Giúp trẻ em đường phố hoặc trẻ em có hoàn cảnh khó khăn biết tiết kiệm từ sớm và hình thành thói quen này trong tương lai là mục đích của một mô hình ngân hàng mới tại Ấn Độ: Ngân hàng dành cho trẻ em và do trẻ em quản lý.

Nâng niu ước mơ từ đường phố

Sau khi bươn chải cả ngày tại nhà ga Delhi và bán hết 100 cốc trà, Ram Singh, 17 tuổi, chỉ kiếm được 62 rupee (hơn 21.000 đồng). Tuy nhiên vào mỗi buổi tối khi dọn hàng xong, Ram lại nhanh chóng đến ngân hàng đặc biệt có tên CDK - ngân hàng chỉ dành cho thanh thiếu niên đường phố và được điều hành bởi chính các em - để gửi một nửa số tiền mình kiếm được.

Ram chỉ là một trong hàng triệu thiếu niên vô gia cư ở Ấn Độ đang dựa vào số tiền ít ỏi kiếm được để sống qua ngày. Nhưng với ngân hàng CDK, ước vọng và niềm tin vào tương lai của những đứa trẻ không may mắn lại được nhen nhóm. Ram bộc bạch: “Cháu tiết kiệm hàng ngày, hy vọng rằng tự cháu sẽ làm được điều gì đó cho bản thân trong tương lai gần”.


Ngân hàng CDK được vận hành bởi chính trẻ em đường phố ở khu Fatehpuri, thành phố Delhi. Nó được thành lập dựa trên nguyên tắc then chốt là các em hoàn toàn tự chủ trong việc đặt ra quy định và quyết định; nhưng bên cạnh đó, tình nguyện viên từ tổ chức phi chính phủ sẽ hỗ trợ giảng dạy kỹ năng chuyên môn liên quan đến ngân hàng.

Những thanh thiếu niên vô gia cư từ 9 - 18 tuổi đều có thể trở thành khách hàng với số tiền gửi không giới hạn đồng thời nhận được lãi suất. Khi rút tiền, khách hàng có thể lấy tối đa 485 rupee (khoảng 167.000 đồng) trong một lần.

Ngân hàng CDK mở cửa 7 ngày/tuần và hiện được quản lý bởi cậu bé Sonu 13 tuổi năng động. “Cháu đã trốn chạy khỏi nhà và làm thuê tại một quán trà. Điều đó thật tồi tệ. Rồi cháu gặp một vài tình nguyện viên và họ nói với cháu về ngân hàng này. Cháu quyết định đến đây, giờ cháu có thể vừa đến trường vừa làm quản lý ngân hàng. Các bạn khác gửi tiền vào ngân hàng và có thể rút tiền để mua đồ ăn hoặc quần áo”, Sonu nói.

Sheru, 14 tuổi, "định cư" ở ga tàu là một khách hàng "ruột" của CDK. Em nói: “Cháu bán nước đóng chai rồi dành tất cả số tiền kiếm được gửi vào ngân hàng. Đến nay cháu đã tiết kiệm được khoảng 6.000 rupee. Nhất định cháu sẽ gửi nhiều tiền hơn vào tài khoản trong thời gian tới”. Sheru thổ lộ cậu mơ ước được trở thành nhiếp ảnh gia và sẽ dành dụm để mua máy ảnh vào một ngày nào đó.


Tiết kiệm cho thời gian khó khăn

Ngân hàng Sarjan được vận hành bởi trẻ em đang là hình mẫu để những đứa trẻ nghèo tại Ahmedabad,

UNICEF ước tính rằng tại Ấn Độ có khoảng 11 triệu trẻ em đường phố, những đứa trẻ này thường sinh sống tại gầm cầu, công viên, chợ và điểm chờ xe buýt.

Ấn Độ bắt đầu thói quen tiết kiệm. Được điều hành bởi một tổ chức phi chính phủ, ngân hàng Sarjan đã góp phần nhỏ khiến những đứa trẻ tự hào khi phần nào giúp được gia đình vào thời điểm khó khăn.

Cô bé Zia Mirza 9 tuổi, có cha là một người lái xe ba bánh thủ thỉ: "Cô giáo nói rằng cháu có thể dùng tiền trong tài khoản của cháu khi mẹ cháu bị ốm và phải mua thuốc. Một tháng sau điều đó xảy ra thật. Mẹ cháu bị ốm và cần thuốc trong khi bố cháu lại không có tiền mặt vậy nên cháu đến đây và rút 200 rupee".

Tuy số tiền không quá lớn nhưng kể cả những tài khoản nhỏ có thể tạo sự khác biệt cho cuộc sống ở khu dân cư nghèo. Những đứa trẻ tại đây đều hứng khởi ríu rít kể câu chuyện về khoản tiết kiệm và cách chúng có thể được sử dụng.
Hiện ngân hàng Sarjan quản lý khoảng 21.000 rupee (hơn 7 triệu đồng) của 50 tài khoản nhưng nhà quản lý nhí 11 tuổi Amreen Kalubhai Sangaria lại hoàn toàn tự tin khẳng định rằng nó sẽ phát triển hơn nhiều trong tương lai.   


Hà Linh (tổng hợp)

1