngày càng có trình độ và vị trí đắc địa ở Đông Nam Á, Việt Nam chính là một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài”, ông Nicolas Audier nói.
Ông Tomaso Andreatta, đồng Chủ tịch Liên minh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) gợi ý các cơ quan liên quan của Việt Nam cần nghĩ đến những biện pháp để “giữ chân” các nhà đầu tư và thu hút thêm được những nhà đầu tư chất lượng hơn nữa. Theo ông Tomaso Andreatta, giải pháp cho vấn đề này là phải nâng cao kỹ năng kiến thức cho người lao động, để có thể vận hành công nghệ tự động hóa trong công nghệ 4.0. Phải thúc đẩy nhân rộng các công ty dạy nghề độc lập. Các quốc gia thành công đều phải có hệ thống giáo dục tốt và Việt Nam phải tiếp tục cải cách nền giáo dục.
Phát biểu tại hội nghị, khẳng định vai trò quan trọng của đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, đầu tư nước ngoài luôn “song hành” với sự nghiệp Đổi mới và là sự cụ thể hóa sinh động chủ trương “mở cửa” của đất nước. Đầu tư nước ngoài chính là một nội hàm quan trọng của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế và nay tiến lên là hội nhập quốc tế, góp phần nâng cao tầm vóc và vị thế quốc tế của Việt Nam.
Thủ tướng khẳng định, sau 30 năm cho thấy, thu hút đầu tư nước ngoài là một chủ trương đúng đắn và thành công của Đảng và Nhà nước. Đây là một bộ phận hữu cơ của nền kinh tế Việt Nam và đang đồng hành cùng lớn lên với quá trình phát triển kinh tế Việt Nam của đất nước. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là những thành viên tích cực trong đại gia đình các doanh nghiệp Việt Nam.
Nêu một số tồn tại, hạn chế trong thu hút đầu tư nước ngoài, Thủ tướng cho rằng, các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài về cơ bản đang sử dụng công nghệ trung bình hoặc trung bình tiên tiến so với khu vực. Chưa có nhiều tập đoàn đa quốc gia trong các lĩnh vực sử dụng công nghệ cao, công nghệ nguồn. Sự liên kết giữa khu vực đầu tư nước ngoài và khu vực trong nước, chuyển giao công nghệ chưa đạt như kỳ vọng, chủ yếu là gia công lắp ráp, tỷ lệ nội địa hóa trong một số ngành thấp, giá trị gia tăng trên một đơn vị sản phẩm không cao. Một số dự án đầu tư nước ngoài tiêu tốn năng lượng, tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường; còn có biểu hiện báo lỗ - chuyển giá...
Khẳng định quan điểm của Việt Nam đối với đầu tư nước ngoài thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài luôn là một bộ quan trọng của nền kinh tế Việt Nam. Sau 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài, nay Việt Nam thực hiện chính sách “hợp tác đầu tư nước ngoài” với nội hàm mở rộng hơn.
“Hợp tác đầu tư nước ngoài là chúng ta không chỉ thu hút đầu tư nước ngoài, mà hợp tác cả về quản lý, kết nối, đầu tư mua lại, sáp nhập lẫn nhau (M&A), đặc biệt nhấn mạnh hợp tác bảo vệ môi trường, bảo vệ người lao động, bảo đảm các lợi ích xã hội”, Thủ tướng nói và nhấn mạnh, đây cũng chính là nội hàm của các Hiệp định FTA thế hệ mới và là nền tảng cho phát triển bền vững.
Thủ tướng chia sẻ quan điểm của Việt Nam muốn thúc đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp đầu tư nước ngoài với doanh nghiệp trong nước nhằm phát triển công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp quy mô lớn, công nghệ chất lượng cao, gắn với các chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu; khuyến khích đầu tư nước ngoài vào ngành công nghệ cao, thân thiện với môi trường; thu hút các dự án đầu tư nước ngoài tiếp cận với các công nghệ tương lai của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để tạo ra giá trị gia tăng lớn.
Đánh giá cao các nhà đầu tư nước ngoài đã tin tưởng Việt Nam, lựa chọn Việt Nam và đã đồng hành lớn lên cùng Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Chính phủ Việt Nam nhất quán và cam kết tiếp tục thực hiện chủ trương, chính sách hợp tác đầu tư nước ngoài; cam kết xây dựng môi trường đầu tư ngày càng thuận lợi, mang tính cạnh tranh, tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế tiên tiến và phù hợp với các cam kết tiêu chuẩn cao trong các Hiệp định FTA thế hệ mới mà Việt Nam tham gia. Chính phủ luôn lắng nghe và luôn đồng hành cùng các nhà đầu tư để hợp tác cùng có lợi, cùng phát triển bền vững.
“Sự thành công của các bạn tại Việt Nam cũng chính là thành công, niềm tự hào của chúng tôi”, Thủ tướng nói.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tập trung làm cho được điều mà các nhà đầu tư luôn cần là giữ vững ổn định chính trị xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô. Thúc đẩy mạnh mẽ hơn phát triển hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao như các nhà đầu tư đã nêu.
Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã trao các phần thưởng cao quý của Nhà nước tặng các cơ quan, tập thể, cá nhân, các doanh nghiệp FDI có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Dưới sự chứng kiến của Thủ tướng, các địa phương, doanh nghiệp, nhà đầu tư đã trao các văn kiện hợp tác đầu tư.
Trong số các văn kiện được ký kết, trao chứng nhận đầu tư tại Hội nghị, đáng chú ý có hợp tác của Công ty Cổ phần VNG - doanh nghiệp công nghệ Việt đầu tiên ký Văn kiện ghi nhớ với sàn chứng khoán Mỹ NASDAQ về việc phát hành cổ phiếu tại Mỹ với Quỹ đầu tư Singapore Temasek Holdings.
Hai bên đã trao Văn kiện ghi nhớ về Hợp tác đầu tư song phương. Đây là văn kiện hợp tác duy nhất được trao trong lĩnh vực công nghệ cao, lĩnh vực đang được Chính phủ ưu tiên chú trọng để đón đầu cuộc cách mạng 4.0, tại Hội nghị Tổng kết 30 năm FDI tại Việt Nam.
Theo văn kiện này, trong thời gian tới, Temasek Holdings và VNG sẽ cùng nhau tìm kiếm cơ hội đầu tư chiến lược và mở rộng hợp tác kinh doanh trong các lĩnh vực có tiềm năng lớn về công nghệ như Dịch vụ Đám mây.