Ngày 15/5/2012, những ứng viên đã vượt qua vòng xét hồ sơ, trúng tuyển học bổng theo Đề án 322 (du học bằng ngân sách nhà nước), nhưng chưa kịp đi học nước ngoài đột ngột nhận được thông báo chính thức của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) về việc tạm ngừng du học theo đề án này. Cục Đào tạo với nước ngoài được Bộ GD - ĐT giao hướng dẫn tạo điều kiện để người trúng tuyển chuyển đổi cơ hội theo hai hướng: Ứng viên nghiên cứu thông tin tuyển sinh trên các trang web www.vied.vn hoặc www.moet.gov.vn để xác định các chương trình học bổng do Bộ GD - ĐT chủ trì tuyển sinh đi học nước ngoài. Với ứng viên tiến sĩ đang là giảng viên ĐH, CĐ hoặc người được xét tuyển đi học tiến sĩ về làm giảng viên ĐH, CĐ, ứng viên thạc sĩ có học lực ĐH loại giỏi là giảng viên ĐH, có văn bản của cơ sở đào tạo nước ngoài đồng ý tiếp nhận đào tạo thẳng chương trình tiến sĩ sẽ được xem xét chuyển sang xử lý trúng tuyển theo diện học bổng đề án 911 để đi học chương trình tiến sĩ bằng ngân sách nhà nước năm 2012-2013.

Ông Nguyễn Xuân Vang (phải) giải đáp những thắc mắc của ứng viên đạt học bổng theo Đề án 322.

Một tuần sau khi tiếp nhận nhiều thông tin khác nhau từ phía Bộ GD - ĐT, nhiều phụ huynh, học sinh và những ứng viên vẫn chờ đợi câu trả lời rõ ràng hơn từ phía Bộ GD - ĐT. Họ lo lắng các ứng viên đã mất gần 2 năm học ngoại ngữ nhưng tương lai chưa có gì đảm bảo sẽ được đi du học; hoặc các ứng viên đã học một thứ tiếng nhưng lại bảo đi học ở một nước khác không nói thứ tiếng đó thì xoay xở thế nào.

Vì vậy, sáng 21/5, gần 50 phụ huynh, học sinh và những ứng viên trúng tuyển học bổng 322 du học bằng ngân sách nhà nước đã đến trụ sở Cục Đào tạo với nước ngoài, Bộ GD - ĐT, yêu cầu đơn vị này làm rõ sự việc “tạm ngừng đưa học sinh du học theo Đề án 322”. Trước sự việc này, Cục Đào tạo với nước ngoài đã phải tổ chức cuộc họp nhằm giải đáp những thắc mắc.

Chủ trì buổi họp bất ngờ này là ông Nguyễn Xuân Vang, Cục trưởng Cục Đào tạo với nước ngoài, Bộ GD - ĐT. Ông Vang giải thích: Đề án 322 được phê duyệt năm 2000, giai đoạn 1 từ năm 2000 đến năm 2005, giai đoạn 2 từ năm 2006 đến năm 2010 và từ năm 2010 đến năm 2014 là giai đoạn kết thúc. Ở giai đoạn 2, chỉ tiêu là 2.000 người đi học nhưng đến hết năm 2011 đã có 2.598 người được cử đi học. Như vậy là đã có đủ ứng viên cho dự án và còn dôi ra 598 người. Vì vậy Bộ GD - ĐT đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ tháng 12/2011, đến tháng 3/2012 thì có công văn xin chuyển chỉ tiêu đi đào tạo tiến sĩ theo Đề án 322 trong hai 2 năm (2010 - 2011) là 1.061 người chuyển sang đề án 911 (đề án đào tạo giáo viên đi học nghiên cứu sinh - đề án tiếp nối sau khi Đề án 322 kết thúc) để Đề án 322 còn chỉ tiêu cho số ứng viên trúng tuyển năm 2010-2011 đi học năm 2012.

Tuy nhiên, căn cứ vào số liệu Bộ gửi lên, Chính phủ chỉ cho chuyển 598 người sang Đề án 911 và giao cho Bộ GD - ĐT xây dựng đề án mới thay thế Đề án 322. Hiện nay, đề án mới đang được soạn thảo, để trình Chính phủ vào tháng 6/2012; đối tượng sẽ giống với Đề án 322 trước đây.

Đồng thời, ngày 10/5 vừa qua, Bộ tiếp tục trình Chính phủ xin chuyển 463 ứng viên học tiến sĩ còn lại sang Đề án 911, như vậy Đề án 322 sẽ còn 463 chỉ tiêu nữa, để cử nốt những người đi học năm 2012 và tuyển mới cho số đã đoạt giải Olympic năm nay. Nếu được phê duyệt, những mắc mứu hiện nay sẽ được giải quyết.

Bài và ảnh: Lê Vân