Lễ tuyên dương học sinh dân tộc thiểu số học giỏi” là hoạt động thường niên của Ủy ban Dân tộc, đến nay đã tổ chức được 5 năm. Năm 2013 và 2014, Thông tấn xã Việt Nam phối hợp với UBDT tổ chức sự kiện đầy ý nghĩa này.


Đây là chương trình có ý nghĩa to lớn, nhằm động viên, khích lệ những tài năng trẻ là đồng bào dân tộc thiểu số, tạo điều kiện phát triển nhân tài cho đất nước. Thông qua chương trình, Ban tổ chức muốn tuyên dương những tấm gương học sinh dân tộc thiểu số đầy nghị lực, đã vượt khó vươn lên trong học tập và cuộc sống, đạt kết quả cao trong học tập.

Theo ông Chu Tuấn Thanh, Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, UBDT: Từ năm 2010 - 2012 việc tuyên dương học sinh dân tộc thiểu số có thành tích cao và đỗ thủ khoa các trường đại học, cao đẳng đã chính thức được thực hiện, nhưng chỉ tổ chức ở quy mô là gặp mặt các em học sinh dân tộc thiểu số, với sự góp mặt của trên 200 học sinh dân tộc thiểu số đạt điểm cao trong kỳ thi đại học, cao đẳng. Năm 2013, UBDT đã đẩy sự kiện lên thành lễ biểu dương 105 em sinh viên học sinh dân tộc thiểu số.


Năm 2014, Lễ tuyên đã biểu dương 111 em học sinh, gồm các em đạt thành tích cao trong kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia và đỗ thủ khoa, đạt điểm cao trong kỳ thi ĐH, CĐ năm 2014; với các mức thưởng: Giải nhất quốc gia và thủ khoa đại học: 12.150.000 đồng, Giải nhì quốc gia: 9.650.000 đồng, Giải ba quốc gia: 8.150.000 đồng, Giải khuyến khích và điểm cao Đại học: 3.000.000 đồng.

Theo đánh giá của Ủy ban Dân tộc, ngành giáo dục và đào tạo ở vùng dân tộc và miền núi thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt” luôn được quan tâm. Những năm gần đây, cùng với chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên, công tác giáo dục mũi nhọn đối với học sinh vùng DTTS và miền núi cũng tiếp tục được tăng cường. Cả nước hiện nay có 304 trường phổ thông nội trú. Hầu hết các tỉnh, huyện ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi đều có trường phổ thông dân tộc nội trú, một số địa phương có trường liên huyện, trường cụm xã. Kết quả thi tốt nghiệp THPT năm học 2013 - 2014 của các trường phổ thông Dân tộc Nội trú toàn quốc đạt 99,8%. Các em học sinh là người dân tộc thiểu số đã phấn đấu vươn lên giành được nhiều giải cao trong các kỳ thi quốc gia và đỗ thủ khoa, điểm cao trong các kỳ tuyển sinh Đại học, Cao đẳng. Đặc biệt, trong năm học 2014, đã có 111 em đạt giải; trong đó có 85 em học sinh dân tộc thiểu số đạt giải, trong đó có 1 em đạt giải nhất, 11 em đạt giải nhì, 32 em đạt giải ba và 41 em đạt giải khuyến khích); 1 em đỗ thủ khoa và 25 em đạt điểm cao từ 25 điểm trở lên. Có nhiều em là dân tộc ít người như em Vừ Mí Kỵ, dân tộc Mông, em Tao Văn Xeng, dân tộc Lự, em Lò Thị Chiêm, em Hoàng Thị Khương dân tộc Giáy... đã đạt giải học sinh giỏi quốc gia và một số các em là các dân tộc thiểu số khác.


Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Nông Quốc Tuấn khẳng định: “Những năm gần đây, số lượng học sinh giỏi, thi đỗ và được tuyển thẳng vào đại học hoặc đạt giải cao trong các kỳ thi trong nước và quốc tế là con em DTTS mỗi năm tăng lên. Đây thực sự là tín hiệu đáng mừng đối với việc phát triển nguồn nhân lực cho vùng DTTS và miền núi trong tương lai”.

Cũng theo Thứ trưởng, với vai trò là cơ quan tham mưu, quản lý nhà nước trong việc thực hiện, xây dựng, hoạch định chính sách dân tộc, công tác dân tộc, trong những năm qua, Ủy ban Dân tộc đã nghiên cứu tham mưu, đề xuất nhiều chính sách, giải pháp phù hợp để vùng miền núi, dân tộc phát triển bền vững, trong đó có chính sách về đào tạo nguồn nhân lực. Thế hệ các em học sinh, sinh viên DTTS chính là những hạt nhân quan trọng cho công tác cán bộ tương lai. Lễ tuyên dương lần này sẽ tiếp tục là nguồn cổ vũ, động viên các em vươn lên trong học tập và rèn luyện, qua đó góp phần bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy công tác xóa đói giảm nghèo bền vững cho vùng DTTS và miền núi.


Hiện nay, Ủy ban Dân tộc đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương lồng ghép các chính sách hiện hành nhằm tập trung nguồn lực cho công tác phát triển nguồn nhân lực; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có học sinh, sinh viên. Đặc biệt, đang quyết liệt chỉ đạo hoàn chỉnh Đề án thành lập Học viện Dân tộc trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây là giải pháp đột phá trong thực hiện nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc, miền núi. Ủy ban Dân tộc cũng sẽ tăng cường phối hợp với ngành Giáo dục - Đào tạo thực hiện tốt các chính sách phát triển giáo dục, đào tạo chuyên biệt cho học sinh dân tộc thiểu số. Phát triển hệ thống trường trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề gắn với quy hoạch phát triển nhân lực và nhu cầu sử dụng lao động của các địa phương. Rà soát, kiến nghị sửa đổi những bất cập trong chính sách cử tuyển, dự bị đại học nhằm đáp ứng được số lượng và chất lượng đào tạo đa ngành nghề cho nhu cầu của các địa phương vùng dân tộc thiểu số. Chú trọng thực hiện phân loại, đánh giá học sinh các cấp học, hướng nghiệp học sinh ngay từ cấp trung học cơ sở. Đối với những học sinh có năng khiếu, chuẩn bị cho bước chuyển tiếp vào học các trường năng khiếu chuyên biệt. Đối với những học sinh có trí tuệ tốt, sau khi tốt nghiệp, cho chuyển sang học tại các trường dân tộc nội trú trung học phổ thông, chuẩn bị lâu dài cho đào tạo trí thức, đào tạo nhân tài DTTS.


Trọng Thủy - Tạ Nguyên