Là linh mục Quản xứ, thành viên Ban Đoàn kết tôn giáo huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) nhưng trong câu chuyện với chúng tôi, linh mục Nguyễn Đức Ngọc (ảnh) lại chủ yếu xoay quanh chuyện đời.

Ông quan tâm nhiều đến từng luống rau, khóm lúa... của đồng bào Churu, xứ đạo của ông. Và chủ đề của câu chuyện giữa linh mục Nguyễn Đức Ngọc với phóng viên TTXVN đã chuyển sang nội dung tâm huyết của ông: Bảo tồn văn hóa truyền thống của người Churu bản địa.

Linh mục Ngọc kể, ông bắt đầu tiếp cận văn hóa truyền thống của đồng bào Churu từ gần bốn mươi năm, trước khi là một chàng thanh niên được phân công làm việc đạo tại Đơn Dương.

Bà con Churu ở địa phương này dân số không đông như các dân tộc khác, nhưng có một bề dày văn hóa truyền thống phong phú với các lễ hội, nhạc cụ, ẩm thực, trang phục...

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của cuộc sống hiện đại, rất nhiều người Churu thuộc thế hệ trẻ có xu hướng lãng quên những giá trị truyền thống của cha ông. Nhận thấy điều đó, linh mục Nguyễn Đức Ngọc đã tự giác vào cuộc, góp công cùng chính quyền địa phương bảo tồn những giá trị vật thể, phi vật thể của người Churu.

Trong khuôn viên nhà thờ Thiên Chúa giáo đặt ngay giữa cộng đồng Churu ở xã Ka Đơn, ông Nguyễn Đức Ngọc đã xây dựng một căn nhà gỗ làm “bảo tàng” hiện vật văn hóa, đời sống của người Churu.

Trong “bảo tàng nhỏ” rộng chưa tới 40 m2 đã trưng bày hàng trăm hiện vật của người Churu bản địa, do linh mục Nguyễn Đức Ngọc đích thân sưu tầm. Trong hệ thống hiện vật trưng bày có đủ các lĩnh vực như dụng cụ nông nghiệp, săn bắn trong quá khứ, ẩm thực, trang sức, y phục, phương tiện sản xuất, sinh hoạt, nhạc cụ, hiện vật biểu trưng của lễ hội, cồng chiêng...

Bảo tàng thường xuyên mở cửa để đón nam, nữ thanh niên, nhân dân Churu, KHo trong vùng lui tới tham quan, chiêm ngưỡng.

Bên cạnh việc sưu tầm hiện vật, linh mục Ngọc đang tiến hành biên soạn một cuốn sách bằng tiếng Churu để hệ thống hóa, phân tích giá trị của hệ thống vật thể văn hóa, đời sống của bà con, phục vụ người dân tìm hiểu. Dẫn chúng tôi tham quan “bảo tàng nhỏ”, ông cầm lên mân mê một chiếc mõ đeo cổ trâu của đồng bào và thích thú kể: “Tìm kiếm hiện vật văn hóa, đời sống cổ truyền của người Churu không dễ nhưng tôi đam mê vô cùng. Trong quan niệm của người Churu từ xa xưa đã có những suy nghĩ nhân văn, thiết tha lắm”. Niềm vui của ông Nguyễn Đức Ngọc về “vốn liếng văn hóa Churu” không chỉ dừng lại ở sự ủng hộ sưu tầm của chính bà con Churu mà còn lan tỏa rộng rãi.

Nhiều sinh viên văn hóa ở thành phố Đà Lạt, Thành phố Hồ Chí Minh đã từng tìm về “bảo tàng” của ông để ghi nhận tư liệu cho những luận văn tốt nghiệp đại học về chủ đề dân tộc học.

Có cả một tiến sĩ nghiên cứu văn hóa dân tộc ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã từng về đây cùng ông nghiên cứu tư liệu quá khứ của bà con Churu. Kế bên “bảo tàng hiện vật”, ông Nguyễn Đức Ngọc còn thành lập một phòng dịch thuật các loại tài liệu về văn hóa, sản xuất nông nghiệp sang tiếng Churu.

Ông kể, vì yêu mến văn hóa của bà con, ông đã dành thời gian nghiên cứu ngôn ngữ Churu hơn 10 năm gần đây. Hiện tại, vốn ngôn ngữ này không chỉ giúp ông rành rẽ về dịch thuật mà còn đủ để giúp linh mục khuyên nhủ bà con cải thiện đời sống, sản xuất, bảo tồn văn hóa, phát huy việc thiện.

Chia tay chúng tôi, linh mục Nguyễn Đức Ngọc gửi lời chúc Noel: Cầu mong cho đất nước chúng ta giàu mạnh, nhân dân ai cũng no ấm, hạnh phúc cả về tinh thần, văn hóa lẫn vật chất.

Sơn Tùng – TTXVN