Thuở hàn vi, Hồ Quý Ly thường theo người cha nuôi họ Lê đi buôn bán đường biển. Một lần thuyền chở hàng ghé bờ, khi dạo chơi trên bãi biển, Hồ Quý Ly thấy ai dùng que vạch lên cát một câu thơ: “Quảng Hàn cung lý nhất chi mai”. Mặc dù không hiểu có nghĩa gì, nhưng ông vẫn nhập tâm câu đó.
Đến khi Hồ Quý Ly làm một chức quan nhỏ, một hôm hộ giá vua Trần du ngoạn, nửa đường vua tôi vào tránh nắng ở điện Thanh Thử. Thấy trước điện có rất nhiều cây quế, nhà vua hứng chí thốt lên: “Thanh Thử điện tiền thiên thụ quế” - (nghĩa là: trước điện Thanh Thủy có ngàn cây quế), rồi cao hứng nhà vua coi đó là một vế câu đối thách quần thần đối thử. Trong khi các quan còn lúng túng chưa biết đối ra sao thì bỗng dưng Hồ Quý Ly nhớ lại câu thơ trên bãi cát thuở trước, liền đọc: “Quảng Hàn cung lý nhất chi mai!”.
Các quan cùng kinh ngạc, không ngờ trong khoảng thời gian ngắn ngủi như vậy mà Hồ Quý Ly, người mà xưa nay chưa từng có tài về chữ nghĩa, lại có thể đối chỉnh được như vậy:
“Thanh Thử điện kia ngàn gốc quế
Quảng Hàn cung nọ một nhành mai”
Vua Trần càng kinh ngạc hơn vì nhà vua có một công chúa tên là Nhất Chi Mai sống trong cung cấm mà nhà vua đặt tên là cung Quảng Hàn. Nhà vua bèn hỏi Hồ Quý Ly tại sao lại biết được điều bí mật đó, Hồ Quý Ly không hề giấu giếm, kể lại chuyện gặp câu thơ trên bãi cát trước kia. Vua cho đó là duyên trời đã định nên gả công chúa Nhất Chi Mai cho Hồ Quý Ly. Về sau, Nhất Chi Mai sinh được hai người con trai là Hồ Nguyên Trừng và Hồ Hán Thương. Hồ Hán Thương được cha nhường ngôi và làm vua từ năm 1401 đến năm 1407.
D.N(st)